ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အကူအညီ လုိအပ္တဲ့သူေတြ မ်ားေပမဲ့လည္း ဒီလူနာေတြက တျခားလူေတြထက္ ပုိၿပီး အကူအညီ လုိအပ္တဲ့အတြက္ သူမ အေနနဲ႔ အခုလုိ သြားေရာက္ ၾကည့္႐ႈ အားေပးရတာျဖစ္ၿပီး အကူအညီ လုိအပ္သူေတြကုိ ကူညီၾကဖုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တုိက္တြန္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို စုံစမ္းထားတဲ့ ကိုေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။
HIV/AIDS ေ၀ဒနာရွင္ေတြအတြက္ ေတာင္ဒဂုံ ၉ ရပ္ကြက္မွာ ဖြင့္ထားတဲ့ အခမဲ့ေဆးခန္းကုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သြားေရာက္ ၾကည့္႐ႈၿပီး လူနာေတြကုိ အားေပးစကား ေျပာခဲ့တာပါ။ တဘက္မွာ သူမ ျပန္လြတ္လာတုန္းက ၀မ္းသာၿပီး လာေပးထားၾကတဲ့ ပန္းျခင္းေတြကုိ ဒီလူနာေတြကုိ ျပန္ၿပီး လႉခ်င္တဲ့ အတြက္လည္း အခုလုိ လာခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဆးခန္းအျပင္မွာ ေရာက္ေနၾကတဲ့ ေထာင္ခ်ီ ပရိသတ္ႀကီးကုိ ေျပာၾကားတဲ့ မိန္႔ခြန္းထဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ထည့္သြင္း ေျပာၾကားသြားတာပါ။
မိမိတုိ႔အေနနဲ႔ တတ္ႏုိင္ရင္ အကူအညီ လုိေနတဲ့ သူေတြကုိ ကူညီၾကဖုိ႔ ပရိသတ္ႀကီးကုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တုိက္တြန္းလုိက္ၿပီး ကူညီတယ္ ဆုိရင္လည္း ျပန္ရလုိတဲ့စိတ္နဲ႔ မကူညီၾကဖုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“ျပန္ရလိုတဲ့စိတ္နဲ႔ မဟုတ္ဘဲ တကယ္ပဲ စိတ္ရင္းနဲ႔ ေပးခ်င္ပါတယ္။ ကုိယ့္ေလာက္ အဆင္မေျပတဲ့လူေတြကုိ သနားလည္း သနားတယ္၊ က႐ုဏာလည္း ထားတယ္ဆုိတဲ့ စိတ္နဲ႔ ေပးလုိ႔ရပါတယ္။ အဲဒီလို ေပးလို႔ရွိရင္ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ဘာမွ ျပန္မရရင္ေတာင္မွ ေက်နပ္မႈ အေနနဲ႔ အမ်ားႀကီး ျပန္ရမွာပါ။ ကုိယ့္စိတ္ကေလ အမ်ားႀကီး ေက်နပ္ရမယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ ကူညီရမယ္။ အေမတုိ႔လည္း အကူအညီ လိုတယ္ေနာ္။ အေမ့ကို အားကုိးေနတာကို ဂုဏ္ယူပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေမကလည္း ျပန္ၿပီး အားကုိးပုိင္ခြင့္ ရွိရမယ္ေလ၊ မဟုတ္ဘူးလား။ ၿပီးေတာ့ ကုိယ့္ေလာက္ အဆင္မေျပတဲ့ သူေတြကို တတ္ႏုိင္သေလာက္ ကုိယ္က ကူညီခ်င္တဲ့ စိတ္ေလးေတြ ေမြးေစခ်င္တယ္။”
မိမိတုိ႔ လုိခ်င္တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတုိင္ကုိ ေရာက္ဖုိ႔အတြက္ စြမ္းေဆာင္ေနၾကတဲ့ ေနရာမွာ စိတ္ဓာတ္အင္အား၊ ဓနအင္အား၊ ေငြအင္အား၊ လူအင္အား စတဲ့ အဖက္ဖက္က လုိအပ္မႈေတြ ရွိတဲ့အေၾကာင္းလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာပါတယ္။
“စိတ္ဓာတ္အင္အားခ်ည္းနဲ႔လည္း မလုံေလာက္ေသးဘူး၊ ဓနအင္အားေတြလည္း လုိေသးတယ္၊ ဉာဏ္အင္အားလည္း လုိတယ္၊ ေငြအင္အားလည္း လုိတယ္။ အဲဒီေတာ့ လုိရင္လုိသလုိ အေမတုိ႔က ေနၿပီးေတာ့ ေတာင္းမွာပဲ။ အဲေတာ့ ေပးႏုိင္သမွ် ပံ့ပုိးေပးၾကပါ။ အေမတုိ႔ဘက္ကလည္း တတ္ႏုိင္သမွ် ပံ့ပုိးေပးပါ့မယ္။ အခုဆုိရင္ ဒီရပ္ကြက္မွာ အကူအညီ လုိအပ္တဲ့သူေတြ အမ်ားႀကီးရွိမွာေပါ့။ အေျခအေန သိပ္မေကာင္းတာ ရွိတာေပါ့။ သိပ္ၿပီးေတာ့ အဆင္မေျပတာေတြ ရွိတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ဘာျဖစ္လို႔ ဒီေလာက္ အမ်ားႀကီးထဲက ဒီလူနာေတြကို ေရြးၿပီးေတာ့ ကူညီရလဲဆိုေတာ့ သူတုိ႔က အကူအညီ အလိုဆုံး ျဖစ္ေနလို႔။ အဲေတာ့ အလုိအပ္ဆုံး လူေတြကို အရင္ ကူညီရမယ္။”
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းမွာ ေဖာ္ျပထားသလုိပဲ လူရယ္လုိ႔ ျဖစ္လာရင္ လူတုိင္းမွာ ကုိယ့္အခြင့္အေရးဆုိတာ ရွိတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ကုိယ့္ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာျမင့္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၾကဖုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တုိက္တြန္း ေျပာၾကားပါတယ္။
“ဘာပဲျဖစ္ေန ျဖစ္ေန လူဆုိတာ လူရဲ႕တန္ဖုိး ရွိပါတယ္။ လူျဖစ္တယ္ဆုိတာ ျဗဟၼာ့ျပည္က အပ္တေခ်ာင္းနဲ႔ လူ႔ျပည္က အပ္တေခ်ာင္း ထိဖို႔က လြယ္ေသးတယ္တဲ့၊ လူျဖစ္ဖို႔က မလြယ္ဘူး ဆုိတာလုိ။ လူျဖစ္လာမွ လူရဲ႕ အေျခခံသိကၡာ ဆုိတာရွိတယ္၊ တန္ဖုိးဆုိတာ ရွိတယ္။ အဲဒီဟာကိုလည္း ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းမွာ ရဲရဲႀကီး အသိအမွတ္ ျပဳထားတယ္။ အဲဒီေတာ့ လုံး၀ စိတ္ဓာတ္မက်နဲ႔။ လူတုိင္းလူတုိင္းဟာ ကိုယ့္တန္ဖုိးနဲ႔ကုိယ္ ဆုိတာကို မွတ္ထားၾကပါ။ ကုိယ့္တန္ဖုိးကို ကုိယ္ျမႇင့္တင္လို႔ရတယ္။ စိတ္ဓာတ္အင္အားလည္း ျမႇင့္တင္လို႔ရတယ္။
“ဒါက အေမက လူနာေတြကိုပဲ ေျပာေနတာ မဟုတ္ဘူး၊ လူတုိင္း လူတုိင္းကုိ ေျပာေနတာ။ လူတုိင္း လူတုိင္းမွာ တန္ဖုိးရွိတယ္။ ဒီတန္ဖုိးက ျမင့္သလား၊ နိမ့္သလားဆုိတာ ကာယကံရွင္ အေပၚမွာပဲ မူတည္တယ္။ တျခား အေျခအေနေတြေပၚမွာ မတည္ဘူး။ တျခားလူေတြက ဘယ္လိုပဲ ထင္ေနထင္ေန ကုိယ္က ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ေလးစားႏုိင္ရင္၊ ငါဟာ သိကၡာရွိရွိနဲ႔ေနတဲ့ လူသားတေယာက္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ဆုိတဲ့ အသိ ရွိႏုိင္လုိ႔ရွိရင္ ဘယ္သူကမွ ကုိယ့္တန္ဖုိးက်ေအာင္ လုပ္လုိ႔ မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္ဓာတ္အင္အားေတြကို ေမြးပါ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အေမတုိ႔ရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြကုိ ကူညီၾကပါ၊ အဲဒီ အင္အားေတြနဲ႔ေနာ္။
“အားေပးတယ္ဆုိတာေနာ္၊ ပါးစပ္ႀကီးနဲ႔ပဲ မရဘူး။ အဲဒီ ပါးစပ္နဲ႔ အားေပးေနတဲ့ သူေတြက အက်ဳိးဟဲ့ အေၾကာင္းဟဲ့ဆုိ ဘယ္ေရာက္သြားမွန္း မသိဘူး။ အားကုိးပါတယ္။ အေမတုိ႔ကလည္း တတ္ႏုိင္သမွ် လုပ္ေပးပါ့မယ္။ ယုံၾကည္ပါ။ ကုိယ္လုပ္ႏုိင္တာေတြကုိေတာ့ ဟုိဟာလုပ္ေပးမယ္၊ ဒီဟာလုပ္ေပးမယ္လုိ႔ေတာ့ မေျပာႏုိင္ဘူး။ တတ္ႏုိင္သမွ် လုပ္ေပးမယ္။ စြမ္းအင္ရွိသမွ် လုပ္ေပးမယ္။ ယုံယုံၾကည္ၾကည္နဲ႔ အေမတုိ႔ရဲ႕ အလုပ္ေတြကုိ ၀န္းရံေပးပါလုိ႔ ေမတၱာရပ္ခံခ်င္ပါတယ္။ အားလုံးကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။”
HIV/AIDS အခမဲ့ ေဆးခန္းေရွ႕ ေရာက္လာၾကတဲ့ ေထာက္ခံ အားေပးသူေတြကုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာၾကားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေဆးခန္းက လူနာေတြ အခုလုိ ေနစရာအိမ္ရွိေအာင္၊ လူနာေတြ ေဆး၀ါးကုသမႈ ပုံမွန္ရရွိေအာင္ ဦးေဆာင္ လုပ္ကုိင္ေပးေနတဲ့ မျဖဴျဖဴသင္းကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အခုလုိ လာေတြ႔တဲ့အတြက္ လူနာေတြက ၀မ္းသာအားရ ျဖစ္ေနၾကတဲ့အေၾကာင္း အခုလုိ ေျပာျပပါတယ္။
“၀မ္းသာတာေပါ့၊ ၀မ္းသာတယ္ဆုိတာက ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ လမ္းေတာင္ မေလွ်ာက္ႏုိင္တဲ့ လူနာတေယာက္ရွိတယ္။ က်မက စိတ္ပူလို႔ မသြားပါနဲ႔ ေျပာတာေတာင္ မရဘူး။ သူတုိ႔အေနနဲ႔ အရမ္းကုိ ေမွ်ာ္လင့္တယ္၊ အားကုိးတယ္ေပါ့၊ ၿပီးေတာ့ ယုံလည္း ယုံၾကည္တယ္။ အခု အေမ့ကို ေတြ႕လုိက္ရတဲ့ အခါၾကေတာ့ သူတုိ႔ အရမ္းကို ၀မ္းသာေနၾကတယ္။ ေနာက္တခုက သူတို႔ေရာဂါ တ၀က္ေလာက္ကို သက္သာတယ္လို႔ သူတုိ႔က စိတ္ထဲမွာ ထင္ၿပီးေတာ့ အားလုံးက၊ အန္တီက သူတို႔ကုိ က်န္းမာပါေစလို႔ ေျပာတာေတာင္မွ မဟုတ္ဘူး၊ အန္တီ က်န္းမာေနဖို႔ လိုပါတယ္လို႔ သူတို႔က ၀ုိင္းၿပီးေတာ့ ေျပာၾကေသးတယ္။”
HIV/AIDS ေ၀ဒနာရွင္ေတြကုိ အခမဲ့ ၾကည့္႐ႈ ေစာင့္ေရွာက္ေပးေနတဲ့ မျဖဴျဖဴသင္း ေျပာျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
