အေ႐ွ႕ဘက္ မ်က္ႏွာ
ပုံကို ႏွိပ္ၿပီး အၾကီးခ်ဲ႕ၾကည္႔ပါ။
Saturday, July 30, 2011
၂၃ႏွစ္ေျမာက္ ရွစ္ဆယ္႔ရွစ္ လူထုအုံၾကြမႈ အေရးေတာ္ပုံၾကီး အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနား ဖိတ္ၾကားလႊာ (ေအာ္ရီဂြန္ျပည္နယ္)
ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု
နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ အရပ္သား အစိုးရသစ္တြင္ သမၼတႏွင့္ စစ္တပ္အၾကား အားၿပိဳင္ေနသည့္ အတြက္ အစိုးရ အဖြဲ႔တြင္း ဦးစြာ ညွိႏႈိင္းမွသာလွ်င္ အမ်ားလိုခ်င္သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ ျပဳလုပ္ႏုိင္မည္ဟု ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္သား လူမ်ဳိးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ -UNFC အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ႏိုင္ဟံသာက ေျပာသည္။
UNFC တြင္ ကခ်င္ လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ KIO ၊ ကရင္ အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ံုး KNU၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ NMS၊ ရွမ္းျပည္ တိုးတက္ေရးပါတီ-ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ SSPP/SSA၊ ကရင္နီ အမ်ဳိးသားတုိးတက္ေရးပါတီ KNPP ႏွင့္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး CNF တို႔မွာ အေျခခံ အဖြဲ႔ဝင္မ်ားအျဖစ္ ပါဝင္သည္။
UNFC အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ႏိုင္ဟံသာကို မဇၥ်ိမသတင္းေထာက္ ထြန္းထြန္း က ဆက္သြယ္ ေမးျမန္း ထားသည္။
UNFC အေထြေထြအတြင္္းေရးမႉး ႏိုင္ဟံသာPhoto : kaowaw.org
UNFC အဖြဲ႔ဝင္ေတြရဲ႕ အဓိက ေတာင္းဆိုခ်က္ကေကာ ဘာမ်ားလဲဗ်။
“က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အဓိကေတာင္းဆိုခ်က္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံက လူမ်ဳိးေပါင္းစံုနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ အေပၚမွာ စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္ဖို႔။ လူမ်ဳိးတုိင္း၊ လူမ်ဳိးတိုင္းမွာ အမ်ဳိးသား ကိုယ္ပိုင္ ျပ႒ာန္းခြင့္နဲ႔ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးေတြ ရွိဖို႔။ အဲဒီလို စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုမ်ဳိးကို ျပန္လည္ ဖြဲ႔စည္းႏုိင္ဖို႔ ေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္ လြယ္လြယ္နဲ႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ တခ်ိန္က ၁၉၄၇ ခုမွာ စတင္ၿပီးေတာ့ အေျခ တည္လာခဲ့တဲ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္အေပၚမွာ ျပန္လည္ၿပီးေတာ့မွ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ဖို႔ေပါ့ေလ။ အဲဒီ အေပၚမွာ”
အခုအစိုးရက ျပည္ေထာင္စုစနစ္ကို လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ ဆိုေတာ့ အန္ကယ္တုိ႔ ကလည္း ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပါ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ကို လိုလားတယ္ဆိုေတာ့ ဘယ္လိုမ်ား ကြာဟေနသလဲ။
“က်ေနာ္တို႔က က်ေနာ္တို႔ကို က်ေနာ္တို႔ ျမင္တာကေတာ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ အေျခခံအရ ေပါ့ေနာ္။ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္ဖို႔ လမ္းေၾကာင္းက သြားၿပီးေတာ့မွ တုိင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးကို တည္ေဆာက္ခ်င္တာ။ ဒါေပမဲ့ အာဏာရထားတဲ့ အစိုးရအသစ္က အဲဒီလို မျမင္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ဘက္က ခံယူခ်က္ကေတာ့ သူတို႔ကေတာ့ ဗမာ မဟုတ္တဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြကို လက္ေအာက္ခံ လူမ်ဳိးေတြ အေနနဲ႔ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီလို ထားၿပီးေတာ့မွ က်ေနာ္တို႔ကို ႏွိမ့္ခ်ထားၿပီးေတာ့မွ သူတုိ႔ရဲ႕ဦးေဆာင္မႈအေပၚမွာ လိုက္နာေစခ်င္တဲ့ ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ ခ်ဳပ္ကိုင္ၿပီးေတာ့မွ တျပည္ေထာင္စနစ္ပံုစံေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီလိုပံုစံနဲ႔ သြားခ်င္ေနတဲ့ပံုစံ ရတယ္။ အဲဒါကို က်ေနာ္တို႔ ခံစားမိတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ က်ေနာ္တုိ႔ လက္မခံႏုိင္ဘူးဗ်။ အဲဒါေၾကာင့္ ကြာျခားေနတာပါ”
“တေန႔ လက္ရွိ အစုိးရသည္ပင္လွ်င္ ဒီကေန႔ ျမန္မာျပည္နယ္ေတြ ဖြဲ႔စည္းထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္နယ္ေတြမွာ ျပည္နယ္ အခြင့္အေရးေတြ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ မရွိဘူး။ အနိမ့္ဆံုး ေပါ့ဗ်ာ။ ျပည္နယ္ထဲမွာ သက္ဆုိင္ရာ လူမ်ဳိးရဲ႕ ဘာသာစကား၊ စာေပကိုယ္ေတာင္ တရားဝင္ သင္ၾကားခြင့္ မရွိဘူးဗ်ာ။ အဲဒီလုိ ဘာမွ အခြင့္အေရး မရွိတဲ့ ျပည္နယ္မ်ဳိး ကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔က လက္ခံလို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔က မခံယူႏိုင္ဘူး”
“တေန႔ လက္ရွိ အစုိးရသည္ပင္လွ်င္ ဒီကေန႔ ျမန္မာျပည္နယ္ေတြ ဖြဲ႔စည္းထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္နယ္ေတြမွာ ျပည္နယ္ အခြင့္အေရးေတြ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ မရွိဘူး။ အနိမ့္ဆံုး ေပါ့ဗ်ာ။ ျပည္နယ္ထဲမွာ သက္ဆုိင္ရာ လူမ်ဳိးရဲ႕ ဘာသာစကား၊ စာေပကိုယ္ေတာင္ တရားဝင္ သင္ၾကားခြင့္ မရွိဘူးဗ်ာ။ အဲဒီလုိ ဘာမွ အခြင့္အေရး မရွိတဲ့ ျပည္နယ္မ်ဳိး ကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔က လက္ခံလို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔က မခံယူႏိုင္ဘူး”
အခု ျမန္မာအစိုးရသစ္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ ပါလီမန္ထဲကေန လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ေျပာထားတာ ရွိတယ္။ ဒီေတာ့ UNFC ကေကာ လုပ္ကိုင္ဖို႔ အစီအစဥ္ ရွိသလား။
“သူတုိ႔ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ေျပာဖို႔ဆိုတာ က်ေနာ္တုိ႔မွာ အစီအစဥ္လည္း မရွိဘူး။ ေျပာလို႔လည္း ရႏိုင္မယ္လို႔ လည္း မထင္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔က လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြလည္း မဟုတ္ဘူးေလ။ က်ေနာ္တို႔ ပါဝင္ႏုိင္ျခင္းလည္း မရွိဘူး။ ေနာက္ သူတို႔ထဲမွာ ကန္႔သတ္ေနတဲ့ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအရေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီထဲကို က်ေနာ္တို႔က ဝင္ၿပီး ေတာ့မွ လႈပ္ရွားရမယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တို႔ လြတ္လပ္ခြင့္မရွိဘူးေလ”
အခု လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တိုက္ပြဲေၾကာင့္ လူေတြ နစ္နာတဲ့ အတြက္ အစိုးရ အပါအဝင္ အားလံုးကို အပစ္ရပ္ဖို႔နဲ႔ ၾကားဝင္ ေစ့စပ္ဖို႔ ကမ္းလွမ္းမႈကေကာ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏုိင္ မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားလား။
“က်ေနာ္တုိ႔ ဘက္ကေတာ့ အဲဒါကို ၾကိဳဆိုတယ္၊ ေထာက္ခံတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ လုပ္သင့္ လုပ္ထိုက္လုိ႔ လုပ္တဲ့လုပ္ငန္းျဖစ္တယ္။ ဒါက အလုပ္ျဖစ္မယ္၊ မလုပ္ျဖစ္ဘူး ဆိုတာကေတာ့ အာဏာရထားတဲ့ အစိုးရအေပၚမွာ အဓိက မူတည္တယ္လို႔ ျမင္တယ္ေလ”
သမၼတက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေျပာေနေပမယ့္ စစ္တပ္က တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ထိုးစစ္ဆင္ တာဟာ သမၼတနဲ႔ စစ္တပ္ၾကား အာဏာခြဲေဝမႈ ျပႆနာလို႔ သံုးသပ္မႈေတြ ရွိေနတယ္။ ဒီေတာ့ UNFC ကေကာ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
“က်ေနာ္တုိ႔လည္း အဲဒီ ကိစၥမွာ ခန္႔မွန္းမိတယ္။
၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အစိုးရမွာ တဖက္က အစိုးရက အာဏာအားလံုး သူ႔လက္ထဲမွာ မရွိဘူးဗ်။ စစ္တပ္က သီးျခားလို ျဖစ္ေနတယ္။ လႊတ္ေတာ္ ကလည္း သီးျခားလို ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါက ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊက ေနၿပီးေတာ့မွ အစီအစဥ္ ခ်ထားတဲ့အေပၚမွာ အာဏာေတြ ခြဲၿပီးေတာ့ လုပ္ထားတဲ့ပံုစံ ျဖစ္ေနတယ္”
၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အစိုးရမွာ တဖက္က အစိုးရက အာဏာအားလံုး သူ႔လက္ထဲမွာ မရွိဘူးဗ်။ စစ္တပ္က သီးျခားလို ျဖစ္ေနတယ္။ လႊတ္ေတာ္ ကလည္း သီးျခားလို ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါက ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊက ေနၿပီးေတာ့မွ အစီအစဥ္ ခ်ထားတဲ့အေပၚမွာ အာဏာေတြ ခြဲၿပီးေတာ့ လုပ္ထားတဲ့ပံုစံ ျဖစ္ေနတယ္”
“အဲဒီေတာ့ သူတုိ႔က တခုခုလုပ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အမ်ားၾကီး စဥ္းစားရတယ္ဗ်။ သူတို႔မွာ လုပ္ပိုင္ ခြင့္ရွိရဲ႕လား၊ အားလံုးရဲ႕ သေဘာတူညီမႈရွိရဲ႕လားဆုိတာ အဲဒါ ခက္ေနတယ္။ အဲဒီအေနအထားမ်ဳိး ရွိေနေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔လည္း အစစအရာရာ ခ်င့္ခ်ိန္ေနရတယ္”
ဒါဆိုရင္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး တကယ္လိုခ်င္ရင္ သမၼတနဲ႔ စစ္တပ္ၾကား အရင္ညွိႏႈိင္းရမယ့္ သေဘာ လားဗ်။
“ဟုတ္တယ္။ ဒါလည္း လိုအပ္တယ္။ သူတုိ႔ဘက္မွာ အဓိက ပိုလိုအပ္တယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ဘယ္လိုမ်ဳိး ညွိႏႈိင္း သင့္သလဲဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို ႏုိင္ငံေရးအရ ေျဖရွင္းဖို႔ ဆႏၵရွိဖို႔ လိုတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အဲဒီလိုဆႏၵ မရွိဘူး။ စစ္ေရးနည္းနဲ႔ပဲ ေျဖရွင္းခ်င္တယ္။ အဲဒီလို ညွိႏႈိင္းတဲ့ေနရာမွာလည္း တိုင္းရင္းသားေတြ အေပၚမွာ မွန္ကန္တဲ့သေဘာထား သူတုိ႔အတြင္းမွာ ညီဖို႔လိုတယ္ဗ်။ ဥပမာ တခ်ဳိ႕က ဘယ္လို အခြင့္အေရးမ်ဳိး ေပးခ်င္တယ္၊ တခ်ဳိ႕က ဘယ္လိုအခြင့္အေရးမ်ဳိးပဲ …ဥပမာ မေပးခ်င္ဘူးဆိုတဲ့ အေနအထား မ်ဳိးေပါ့ဗ်ာ။ သူတို႔ထဲမွာ အျမင္မတူရင္ အဲဒီကိစၥက ပံုစံခ်ဖို႔က ေတာ္ေတာ္ေလး ခဲယဥ္းမယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္တယ္”
UNFC ရဲ႕ေတာင္းဆိုခြင့္ရမယ္ဆိုရင္ အစိုးရဘက္က ဦးဆံုး လိုက္ေလ်ာရမွာက ဘာျဖစ္မလဲ။
“သေဘာကေတာ့ ကေန႔ ထိုးစစ္ကို မလုပ္ဖို႔။ တဖက္က ထိုးစစ္မလုပ္ဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ဘက္ကလည္း ထုိးစစ္ မလုပ္ဘူး။ အဲဒီလို နားလည္မႈယူၿပီးေတာ့မွ ယာယီမပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးလုပ္ၾကမယ္။ အဲဒီကာလမွာ က်ေနာ္တို႔ဟာ ႏုိင္ငံေရးအရ ဘယ္လို ေတြ႔ဆံု ညွိႏႈိင္းေျဖရွင္းႏုိင္မလဲဆိုတာကိုလည္း တဖက္က နည္းလမ္း ရွာသြားမယ္။ အဲဒီလိုပံုစံနဲ႔ဆိုရင္ ညွိႏႈိင္းလို႔ရပါတယ္”
“က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔က စစ္အစိုးရက ထိုးစစ္ဆင္ေနတဲ့ အဓိကအားျဖင့္ ကခ်င္တို႔၊ ရွမ္းတို႔၊ ကရင္တုိ႔ ဧရိယာမွာ ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒါ အားလံုးကို ရပ္ဆုိင္းၿပီးေတာ့ တျပည္လံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကို ေၾကညာေစခ်င္တယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ဘက္ကလည္း က်ေနာ္တို႔ လုိက္နာမယ္”
စစ္တပ္က အပစ္မရပ္ဘူးဆုိရင္ေကာ။
“က်ေနာ္တို႔က ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ခုခံကာကြယ္တဲ့အေနနဲ႔ အားလံုးစုေပါင္းၿပီး ခုခံသြားရမွာေပါ့။ ဒါက မလြဲ မေရွာင္သာ လုပ္ရတဲ့ လုပ္ငန္းျဖစ္တယ္လုိ႔ ခံယူထားတယ္”
ျဖည့္စြက္ေျပာခ်င္တာမ်ား ရွိေသးလား။
“က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာက ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနတာ ႏွစ္ေပါင္း ၆ဝ ေက်ာ္ၿပီ။
က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံက တဖက္က ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သဘာဝ သယံဇာတေတြက ေတာ္ေတာ္ေလးကို ၾကြယ္ဝတယ္၊ ျပည့္စံုေကာင္းမြန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္တြင္း စစ္ျဖစ္ေနလုိ႔ က်ေနာ္တုိ ႔ႏုိင္ငံဟာ အဲဒီသဘာဝ သယံဇာတေတြရဲ႕ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြကို လည္း မခံစားႏုိင္ဘူး။ တျဖည္းျဖည္းခ်င္းနဲ႔ ေခတ္ေနာက္က်ၿပီး ဆင္းရဲမြဲေတေနတယ္။ ျပည္သူလူထုေတြ လည္း ဒုကၡ ျဖစ္ေနတယ္”
က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံက တဖက္က ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သဘာဝ သယံဇာတေတြက ေတာ္ေတာ္ေလးကို ၾကြယ္ဝတယ္၊ ျပည့္စံုေကာင္းမြန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္တြင္း စစ္ျဖစ္ေနလုိ႔ က်ေနာ္တုိ ႔ႏုိင္ငံဟာ အဲဒီသဘာဝ သယံဇာတေတြရဲ႕ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြကို လည္း မခံစားႏုိင္ဘူး။ တျဖည္းျဖည္းခ်င္းနဲ႔ ေခတ္ေနာက္က်ၿပီး ဆင္းရဲမြဲေတေနတယ္။ ျပည္သူလူထုေတြ လည္း ဒုကၡ ျဖစ္ေနတယ္”
“ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးနစ္နာေနရသလို ဗမာလူမ်ဳိးေတြလည္း လြတ္လပ္ေရးရဲ႕ အခြင့္အေရးကုိ ခံစားခြင့္မရွိၾကဘူးလို႔ ျမင္တယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဘယ္လူမ်ဳိးမွာမွ အက်ဳိး မရွိဘူး။ ႏုိင္ငံအတြက္လည္း အက်ဳိးမရွိဘူး။
အဲဒါကုိ က်ေနာ္တို႔က စစ္ေရးနည္းနဲ႔ ထပ္ၿပီး ရွင္းေနရင္လည္း ေျပလည္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးအရ ေျဖရွင္းႏုိင္တဲ့နည္းကို ရွာၿပီးေတာ့မွ အျမန္ ေျဖရွင္း ႏုိင္တာက အေကာင္းဆံုးပဲ”
အဲဒါကုိ က်ေနာ္တို႔က စစ္ေရးနည္းနဲ႔ ထပ္ၿပီး ရွင္းေနရင္လည္း ေျပလည္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးအရ ေျဖရွင္းႏုိင္တဲ့နည္းကို ရွာၿပီးေတာ့မွ အျမန္ ေျဖရွင္း ႏုိင္တာက အေကာင္းဆံုးပဲ”
source by : http://www.mizzimaburmese.com
တိုင္းရင္းသားပါတီေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေဒၚစုနဲ႔အတူ ႀကိဳးပမ္းဖို႔ မူအားျဖင့္ သေဘာတူ
တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြကို ထိုးစစ္ ဆင္ေနတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ကုိယ္စြမ္းရွိသေရႊ႕ ပါ၀င္ ႀကိဳးပမ္းေပးဖုိ႔ အဆင္သင့္ ရွိတဲ့အေၾကာင္း စာထုတ္ ျပန္လိုက္ပါတယ္။
ဒီထုတ္ျပန္ခ်က္ကို မၾကာခင္တုန္းက ေနျပည္ေတာ္မွာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္ဖဲြ႔ဖုိ႔ တင္ျပထားတဲ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြ ေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ တုိင္းရင္းသားညီေနာင္ ၅ ပါတီနဲ႔ ျမန္မာျပည္က ဒုတိယအႀကီးဆံုး ပါတီျဖစ္တဲ့ တုိင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးပါတီတို႔က မူအားျဖင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္တယ္လို႔ တံု႔ျပန္လုိက္သလို သက္တမ္းရင့္ ေတာ္လွန္ေရး ပါတီတခုျဖစ္တဲ့ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ႀကိဳဆုိေပမဲ့ အစိုးရဘက္က လက္ခံဖုိ႔ ခက္ခဲႏိုင္တယ္လို႔ သံုးသပ္ပါတယ္။ ဒီသတင္းအျပည့္အစံုကိုေတာ့ ထုိင္းအေျခစိုက္ သတင္းေထာက္ ကိုမုိးေဇာ္က တင္ျပ ထားပါတယ္။
ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က စစ္တပ္နဲ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြအၾကား အပစ္အခတ္ရပ္စဲဖုိ႔နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ပံ့ပိုးဖုိ႔အတြက္ ကိုယ္စြမ္းရိွသေလာက္ ပါ၀င္ႀကိဳးပမ္းဖို႔ အသင့္ရိွေၾကာင္း အိတ္ဖြင့္ေပးစာကို ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖဲြ႔ (KIO)၊ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုး (KNU)၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ (NMSP)နဲ႔ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ (SSA) တုိ႔ကို ရည္ညႊန္းၿပီး မေန႔က ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ အႏိုင္ရထားတဲ့ တိုင္းရင္းသားညီေနာင္ ၅ ပါတီကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္အေပၚ ႀကိဳဆိုလိုုက္ၿပီး မူအားျဖင့္ လက္တဲြလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေၾကာင္း ခ်င္းအမ်ိဳးသားပါတီ ဥကၠ႒ ပူးဇိုဇမ္က ေျပာပါတယ္။
“ညီေနာင္ ၅ ပါတီအေနနဲ႔ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ေတာ္ေတာ္ အံ့ၾသသြားပါတယ္။ မထင္မွတ္ဘူးဗ်ာ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔။ ဘာပဲေျပာေျပာ က်ေနာ္တုိ႔ ႀကိဳဆိုရမွာေပါ့ဗ်ာ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လုပ္ၾကတာပဲ။ ႀကီးႀကီးငယ္ငယ္ က်ေနာ္တို႔ အကုန္လံုး ၀ိုင္း၀န္းၿပီးေတာ့မွာလုပ္မယ့္ ကိစၥပါ။ တခုပဲရွိတာေပါ့ဗ်ာ ေဒၚစုအေနနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေလာက္ ေျပာရမယ့္ကိစၥကို မေန႔ကမွ လုပ္တယ္ဆိုတာကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က တခုေတာ့ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္သြားတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က လုပ္ပါ ေဒၚစု၊ ဒါဟာ လုပ္သင့္တာ ၾကာပါၿပီလို႔ က်ေနာ္ အဲဒီလိုပဲ မွတ္ခ်က္ေပးခ်င္ပါတယ္။”
ဖလုံ-စေဝၚဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသားပါတီ၊ မြန္ေဒသလုံးဆိ္ုင္ရာ ဒီမိုကေရစီပါတီ၊ ရခုိင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ နဲ႔ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီတို႔ ပါ၀င္တဲ့ ညီေနာင္ ၅ ပါတီဟာ ဒီလ ၂၇ ရက္ေန႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးနဲ႔ ေတြ႔ဆံုစဥ္မွာ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္ တရပ္ဖဲြ႔ဖုိ႔ လုိေၾကာင္း ေျပာဆုိ ထားတာျဖစ္ပါတယ္။
ခ်င္းအမ်ိဳးသားပါတီဥကၠ႒ ပူးဇိုဇမ္က ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ဆုိရင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အားလံုးသာမက လူထုတရပ္လံုးပါ၀င္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒုတိယ အင္အား အေကာင္းဆံုးျဖစ္တဲ့ တုိင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးပါတီ ကလည္း ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ဆိုရင္ ဘယ္အဖဲြ႔အစည္း ဘယ္ပုဂၢိဳလ္နဲ႔မဆို မူရအရ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ပါတီရဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရိွသူ ဦးဟန္ေရႊက ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ အေျခခံ ရပ္တည္ခ်က္ေပ့ါေနာ္။ တည္ၿငိမ္ေရး၊ စည္းလံုးညီညြတ္ေရး ေနာက္တခါ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ဆိုတဲ့ အေျခခံ ရပ္တည္ခ်က္အေပၚမွာ က်ေနာ္တုိ႔မွာ ဂိုင္းဂဏမရွိပါဘူး။ ဘယ္သူပဲ ေဆာင္ရြက္ေဆာင္ရြက္ ဒီအေျခခံ ရပ္တည္ခ်က္အေပၚမွာ တူရင္ က်ေနာ္တို႔ စုေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ အဆင္သင့္ရွိပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဒါဟာ တိုင္းရင္းသားေတြ ေတြ႔ေပးမယ့္ကိစၥပဲ၊ အဲဒါဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ပုဂၢလိကသတ္မွတ္ခ်က္ က်ေနာ္တုိ႔မွာ မရွိပါဘူး။ ဒီဟာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ တူတယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔က အားလံုး လက္ခံဖို႔ရွိပါတယ္ခင္ဗ်။”
ျမန္မာျပည္က ေတာ္လွန္ေရး သက္တမ္းအရင့္ဆံုး ပါတီတခုျဖစ္တဲ့ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ သေဘာထားကိုေတာ့ ပါတီရဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရိွသူ ရဲေဘာ္ဖုိးသံေခ်ာင္းက အခုလို ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အခုလိုေျပာတာဟာ ေျပာသင့္ ေျပာထိုက္တဲ့ ကိစၥတခုပဲလို႔ ယူဆပါတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သူကလုပ္တာကို အစိုးရက လံုး၀ဂရုစိုက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒါကေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ အဲဒါက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေၾကာင့္ မဟုတ္ပါဘူး။ အစိုးရရဲ႕ သေႏၶေၾကာင့္ ပါ။ ျမန္မာျပည္မွာ ျပည္တြင္းစစ္ကို သူတို႔ စြန္႔လႊတ္လို႔ မရဘူး။ သူတုိ႔ စစ္အစိုးရေတြက ေမြးကိုထားတာ။ အဲဒါေတြကို သူတုိ႔ လုပ္ခ်င္ရာေတြ လုပ္၊ ၿပီးေတာ့ ဘယ္သူ႔စကားကိုမွ သူတုိ႔က နားေထာင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ေျပာလဲ နားေထာင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ျပည္တြင္းက ပုဂၢိဳလ္မ်ားကိုလဲ နားေထာင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာလို႔ လုိက္လုပ္တယ္ ဆိုတာမ်ိဳး လံုး၀ အျဖစ္မခံပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒီလို လုပ္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ဘက္ကေတာ့ ဒီလို မေျပာရ မဆိုရဘူးလို႔ မဆုိလို ပါဘူး။ ျပည္သူလူထုဆႏၵကေတာ့ အဲဒီလုိပဲ ေျပာေနရမွာပဲ။”
ကခ်င္၊ ကရင္၊ မြန္နဲ႔ ရွမ္း စတဲ့လက္နက္ကိုင္တပ္ဖဲြ႔ေတြကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ႀကိဳဆုိထားပါတယ္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဖဲြ႔စည္းခဲ့တဲ့ စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ ၁၇ ဖဲြ႔ေက်ာ္နဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြအၿပီး ဖဲြ႔စည္းလုိက္တဲ့ အစိုးရသစ္ လက္ထက္မွာေတာ့ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ တုိုက္ပဲြေတြ ျပန္လည္ စတင္ခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
source by : http://www.voanews.com
အေတြးအေခၚႏွင့္ လမ္းစဥ္ (အပိုင္း - ၄)
Political Liberalization အေတြးအေခၚ
Political Liberalization ဆိုသည္မွာ အာဏာရွင္တို႕ဘက္မွ civil liberties မ်ား ဖန္တီးေပးျခင္းႏွင့္ ဖိႏွိပ္မွဳမ်ား ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း (ease of repression) လုပ္ျခင္းမ်ားကို ဆိုလိုပါသည္။ အဆိုပါ အေတြးအေခၚအား အာဏာရွင္တို႕ဘက္က က်င့္သံုးလာခ်ိန္တြင္ အာဏာရွင္ ေရြးေကာက္ပြဲ (authoritarian elections) မ်ား ေပၚထြက္ လာေလ့ရွိပါသည္။
ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳျဖစ္စဥ္၏ ေနာက္ဆံုးပန္းတိုင္ျဖစ္ေသာ democratic consolidation ကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏိုင္သည့္ အေတြးအေခၚ တရပ္ျဖစ္ေသာ္လည္း political liberalization ႏွင့္ initial transition မွာ ကြဲျပားျခားနားပါသည္။ Initial transition ကို ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳျဖစ္စဥ္ (Democratization)၏ ကနဦးအစိတ္အပိုင္း အျဖစ္သတ္မွတ္ထားေသာ္လည္း political liberalization က်င့္သံုးအေကာင္အထည္ေဖာ္မွဳ ျဖစ္ရပ္တိုင္းအား ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳ၏ ကနဦးအစိတ္အပိုင္း အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားျခင္း မရွိပါ။
ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္မ်ားက အဆိုပါ ကြဲျပားျခားနားမွဳကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မီးေမာင္း ထိုးျပေလ့ရွိၾကပါသည္။ Holger ႏွင့္ Schlumberger တို႕က political liberalization ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳျဖစ္စဥ္တို႕မွာ ေနာက္ဆံုးရလဒ္အေျဖ (end result) ေပၚ မူတူ၍ ကြဲျပားေၾကာင္း ေရးသားခဲ့ၾကပါသည္။ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳျဖစ္စဥ္မွာ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ အျမစ္တြယ္ ခိုင္မာရွင္သန္မွဳရွိရန္ ဦးတည္သည့္ ရွင္းလင္းေသာ ေနာက္ဆံုးရလဒ္ ရွိေသာ္လည္း၊ political liberalization မွာကား ဒီမိုကေရစီစနစ္ အျမစ္တြယ္ ခိုင္မာရွင္သန္မွဳ (Democratic consolidation) သို႕ ဦးတည္ျခင္းမရွိပဲ လမ္းတ၀က္တြင္ပင္ အာဏာရွင္တို႕ဘက္မွ liberalization ကို ရပ္ဆိုင္းကာ အာဏာျပန္သိမ္းျပီး၊ authoritarian စနစ္ကို အသက္ျပန္သြင္းျခင္းလည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။ တပိုင္းတစ ရပ္ဆိုင္းထားျခင္းမ်ားလဲ ျဖစ္ႏိုင္သည့္အတြက္ တိက်ေသာ end result ကို သတ္မွတ္၍ မရႏိုင္ေၾကာင္း သုေတသနျပဳခ်က္မ်ားအရ ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကပါသည္။
ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ Pool ကလဲ Political Liberalization ဆိုသည္မွာ ဒီမိုကေရစီ၏ အေျခခံ သေဘာတရားမ်ားကို မိတ္ဆက္ျခင္းမွ်သာ ျဖစ္ျပီး၊ ဒီမိုကေရစီပန္းတိုင္ကို ဦးတည္ေဖာ္ေဆာင္သည္ဟု မည္သူမွ် တပ္အပ္ေသခ်ာ မေျပာႏိုင္ေၾကာင္း ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ Monshipouri က Political Liberalization ျဖစ္ရပ္တိုင္းတြင္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ တည္ေဆာက္မွဳ ျဖစ္မလာႏိုင္ေသာ္လည္း political liberalization ျပဳလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ အာဏာရွင္တို႕၏ သက္တမ္းကို ဆြဲဆန္႕ေပးႏိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ အာဏာရွင္တို႕ ရင္ဆိုင္ရတတ္သည့္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမွဳေရး အက်ပ္အတည္းမ်ားကို ေရတို ေျဖရွင္းျခင္း အေတြးအေခၚတခုအျဖစ္ အသံုးခ်ႏိုင္ေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ျဖစ္ေပၚေနတတ္သည့္ ႏိုင္ငံေရးမတည္ျငိမ္မွဳမ်ား၊ စစ္ပြဲမ်ား၊ စီးပြားေရး၊ လူမွဳေရး ျပႆနာမ်ားကို political liberalization အေတြးအေခၚျဖင့္ ေျဖရွင္းပါက ညင္သာေသာ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မွဳမ်ား ရွိႏိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ အဆိုပါႏိုင္ငံမ်ားရွိ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ဒီမိုကေရစီ စနစ္အတြက္ ၾကိဳတင္မိတ္ဆက္ျပင္ဆင္ေပးရာ ေရာက္ေၾကာင္း Monshipouri က ဆိုထားခဲ့ပါသည္။
Political Liberalization ႏွင့္ ကနဦးဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳတို႕သည္ ဤသို႕ ကြဲျပားျခားနားေနေသာ္ျငား political liberalization သည္ civil liberties အခ်ိဳ႕ကို အကာအကြယ္ ေပးႏိုင္လာသျဖင့္ expansion of public space ျဖစ္ေၾကာင္းကိုကား ပညာရွင္အမ်ားစုက တညီတညြတ္တည္း လက္ခံထားခဲ့ၾကပါသည္။ ျခံဳငံုၾကည့္ပါက political liberalization ဆိုသည္မွာ အာဏာရွင္တို႕မွ ပိတ္ဆို႕ထားသည့္ တံခါးအား အနည္းငယ္ ဟေပးျခင္းျဖင့္ လူတဦးခ်င္း၏ အေတြးအျမင္ေဖာ္ျပခ်က္၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း လွဳပ္ရွားမွဳႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးပါ၀င္ပတ္သက္မွဳတို႕ကို အကန္႕အသတ္ျဖင့္ ခြင့္ေပးျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ သို႕ရာတြင္ အာဏာရွင္တို႕ ဖြင့္ေပးေသာ အေပါက္မွ အာဏာရွင္တို႕ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားေသာ အိမ္အတြင္းသို႕ ၀င္ေရာက္ေနထိုင္ရမည္ျဖစ္ရာ ဧည့္သည္တို႕၏ ထံုးစံအတိုင္း အိမ္ရွင္မ်ား ခ်မွတ္ထားေသာ စည္းကမ္းကိုေတာ့ လိုက္နာရန္ လိုအပ္ေပသည္။ ဧည့္သည္မ်ားမွ စည္းကမ္းကို မလိုက္နာလွ်င္ကား အိမ္ေပၚမွ ႏွင္ခ်၍ ဖြင့္ထားေသာ တံခါးကို အာဏာရွင္တို႕ဘက္မွ အခ်ိန္မေရြး ျပန္လည္ ပိတ္ပိုင္ခြင့္လည္း ရွိေလသည္။ ယင္းမွာ political liberalization အေတြးအေခၚ၏ အေျခခံ သေဘာတရား ျဖစ္ေလသည္။
political liberalization သည္ စစ္မွန္ေသာ ဒီမိုကေရစီ ပန္းတိုင္သို႕ အေရာက္လွမ္းေရးကို ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏိုင္သည္လား (၀ါ) political liberalization အေတြးအေခၚကို ကိုင္စြဲျခင္းျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ ရႏိုင္သလား ဆိုသည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍မူ အယူအဆႏွစ္မ်ိဳး ေပၚထြက္လာပါသည္။ တမ်ိဳးက political actors မ်ားေပၚတြင္ မူတည္သည့္ အေတြးအျမင္ ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ အယူအဆအရ ဒီမိုကေရစီအေရးတြင္ အာဏာရွင္မ်ားဘက္၌ hardliners ႏွင့္ softliners ဆိုေသာ ႏိုင္ငံေရးဇာတ္ေကာင္ႏွစ္မ်ိဳး ေပၚထြက္လာျပီး၊ အတိုက္အခံမ်ားဘက္၌ opportunists, moderates ႏွင့္ radicals ဆိုေသာ ႏိုင္ငံေရးဇာတ္ေကာင္ သံုးမ်ိဳး ေပၚထြက္လာႏိုင္ပါသည္။
Hardliners ဆိုသူမ်ားမွာ အာဏာရွင္စနစ္ကိုပင္ ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ျမဲလိုသူမ်ားျဖစ္ျပီး၊ softliners ဆိုသူမ်ားမွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ အတိုက္အခံမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ေစ့စပ္ညွိႏွိဳင္းေရးကို လိုလားသူမ်ားျဖစ္သည္။ opportunists ဆိုသူမ်ားကား ဒီမိုကေရစီစနစ္ တည္ေဆာက္ေရးကို စိတ္၀င္စားသူမ်ား မဟုတ္ပဲ ဒီမိုကေရစီ အေရးကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ကိုယ္က်ိဳးရွာလိုသူမ်ားျဖစ္သည္။ moderates ဆိုသူမ်ားကား ဒီမိုကေရစီစနစ္ ခိုင္မာရွင္သန္ေရးကို လိုလားသူမ်ားျဖစ္ျပီး၊ မည္သို႕ေသာ ေျပာင္းလဲမွဳမ်ားကိုျဖစ္ေစ လက္ခံႏိုင္သူမ်ား ျဖစ္သည္။ radicals ဆိုသူမ်ားကား အာဏာရွင္တို႕ႏွင့္ compromise မလုပ္ရေသာ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳကို ေဖာ္ေဆာင္လိုသူမ်ား ျဖစ္သည္။ လက္တင္အေမရိက ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳ သင္ခန္းစာမ်ားအရ political liberalization ကို အာဏာရွင္ဘက္မွ softliners မ်ားႏွင့္ အတိုက္အခံဘက္မွ moderates မ်ားက ထိန္းေက်ာင္းေပးႏိုင္လွ်င္ ဒီမိုကေရစီ ခိုင္မာရွင္သန္ေရး လမ္းေၾကာင္းေပၚသို႕ ေရာက္သြားႏိုင္ေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက ေလ့လာေတြ႕ရွိခဲ့ၾကေလသည္။
အျခားအယူအဆ တခုမွာကား အာဏာရွင္တို႕တြင္ အာဏာရွင္စနစ္ကို ထိန္းသိမ္းထားလိုေသာ အုပ္စုႏွင့္ အာဏာရွင္စနစ္ကို ဆက္လက္က်င့္သံုး၍ မျဖစ္ႏိုင္ဟု ယူဆေသာ အုပ္စုႏွစ္စု ကြဲျပားသြားသျဖင့္ အာဏာရွင္တို႕အၾကား အကြဲအျပဲ (intra-regime factionalism) ႏွင့္ စစ္တပ္မွ ေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕ခြဲထြက္ျပီး အတိုက္အခံတို႕ႏွင့္ ေပါင္းသြားသည့္အခါ ျဖစ္လာေလ့ရွိေသာ intra-military factionalism မ်ား၊ degradation of military institution ျဖစ္ျခင္းမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ political liberalization ကို အာဏာရွင္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက အေကာင္အထည္ ေဖာ္လာသည္ဆိုေသာ အယူအဆ ျဖစ္ေလသည္။ ဤအယူအဆအရ political liberalization ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ အာဏာရွင္တို႕ဘက္မွ paradox of success ကို ေသခ်ာေစရန္ ေဆာင္ရြက္ရသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ အာဏာရွင္တို႕ ၾကိဳးကိုင္ႏိုင္သည့္ ပါတီမ်ား ဖြဲ႕စည္းျခင္း၊ အာဏာရွင္တို႕၏ ရပ္တည္မွဳကို မထိပါးေစေသာ ဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းသတ္မွတ္ျခင္း၊ ၾကိဳးကိုင္ႏိုင္သည့္ ပါတီမ်ားသာ အႏိုင္ရႏိုင္မည့္ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းျခင္း စသည္တို႕မွာ political liberalization ၏ လိုအပ္ခ်က္တရပ္ျဖစ္ေသာ အဆိုပါ paradox of success စည္းမ်ဥ္းကို ေဖာ္ေဆာင္ျခင္း ျဖစ္ေလသည္။ paradox of success မေသခ်ာပဲႏွင့္ political liberalization ကို မည္သည့္ အာဏာရွင္ကမွ ေဖာ္ေဆာင္ျခင္း မရွိပါ။
အထက္ေဖာ္ျပပါ အယူအဆႏွစ္မ်ိဳးအနက္ ပထမအယူအဆမွ ၾကည့္လွ်င္ political liberalization သည္ ဒီမိုကေရစီ ပန္းတိုင္အေရာက္လွမ္းေရးကို ဦးတည္သည့္ အေတြးအေခၚ ျဖစ္ျပီး၊ ဒုတိယအယူအဆမွ ၾကည့္လွ်င္ကား political liberalization သည္ အာဏာရွင္စနစ္ကို ပံုစံတမ်ိဳးျဖင့္ ေရရွည္ ရွင္သန္ေနေစႏိုင္သည့္ dead end ျဖစ္ေနေသာ အေတြးအေခၚ ျဖစ္ေလသည္။ လက္တင္အေမရိက ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳ ျဖစ္စဥ္မ်ားအရ ပထမအယူအဆက မွန္ကန္ျပီး၊ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသႏွင့္ အာရွတိုက္ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳ ျဖစ္စဥ္မ်ားအရ ဒုတိယအယူအဆက မွန္ကန္ေနသည္ျဖစ္ရာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ၾကံဳေတြ႕လာမည့္ political realities အေျခအေနကိုကား ခန္႕မွန္းရ အလြန္ပင္ ခက္ႏိုင္ပါသည္။
မည္သို႕ဆိုေစ အာဏာရွင္တို႕၏ political liberalization ေဖာ္ေဆာင္မွဳမ်ားကို public space ခ်ဲ႕ေပးျခင္းဟု ရွဳျမင္၍ ပထမအယူအဆကို လက္ခံက်င့္သံုးလိုေသာ moderates မ်ားအေနျဖင့္ ရလိုရျငား စမ္းသပ္ၾကည့္လိုသည္ဆိုလွ်င္ political liberalization မွ democratic consolidation သို႕ ေျပာင္းလဲရန္ ၾကိဳးပမ္းမွဳမ်ားတြင္ ေတြ႕ၾကံဳႏိုင္သည့္ obstacles မ်ားကို အာရံုစိုက္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။ အဆိုပါ obstacles မ်ားကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ၾကံဆရွာေဖြသင့္ေလသည္။ Political liberalization စတင္လာျပီးမွ ေျပာင္းျပန္ဦးတည္သြားေသာ political deliberalization မျဖစ္ေစရန္ ၾကိဳးပမ္းၾကရန္ လိုအပ္သည္။
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)
ခင္မမမ်ိဳး
Friday, July 29, 2011
အေတြးအေခၚႏွင့္ လမ္းစဥ္ (အပိုင္း -၃)
Initial Transition အေတြးအေခၚ (သို႕မဟုတ္) အာဏာရွင္စနစ္အားျဖိဳခ်ျခင္း (authoritarian breakdown) အေတြးအေခၚ
Initial transition ျဖစ္လာေစရန္အတြက္ အေရးၾကီးဆံုးမွာ ၾကားျဖတ္အစိုးရပင္ျဖစ္ေလသည္။ ကနဦးဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳျဖစ္စဥ္၏ အဓိကေသာ့ခ်က္မွာ interim period တြင္ မည္သူမ်ားက အုပ္ခ်ဳပ္၍ အာဏာကို မည္သို႔ ခြဲေ၀သံုးစြဲမည္နည္းဆိုသည့္ အခ်က္အေပၚတြင္ မူတည္သည္။ ထိုအခ်က္ကို ေသခ်ာစြာေဖာ္ထုတ္ျပီးမွသာ ဒီမိုကေရစီလွဳပ္ရွားမွဳ လမ္းေၾကာင္းမွာ တည့္တည့္ မတ္မတ္ႏွင့္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ရွိသည္။
ႏွစ္ဆယ္ရာစုေႏွာင္းပိုင္း ကနဦးဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳ ျဖစ္စဥ္မ်ားအား ေလ့လာ၍ ပညာရွင္ Shain ႏွင့္ Lintz ဆိုသူတို႔က အဆိုပါေျပာင္းလဲမွဳျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ ပါ၀င္ေသာ ၾကားျဖတ္အစိုးရ ပံုစံေလးမ်ိဳးကို ထုတ္ေဖာ္ ခဲ့ၾကသည္။
(၁) အတိုက္အခံမ်ားက ဦးေဆာင္ေသာ ၾကားျဖတ္အစိုးရ (Opposition-led interim government)
လူထုတိုက္ပြဲ ပံုစံျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအသြင္ျဖင့္ျဖစ္ေစ အာဏာရွင္ အစိုးရအား ျဖဳတ္ခ် ေတာ္လွန္၍ ၾကားျဖတ္အစိုးရအျဖစ္ေၾကျငာကာ၊ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပျခင္းနည္းလမ္းျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ ေျပာင္းလဲမွဳျဖစ္စဥ္ အခ်ိန္တိုအတြင္း ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳသည့္ အစိုးရ တရပ္ ျဖစ္သည္။
အာဏာရွင္အစိုးရ၏ ဥပေဒစိုးမိုးမွဳ၊ အာဏာသက္ေရာက္မွဳကို total rejections လုပ္ရမည္ျဖစ္၍ အသြင္ကူးစဥ္ကာလတြင္ လူထုအေပၚ၌ တာ၀န္ခံမွဳ ရွိရမည္။ တာ၀န္ယူရမည္။ (၁၉၇၄)ခုႏွစ္မွ (၁၉၇၆)ခုႏွစ္ ေပၚတူဂီႏိုင္ငံ ကနဦးဒီမုိကေရစီ ေျပာင္းလဲမွဳျဖစ္စဥ္သည္ ဤပံုစံမ်ိဳးျဖစ္သည္။
ထိုသို႔ေသာ ေျပာင္းလဲမွဳကို လုပ္ရန္ရည္ရြယ္ပါက အတိုက္အခံအုပ္စုမ်ား စုစည္းက်စ္လစ္မွဳရွိရန္ လိုအပ္သည္။ ဥာဏ္အေျမာ္အျမင္ရွိရန္ လိုအပ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးသံုးသပ္မွဳ မွန္ကန္ရန္ လိုအပ္သည္။
အခ်ိန္အခါကို မွန္မွန္ကန္ကန္ တြက္ခ်က္တတ္ရန္ လိုအပ္သည္။ လူထုစည္းရံုးေရး ေကာင္းမြန္ရန္ လိုအပ္သည္။ ျပဳတ္က်သြားေသာ အာဏာရွင္မ်ားမွ ပုန္ကန္ျခားနားမွဳ ရွိလာႏိုင္သည္ ျဖစ္သျဖင့္ အခ်ိန္မွီ ထိန္းကြပ္ႏိုင္ရန္ စစ္ေရးသတိ၊ ႏိုင္ငံေရးသတိရွိရန္လိုအပ္သည္။ မူလအာဏာရွင္သည္ စစ္အာဏာရွင္ျဖစ္ပါက လက္နက္ကိုင္ အင္အားစုမ်ား ျပန္႕က်ဲသြားႏိုင္သည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အဆိုပါ အင္အားစုမ်ားကို ျပန္လည္ စုစည္း၍ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံအတြက္ လိုအပ္ေသာ က်စ္လ်စ္သည့္ တပ္မေတာ္တရပ္ ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ရန္ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္မ်ားတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္မွဳ စြမ္းရည္ရွိရန္ လိုအပ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ (၁၉၈၈) လူထုအေရးေတာ္ပံုၾကီးသည္ ဤသို႔ေသာ ေျပာင္းလဲမဳွလမ္းေၾကာင္းကို ဦးတည္ခဲ့ေသာ္လည္း အားနည္းခ်က္အခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ အသက္ေသြးေခ်ြးမ်ားရင္းျပီးမွ ေပးဆပ္ခဲ့ရသည္ႏွင့္ မတန္စြာပင္ ေအာင္ပြဲႏွင့္ လြဲခဲ့ရသည္။ သမိုင္းသင္ခန္းစာ ယူတတ္ရန္ လိုေပသည္။ ထပ္ခါတလဲလဲ မွားေနသည္ဆိုလွ်င္ေတာ့ မွားသူမ်ား၏ အသံုးမက်မွဳပင္ ျဖစ္ေပေတာ့မည္။
အေရးၾကီးဆံုးအခ်က္မွာကား ထိုေျပာင္းလဲမွဳကို ဦးတည္သည္ဆိုပါက လူထုတိုက္ပြဲႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး လမ္းေၾကာင္းတခုခုကိုျဖစ္ေစ၊ ႏွစ္ခုလံုးကိုေပါင္းစပ္၍ တစိုက္မတ္မတ္ လုပ္ကိုင္ ရမည္။ စုစည္းမွဳအားမ်ား၏ လားရာသည္ ထိုေျပာင္းလဲမွဳကိုသာ ဦးတည္ထြက္သြားရမည္။ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္သင့္ သည္မ်ားကို “ ျဖစ္လာရင္ လုပ္ဖို႔နည္းရွိပါတယ္“ ဆိုေသာ မီဒီယာၾကားေကာင္းရံု စကားလံုးမ်ား ေျပာေနျခင္းျဖင့္ မဟုတ္ပဲ လက္ေတြ႔ လုပ္ေဆာင္ ထားရမည္။ ခင္းစရာ လမ္းေၾကာင္းကို ခင္းက်င္း ထားရမည္။ လိုအပ္ခ်က္ မ်ားကို ျဖည့္စြက္ထားရမည္။
(၂) ပါ၀ါခြဲေ၀သံုးစြဲေသာၾကားျဖတ္အစိုးရမ်ား (power-sharing interim governments)
ပါ၀ါခြဲေ၀သံုးစြဲေသာ ၾကားျဖတ္အစိုးရမ်ားဆိုသည္မွာ အာဏာရွင္အစိုးရမွ အခ်ိဳ႕ေသာ အဖြဲ႕၀င္မ်ားႏွင့္ အတိုက္အခံမ်ားမွ အခ်ိဳ႕ေသာ အဖြဲ႕၀င္မ်ားတို႔ နားလည္မွဳယူ၍ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား မက်င္းပမီ ယာယီ ၾကားျဖတ္အစိုးရအျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းကာ အတူတကြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ေသာ ေျပာင္းလဲမွဳ လမ္းေၾကာင္းမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ ပ႗ိပကၡ မမ်ားလွပဲ တည္ျငိမ္သည္။ ေျပာင္းလဲမွဳမွာ ညင္သာသည္။ အတိုက္အခံမ်ား၏ ပညာသားပါပါ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မွဳ အထူးလိုအပ္သည္။ (၁၉၈၉) မွ (၁၉၉၁)ခုႏွစ္အထိ ပိုလန္ႏိုင္ငံ၏ ေျပာင္းလဲမွဳျဖစ္စဥ္မွာ ထိုသို႔ေသာ ပံုစံမ်ိဳးျဖစ္သည္။
ထိုေျပာင္းလဲမွဳမ်ိဳးကို ဦးတည္ပါက အာဏာရွင္ဘက္မွ ဘက္ေျပာင္းလာသူမ်ားရွိလာေစရန္ စည္းရံုးလွံဳ႕ေဆာ္မွဳ အားေကာင္းရမည္။ ထိုစည္းရံုးေရးစြမ္းရည္တြင္လည္း လွ်ိဳ႕၀ွက္ႏိုင္မွဳ စြမ္းရည္ပါ လိုအပ္သည္။ မည္သူႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ အတိုက္အခံမ်ားမွ nominate လုပ္ေနသည္ကို အာဏာရွင္ဘက္သို႔ သတင္းေပါက္ၾကားျခင္း မရွိေစရ။ မဟုတ္လွ်င္ ပြဲမျပီးခင္ အခ်ိန္မွာပင္ အတိုက္အခံႏွင့္ ပူးေပါင္းခ်င္သူမ်ား လုပ္ၾကံခံလိုက္ရျခင္း၊ အဖမ္းခံလိုက္ရျခင္း၊ ထိုသူမွ စိတ္ေျပာင္း သြားျခင္းမ်ားျဖစ္ႏိုင္သည္။ လံုျခံဳေရးသည္ အေရးပါလွသည္။ ထိုသူမ်ားႏွင့္ အခ်ိတ္အဆက္ရွိ ထားျပီးမွသာ လူထုတိုက္ပြဲကို ပံုစံေဖာ္ရမည္။ လူထုတိုက္ပြဲအခ်ိန္တြင္မွ ေပၚလာလိမ့္မည္ဆိုျပီး ေစာင့္စားျခင္း၊ လိုက္လံစည္းရံုးျခင္းမ်ားသည္ မိမိ၏အင္အားကို ျဖဳန္းတီး လိုက္သကဲ့သို႔ပင္ ရွိသည္။ မည္သို႔မွ် အက်ိဳးမထူးပါ။ ရန္သူ႕ထက္ ေျခတလွမ္းေနာက္က်ေနသည္ကို သတိျပဳသင့္သည္။ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရးေခၚျခင္း သည္လည္း ဤေျပာင္းလဲမွဳ လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာပင္ရွိသည္။ သို႕ေပမယ့္ ထိုသို႔ေခၚခ်ိန္သည္ ႏွစ္ဘက္ဘက္မွ်ေနသည့္ အခ်ိန္မ်ိဳးတြင္သာ ျဖစ္သင့္သည္။ ပိုလန္ႏိုင္ငံတြင္ ထိုေျပာင္းလဲမွဳ လမ္းေၾကာင္းေပၚ တက္သြားႏိုင္ခဲ့သည္က ပိုလန္ႏိုင္ငံ people power movement အားေကာင္း၍ျဖစ္သည္။
(၃) အာဏာရွင္မ်ားမွဦးေဆာင္ေသာ အိမ္ေစာင့္အစိုးရမ်ား (incumbent- led caretaker governments)
အခ်ိဳ႕ေသာအေျခအေနမ်ားတြင္ အာဏာရွင္ အစိုးရကိုယ္တိုင္မွ ႏိုင္ငံ၏စီးပြားေရးယိုယြင္းမွဳကို မည္သို႕မွ် မထိန္းႏိုင္ေတာ့၍ျဖစ္ေစ၊ အုပ္စိုးသူမ်ား အခ်င္းခ်င္းသေဘာထား ကြဲလြဲမွဳေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ၊ အတိုက္အခံမ်ား၏ ျခိမ္းေခ်ာက္ႏိုင္စြမ္းေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ ဆက္လက္ထိန္းထားလွ်င္ တိုင္းျပည္တခုလံုး ဖရိုဖရဲျဖစ္လာႏိုင္ေခ် ရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ ကနဦးဒီမိုကေရစီအသြင္ ကူးေျပာင္းမွဳ ျဖစ္စဥ္ကို စတင္ လိုက္ရသည္မ်ားရွိသည္။ ေတာင္အာဖရိကဒီမိုကေရစီအသြင္ ကူးေျပာင္းမွဳျဖစ္စဥ္သည္ ထိုသို႔ေသာေျပာင္းလဲမွဳႏွင့္ စတင္ခဲ့သည္။ incumbent de Klerk government သည္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရအျဖစ္စတင္ခဲ့ျပီး၊ (၁၉၉၃) စက္တင္ဘာတြင္မွ power-sharing coalition အေနျဖင့္ ေျပာင္းလဲကာ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳကို စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ထိုေျပာင္းလဲမွဳျဖစ္ေစရန္အတြက္ ထိေရာက္ေသာ ႏိုင္ငံတကာဖိအားမွာ အေရးပါလွသည္။ ထိေရာက္ေသာဟူေသာ စကားလံုးကို ဆိုထားပါသည္။ မစို႔မပို႔ ဟိုစပ္စပ္ ဒီစပ္စပ္၊ ေရွ႕ကဖံုးေနာက္ကေပၚ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားကို ဆိုလိုျခင္းမဟုတ္ပါ။ ထို႕ထက္ပို၍ အေရးၾကီးသည္ကား လူထုအား ပင္ျဖစ္ပါသည္။ လူထုအားသည္ စုစုစည္းစည္း ျပတ္ျပတ္သားသားရွိေနရပါမည္။ အာဏာရွင္တို႔အား မေျပာင္းလဲလွ်င္ လံုး၀မရႏိုင္သည့္ အေျခအေနသို ႔ေရာက္ေအာင္ တြန္းပို႔ ထားႏိုင္ရပါမည္။
(၄) အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာၾကားျဖတ္အစိုးရမ်ား (international interim governments)
အကယ္၍ အာဏာခြဲေ၀သံုးစြဲသည့္ ၾကားျဖတ္အစိုးရ ျဖစ္လာႏိုင္ေခ်မ်ား လံုး၀မရွိသည့္အခါ (သိုမဟုတ္) ႏွစ္ဘက္စလံုးတြင္ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ ယွွဥ္ျပိဳင္မွဳမ်ားႏွင့္ တဦးေပၚတဦးယံုၾကည္မွဳ လံုး၀ဥႆံု ကင္းမဲ့ေနသည့္အခါ (သို႔) ႏွစ္ဘက္စလံုး မည္သူမွ် ေအာင္ပြဲရေတာ့မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေသခ်ာလာသည့္အခါတြင္ ကုလသမဂၢၾကီးၾကပ္မွဳျဖင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၾကားျဖတ္အစိုးရမ်ားကို ဖြဲ႕စည္းရေလသည္။
နာမီးဘီးယား (၁၉၈၉-၁၉၉၀)ႏွင့္ ကမ္ေဘာဒီးယား (၁၉၈၃-၉၃) အေျခအေနမ်ားသည္ အဆိုပါေျပာင္းလဲမွဳျဖစ္စဥ္၏ ဥပမာမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ထိုသို႔ေသာ ေျပာင္းလဲမွဳျဖစ္စဥ္မ်ားတိုင္း ေအာင္ျမင္သည္ကား မဟုတ္ပါ။ အာဖဂန္နစၥတန္ႏိုင္ငံ၏ (၁၉၉၀)ျပည့္ႏွစ္ အေစာပိုင္းကာလမ်ား အေျခအေနသည္ မေအာင္ျမင္ေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၾကားျဖတ္အစိုးရကနဦး ဒီမိုကေရစီေျပာင္းလဲမွဳျဖစ္စဥ္ကို မီးေမာင္းထိုးျပေနသည္။ ထို႔႕အျပင္ အျခားအေရးၾကီးေသာ အခ်က္မွာကား သူတပါးႏွာေခါင္းျဖင့္ အသက္ရွဴသူမ်ားသည္ ကိုယ့္ႏွာေခါင္းျဖင့္ အသက္ရွဴရန္ ခဲယဥ္းသည့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္ရပ္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။
မည္သို႔ဆိုေစ ထိုေျပာင္းလဲမွဳျဖစ္စဥ္ကို ဦးတည္သည္ဆိုလွ်င္ကား Humanitarian intervention ျဖစ္လာေစရန္ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ရမည္။ သတိျပဳရန္အခ်က္ကား ထိုျဖစ္စဥ္စတင္ရန္ အခ်ိန္သည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာတတ္သည္။ ျဖစ္လာျပီးလွ်င္လည္း ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာမ်ား အလြန္ပင္ ၾကီးမားသည္။ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳ၏ ပန္းတိုင္ျဖစ္ေသာ democratic consolidation ျဖစ္ရန္ ပိုမိုခက္ခဲသည္။ Long-term effects မ်ားျပားသည္။ autonomous development တည္ေဆာက္ရန္ political and economic challenges မ်ားသည္။ ထို costs မ်ားကို benefits မ်ားျဖင့္ weighted လုပ္ၾကည့္ျပီး benefits က costs ထက္ exceed ျဖစ္မွသာ ထိုလမ္းေၾကာင္းကို ဦးတည္သင့္သည္။
ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ထူးျခားေသာ အခ်က္တခုမွာကား ၁၉၈၈ လူထု အေရးေတာ္ပံုၾကီးေနာက္ပိုင္းကာလ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရး ၾကိဳးပမ္းခဲ့ၾကသည့္ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ခရီးတြင္ အတိုက္အခံမ်ား အားလံုးသည္ ကနဦးဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳ ျဖစ္စဥ္စတင္ရန္ အထက္တြင္ေဖာ္ျပကဲ့သို႔ နည္းလမ္းေပါင္းမ်ားစြာကို ခုန္ျပန္ေက်ာ္လႊား အသံုးျပဳခဲ့ၾကျပီးသားပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိေရာက္မွဳရသင့္သေလာက္ မရခဲ့သည့္ အခ်က္မွာကား မည္သည့္လမ္းေၾကာင္းကိုမွ တစိုက္မတ္မတ္ ဦးတည္ျခင္းမရွိပဲ ဟိုေကြ႕ဟိုတက္ႏွင့္ ေလွာ္၊ ဒီေကြ႔ဒီတက္ႏွင့္ ေလွာ္ေနၾကျခင္းေၾကာင့္သာ ျဖစ္ပါသည္။
သို႔ျဖစ္ရာ လွိဳင္းထန္လွေသာ ပင္လယ္ျပင္မွ ဒီမိုကေရစီ ေလွငယ္ကား လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးဆီ ေရာက္လိုက္၊ ႏိုင္ငံတကာဖိအားဆီ ေရာက္လိုက္၊ လူထုတိုက္ပြဲဆီ ေရာက္လိုက္၊ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မွဳဆီ ေရာက္လိုက္၊ ယူအင္ဆီ ေရာက္လိုက္၊ အေမရိကန္ဆီ ေရာက္လိုက္၊ အာဆီယံဆီ ေရာက္လိုက္၊ Humanitarian Intervention ဆီ ေရာက္လိုက္၊ တပ္မေတာ္အားခြဲ၍ မ်ိဳးခ်စ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ျပည္သူႏွင့္ ပူးေပါင္းေရးဆီ ေရာက္လိုက္ျဖစ္ကာ ပင္လယ္ျပင္ထဲတြင္ ၀ိုင္းၾကီးပတ္ပတ္လည္ေနသကဲ့သို႔ ျဖစ္လာပါေတာ့သည္။
ပို၍ ဆိုးသည့္အခ်က္မွာကား Initial Transition အေတြးအေခၚေပၚတြင္ အေျခခံထားသည့္ လမ္းေၾကာင္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနေသာ္လည္း အဆိုပါအေတြးအေခၚ၏ အေရးၾကီးဆံုး အခ်က္ျဖစ္သည့္ ၾကားျဖတ္အစိုးရဖြဲ႕စည္းေရး ေရတိုရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္က ေပ်ာက္ကြယ္ ေနျခင္းသာ ျဖစ္ေလသည္။ ၾကားျဖတ္အစိုးရ အသြင္ေဆာင္သည့္ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ား ထြက္ေပၚလာသည္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္ ႏိုင္ငံေရးစစ္မ်က္ႏွာသည္ ေမရီခ်က္ပလင္း ဆြံ႕အနားမၾကားေက်ာင္း အသြင္သို႔ ေျပာင္းလဲသြားျခင္းမ်ား (သို႔မဟုတ္) ခါးပိုက္ႏွိဳက္မ်ား နယ္လုသည့္ အသြင္သို႔ ေျပာင္းလဲသြားျခင္းမ်ား ျဖစ္လာေလေတာ့သည္။
ျပည္သူလူထုက ေရြးခ်ယ္တာ၀န္ေပးထားသည့္ အေရးပါေသာ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားက ၾကားျဖတ္အစိုးရ ေပၚထြက္ေရးဆိုသည့္အခ်က္ကို တတ္ႏိုင္သမွ် ေရွာင္လႊဲေျပာဆိုေလ့ရွိၾကျပီး၊ မလြဲသာ မေရွာင္သာ အေျခအေနမ်ား ေပၚလာလွ်င္လဲ ေရငံုႏွဳတ္ပိတ္ ေနလိုက္ၾကေလ့ရွိပါသည္။ ျပည္သူလူထုက မေရြးခ်ယ္ထားပဲ တာ၀န္သိသည့္ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ၾကိဳးပမ္းေတာင္းဆိုမွဳ စတင္လိုက္ပါလွ်င္လဲ ခါးပိုက္ႏွိဳက္မ်ား ကုန္းလမ္း၊ ေရလမ္း သူ႕နယ္၊ ကိုယ့္နယ္ လုသကဲ့သို႕ ပြဲပ်က္လွ်င္ျပီးေရာ သေဘာထားကား ထိုးႏွက္ တိုက္ခိုက္ၾကပါေတာ့သည္။
အေျဖကားရွင္းပါသည္။ တကၠသိုလ္က ဘြဲ႕ရခ်င္လွ်င္ အထက္တန္းစာေမးပြဲကို အရင္ေအာင္ရပါမည္။ အထက္တန္းစာေမးပြဲကို ေက်ာ္ခြသြားလို၍ မရပါ။ မျဖစ္မေန ျဖတ္သန္းရပါမည္။ဒီမိုကေရစီစနစ္ အျမစ္တြယ္ ရွင္သန္ခိုင္မာေစလိုသည့္ ေရွရည္ပန္းတိုင္ကို Initial Transition အေတြးအေခၚေပၚတြင္ အေျခခံသည့္ လမ္းေၾကာင္းမ်ားျဖင့္ သြားလိုလွ်င္ အထက္တြင္ေဖာ္ျပထားခဲ့ေသာ ၾကားျဖတ္အစိုးရ အသြင္သ႑ာန္တမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေရတိုပန္းတိုင္အျဖစ္ ဦးတည္သတ္မွတ္ ရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ယင္းအခ်က္ကို လက္မခံလိုလွ်င္ Initial Transition အေတြးအေခၚကို လက္ခံက်င့္သံုးျခင္း မျပဳပဲ Political liberalization အေတြးအေခၚကို လက္ခံလိုက္သည္က ပို၍ ေကာင္းမြန္သည္။ အေတြးအေခၚက လမ္းစဥ္မ်ားကို ဦးေဆာင္သည္ျဖစ္ရာ အေတြးအေခၚ မရွင္းလင္းပဲ ႏိုင္ငံေရးကို ဦးေဆာင္ေနလွ်င္ မျပတ္သားေသာ လမ္းစဥ္မ်ားေၾကာင့္ ရွင္းလင္းသည့္ အေတြးအေခၚ ရွိေနေသာ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားသာမက ျပည္သူလူထု တရပ္လံုးကိုပါ ထိခိုက္ေစႏိုင္သည္။
ၾကားျဖတ္အစိုးရ အသြင္ေဆာင္သည့္ အစိုးရတရပ္ ေပၚထြက္လာေရးဆိုေသာ အေျခခံ ပန္းတိုင္ကို လက္ခံရံုႏွင့္ ျပီးေသးသည္ကား မဟုတ္ပဲ ဦးတည္ေသာ ၾကားျဖတ္အစိုးရအသြင္ေပၚမူတည္၍ ပိုမိုအာရံုစိုက္လုပ္ရမည့္ လမ္းေၾကာင္းမ်ား၊ ေလွ်ာ့ရမည့္ လမ္းေၾကာင္းမ်ားလည္း ရွိလာတတ္သည္။ ဥပမာ- လူထုတိုက္ပြဲႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးလမ္းစဥ္ကို အာရံုစိုက္သည္ဆိုလွ်င္ ေတာ္လွန္ေရးကို လူထုႏွင့္ တသားတည္းျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ရပါမည္။ ျပည္သူအမ်ားအား ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုးစိတ္ ျဖစ္လာေစရန္ တြန္းအား ေပးရပါမည္။ ေမွ်ာ္ေတာ္ေယာင္ျဖစ္ေအာင္ အခုပဲ ႏိုင္ငံတကာ ၀င္လာေတာ့မည္ ဆိုလိုက္၊ အခုပဲ လူထုနည္းနဲ႔မွ ေအာင္ျမင္ေတာ့မည္ ဆိုလိုက္ လုပ္ေနျခင္းမွာ တိုက္ပြဲအတြင္း ေတြေ၀မွဳကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါသည္။
တိုက္ပြဲတခုတြင္ စစ္ကူလာမည္ဟု ယံုၾကည္ထားေသာ တပ္မွဴး၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္၊ တပ္သားမ်ား၏ခံယူခ်က္ႏွင့္ စစ္ကူမလာႏိုင္၊ မိမိဘာသာတိုက္ရမည္ဟု သိထားေသာ တပ္မွဴးတေယာက္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္၊ တပ္သားမ်ား၏ ခံယူခ်က္တို႔ မည္မွ်ကြာျခားလွသည္ကို ဂရုျပဳျပီး လူထု၏ ႏိုင္ငံေရးေရခ်ိန္၊ အေတြးအေခၚ ေရခ်ိန္ႏွင့္ အကိုက္ညီဆံုးေသာ လမ္းစဥ္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။ သို႕ျဖစ္ရာ အေတြးအေခၚ ရွင္းလင္းမွသာ ထိေရာက္ေသာ အလုပ္မ်ားကို လုပ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ေလသည္။
အျခားေသာ အေတြးအေခၚ တခုျဖစ္သည့္ Political liberalization သို႕ ေျပာင္းလဲ လက္ခံက်င့္သံုးသူမ်ားက Initial Transition အေတြးအေခၚကို လက္ခံက်င့္သံုးခဲ့ၾကသည္မွာ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ ေက်ာ္လာျပီး ထူးျခားမွဳ မရွိေတာ့၍ (၀ါ) Initial Transition အေတြးအေခၚမွ ဦးေဆာင္ထားေသာ လမ္းေၾကာင္းမ်ားသည္ ေအာင္ျမင္ႏိုင္ျခင္း မရွိေတာ့၍ အေတြးအေခၚ ေျပာင္းလဲသြားျခင္းဟု ဆိုတတ္ၾကပါသည္။ သို႕ေပမယ့္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ အေရး အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ခရီးတြင္ Initial Transition အေတြးအေခၚက ဦးေဆာင္ခဲ့သည္ ဟူ၍ကား တပ္အပ္ေသခ်ာ ေျပာဆို၍ မရပါ။ Initial Transition အေတြးအေခၚ၏ လမ္းေၾကာင္းမ်ားျဖစ္ေသာ လူထုတိုက္ပြဲ၊ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး၊ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေပးေရး စသည္တို႔ကို ကိုင္စြဲ ခဲ့ၾကေသာ္လည္း အဆိုပါအေတြးအေခၚ၏ ေရတိုပန္းတိုင္ျဖစ္ေသာ ၾကားျဖတ္အစိုးရ ေပၚေပါက္လာေရးကို ဦးတည္ျခင္း မရွိခဲ့ၾကပါ။
ေရတိုပန္းတိုင္ေရာက္ျပီးမွ ေရရွည္ပန္းတိုင္သို႔ သြားရသည့္ လမ္းေၾကာင္းေပၚမွ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး၊ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရး စသည္တို႔ကို ဦးတည္ရင္း အခ်ိန္ကုန္ ခဲ့ၾကသည္က မ်ားပါသည္။
ဆယ္တန္းေက်ာင္းသားက တကၠသိုလ္ ေနာက္ဆံုးႏွစ္ စာမ်ားကိုပဲ ဖတ္ေနသည့္အခါ ဆယ္တန္း စာေမးပြဲလဲ မေအာင္ႏိုင္၊ တကၠသိုလ္က ဘြဲ႔လဲ မရပဲ ကန္႔လန္႔ ကန္႔လန္႔ ျဖစ္ေနသည့္ အေျခအေနမ်ိဳးသို႔ ေရာက္ေနျခင္းသာ ျဖစ္ရာ Initial Transition အေတြးအေခၚ (သို႔မဟုတ္) အာဏာရွင္ စနစ္အား ျဖိဳခ် ျခင္း (authoritarian breakdown) အေတြးအေခၚမွာ လံုး၀ က်ဆင္းသြားျပီဟုကား မည္သူမွ် တပ္အပ္ေသခ်ာ ေျပာပိုင္ခြင့္မရွိ။ အင္အားမ်ားစုစည္းျပီး၊ လူထုႏွင့္အတူ လက္တြဲ၍ ေရတိုပန္းတိုင္ကို ဦးတည္ႏိုင္သည့္ အခ်ိန္တြင္ ေအာင္ျမင္ႏိုင္ေပလိမ့္မည္။
အလားတူပင္ အာဏာရွင္တို႔ဘက္မွ civil liberties မ်ား ဖန္တီးျခင္း၊ ဖိႏွိပ္မွဳ ေျဖေလွ်ာ့ျခင္းမ်ားျဖင့္ စတင္ျပဳလုပ္ေလ့ရွိသည့္ Political liberalization အေတြးအေခၚက ဦးေဆာင္သည့္ လမ္းေၾကာင္းမ်ားမွာ ေအာင္ျမင္မည္၊ က်ဆံုးမည္ကိုလည္း မည္သူမွ် တပ္အပ္ေသခ်ာ ေျပာပိုင္ခြင့္ မရွိ။ ေအာင္ျမင္ျပီး democratic consolidation ပန္းတိုင္သို႕ ေရာက္သြားသည့္ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳ ျဖစ္စဥ္ သက္ေသသာဓက မ်ားရွိသကဲ့သို႕၊ လမ္းတ၀က္မွာတင္ partial democracy အျဖစ္ ကန္႕လန္႕ျဖစ္ေနသည္ မ်ားလဲ ရွိပါသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ အာဏာရွင္တို႔ ဘက္မွ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေနာက္ကြယ္မွ ၾကိဳးကိုင္ထားသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွေသာ္ လည္းေကာင္း အေရးမလွသျဖင့္ liberalization ကို abort လုပ္လိုက္ျပီး အာဏာရွင္စနစ္ကို အသက္ျပန္သြင္းသြား သည္မ်ား ရွိသကဲ့သို႔၊ တပိုင္းတစ အေျခအေနက်မွ အာဏာရွင္တို႔ စိတ္ေျပာင္းကာ အာဏာျပန္သိမ္းသြား သည္လဲ ရွိပါသည္။
ယခုဆက္လက္ျပီး Political liberalization အေတြးအေခၚက ဦးေဆာင္သည့္ ႏိုင္ငံေရး သေဘာတရားမ်ားကို တင္ျပပါမည္။
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)
ခင္မမမ်ိဳး
တိုင္းရင္းသားေဒသ စစ္ပြဲမ်ား အျမန္ဆံုးရပ္ရန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပန္ၾကား
နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္၏ ပထမဆံုး လူသိရွင္ၾကား ပန္ၾကားမႈ ျဖစ္ေသာ အစိုးရ တပ္ႏွင့္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ား၏ တုိက္ပြဲမ်ားကို အျမန္ဆံုးရပ္ဆိုင္းရန္ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းရန္ ၾကာသပေတးေန႔က ထုတ္ျပန္လုိက္သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လက္မွတ္ ေရးထိုးထားၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ တကြ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး အဖြဲ႔၊ ကရင္အမ်ဳိးသား အစည္းအ႐ံုး၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီႏွင့္ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္တို႔သို႔ လိပ္မူထားေသာ အိတ္ဖြင့္ေပးစာတြင္ “တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား အားလုံး၏ အက်ိဳးစီးပြားမ်ားကို ေရွးရႈ၍ ယခုျဖစ္ပြားေနေသာ ပဋိပကၡမ်ားကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းၾကပါရန္ႏွင့္ အျမန္ဆံုး အပစ္ခတ္ ရပ္ဆဲၾကပါရန္ ေလးနက္စြာ ပန္ၾကားအပ္ပါသည္” ဟု ပါရွိသည္။
“ယင္းပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ ေသေၾကပ်က္စီးမႈမ်ား ဝမ္းနည္းဖြယ္ရာ ျဖစ္ပြားလ်က္ ရွိသည့္အျပင္ တန္ဖိုးႀကီးသည့္ ႏိုင္ငံပိုင္ အေဆာက္အဦးမ်ား၊ စီမံကိန္း လုပ္ငန္းမ်ား၊ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈမ်ား ၾကံဳေတြ႔ ေနရပါသည္။
ေဒသခံ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ားလည္း အတိဒုကၡမ်ားစြာ ေရာက္ေန ၾကသည့္အျပင္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားကိုပါ ကူးစက္ ပ်ံ႕ႏွံ႔မည့္ အႏၲရာယ္ရွိေနပါသည္” ဟုလည္း ပါရွိသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လက္မွတ္ ေရးထိုးထားၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ တကြ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး အဖြဲ႔၊ ကရင္အမ်ဳိးသား အစည္းအ႐ံုး၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီႏွင့္ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္တို႔သို႔ လိပ္မူထားေသာ အိတ္ဖြင့္ေပးစာတြင္ “တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား အားလုံး၏ အက်ိဳးစီးပြားမ်ားကို ေရွးရႈ၍ ယခုျဖစ္ပြားေနေသာ ပဋိပကၡမ်ားကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းၾကပါရန္ႏွင့္ အျမန္ဆံုး အပစ္ခတ္ ရပ္ဆဲၾကပါရန္ ေလးနက္စြာ ပန္ၾကားအပ္ပါသည္” ဟု ပါရွိသည္။
“ယင္းပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ ေသေၾကပ်က္စီးမႈမ်ား ဝမ္းနည္းဖြယ္ရာ ျဖစ္ပြားလ်က္ ရွိသည့္အျပင္ တန္ဖိုးႀကီးသည့္ ႏိုင္ငံပိုင္ အေဆာက္အဦးမ်ား၊ စီမံကိန္း လုပ္ငန္းမ်ား၊ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈမ်ား ၾကံဳေတြ႔ ေနရပါသည္။
ေဒသခံ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ားလည္း အတိဒုကၡမ်ားစြာ ေရာက္ေန ၾကသည့္အျပင္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားကိုပါ ကူးစက္ ပ်ံ႕ႏွံ႔မည့္ အႏၲရာယ္ရွိေနပါသည္” ဟုလည္း ပါရွိသည္။
အစိုးရတပ္ႏွင့္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ား၏ တုိက္ပြဲမ်ားကို အျမန္ဆံုး ရပ္ဆိုင္းရန္ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းရန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပန္ၾကား
“ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္သည္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုမ်ားႏွင့္ ေပါင္းစပ္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါသည္။
ယင္းတိုင္းရင္းသား အားလံုးသည္ ႏွစ္ပရိေစၧဒမ်ားစြာကပင္ တေျမတည္းေန တေရတည္းေသာက္ အတူေနထိုင္ခဲ့ၾကေသာ ညီအကို ေမာင္ႏွမမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ားအားလံုး ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏီွး ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးသည္ အလြန္အေရးႀကီးပါသည္” လည္း ပါရွိသည္။
ႏိုဝင္ဘာ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီး ေနာက္တရက္ကပင္ ကရင္ျပည္နယ္တြင္း တေက်ာ့ျပန္ စတင္ခဲ့ေသာ စစ္ပြဲမ်ားသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ မြန္ျပည္နယ္မ်ားတြင္ပါ ဆက္တိုက္ ျဖစ္ေပၚေနခဲ့သည္။
ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္အတြက္ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ၾကေသာ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ားကို ဗဟိုအစိုးရ တပ္ေအာက္သို႔ ဖိအားေပး သြတ္သြင္းရန္ ႀကိဳးစားလာခဲ့ျခင္းက ယခင္ အပစ္ခတ္ရပ္ အဖြဲ႔မ်ားကိုပါ စစ္ပြဲတြင္းသို႔ ဆြဲေခၚလာေတာ့သည္။
တိုင္းျပည္တခုတြင္ စစ္တပ္တခုတည္း ရွိေရးမူကို ေနျပည္ေတာ္က တဖတ္သတ္ ႀကိဳးစားေနခ်ိန္တြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ပြဲမ်ားအေၾကာင္းကိုလည္း ေနျပည္ေတာ္ ထိပ္တန္းအရာရွိမ်ားအၾကား ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုမႈ မျပဳလုပ္ၾကသလို အကဲဆတ္ထိ မခံေသာ အေၾကာင္းအရာ တခုျဖစ္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကလည္း သတ္မွတ္ ထားၾကသည္။
“အေျခအေနအရ ဒီကိစၥေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းဖုိ႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးခ်င္တယ္လို႔ ထုတ္ေၾကညာလိုက္တာပဲ” ဟု အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ NLD ပါတီ ျပန္ၾကားေရး တာဝန္ခံ ဦးအုန္းႀကိဳင္က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က “အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ပံ့ပိုးရန္အတြက္ ကၽြန္မအေနျဖင့္ ကိုယ္စြမ္းရွိသမွ် ပါဝင္ႀကိဳးပမ္းရန္ အသင့္ရွိေနပါသည္” ဟုလည္း ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။
“အခု ျပည္တြင္းစစ္မီး ေတာင္ေလာက္ေနတဲ့ အေနအထားကို ေရာက္ေနတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စံုစမ္း အေရးယူဖို႔ ဆိုတာ ဘယ္အဖြဲ႔အစည္းကျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ဖုိ႔ ေကာင္းတယ္။ အဖြဲ႔အစည္း ေရြးေနစရာ မလိုပါဘူး။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တင္ျပၾကဖို႔၊ ေဆြးေႏြးၾကဖို႔၊ ညွိႏႈိင္းၾကဖို႔ဆုိတာ အၿမဲတမ္း လိုေနတာပဲ” ဟု NLD က ဗဟိုေကာ္မတီဝင္ ဦးဝင္းတင္က ဆုိသည္။
ယခုထုတ္ျပန္ခ်က္ကို မိမိတို႔အေနျဖင့္ ႀကိဳဆုိေၾကာင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအဝင္ သံုးပြင့္ဆုိင္ ေဆြးေႏြး သြားမွာကိုလည္း လိုလားေၾကာင္း ျပန္လည္ ပူးေပါင္းထားသည့္ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ SSA ေတာင္ပိုင္းမွ ေျပာခြင့္ရ ဗိုလ္မႉးစိုင္းေလာင္ဆုိင္းက ေျပာသည္။
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳၿပီးေတာ့ လက္ရွိ အစိုးရနဲ႔ တျပည္လံုး အတုိင္းအတာနဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကို ေဆြးေႏြးေပးႏုိင္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့၊ ေတာင္းဆုိေပးမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က လိုလားပါတယ္။ ေမွ်ာ္လည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” ဟု ဗိုလ္မႉး စိုင္းေလာင္ဆုိင္းက ဆုိသည္။
ဇူလုိင္လ ၂၆ ရက္ေန႔အထိ ရွမ္းႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ တုိက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ ရွိေနသည္။ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ေက်ာင္းမ်ားပင္ ပိတ္ထားရကာ အစိုးရဘက္မွ ေလယာဥ္ျဖင့္ပင္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ရွိခဲ့သည္ဟု ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ SSA အရာရွိမ်ားထံမွ သိရသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္လည္း KIO ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိရန္အတြက္ စာျဖင့္ အျပန္အလွန္ ညွိႏႈိင္း ေနေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္အထိ မေစ့စပ္ႏုိင္ေသးဘဲ တုိက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြားဆဲ ျဖစ္သည္။ စစ္ေဘးေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ ၁၆ဝဝဝ ေက်ာ္ ရွိေနကာ အကူအညီမ်ား လိုအပ္ေနေၾကာင္းလည္း KIO က်န္းမာေရးဌာန အရာရွိတဦးေျပာဆိုခ်က္အရ သိရသည္။
ကရင္ျပည္နယ္တြင္လည္း ေဒသခံတပ္မ်ားႏွင့္ အစိုးရတပ္မ်ားအၾကား တုိက္ပြဲမ်ား ဇူလုိင္လ ၂၁ ရက္ေန႔ထိ တဖက္ႏွင့္ တဖက္ လက္နက္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္မႈရွိခဲ့ၿပီး ဘက္ေျပာင္းသြားသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏႈတ္ခမ္းေမႊး တပ္မ်ား ျမဝတီၿမိဳ႕အနီး လႈပ္ရွားမႈရွိသျဖင့္ ရြာသားမ်ားအား ရြာျပင္မထြက္ရန္ DKBA တပ္မ်ားက တပ္လွန္႔ထားခဲ့သည္။
“ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ဘယ္နည္းနဲ႔ ျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ဗ်ာ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရခ်င္တယ္။ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ ရႏုိင္မလဲ ဆိုတာ။ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ တိုက္ၿပီး ေခ်မႈန္းေနတာေတာ့ မလိုခ်င္ဘူးဗ်။ အမွန္အတုိင္း ေျပာရင္၊ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔ ဆိုရင္” ဟု ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ မြန္ေဒသလံုးဆိုင္ရာ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ ဥကၠ႒ ဦးႏုိင္ေငြသိန္းက ဆုိသည္။
ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႔စည္းရန္ကိုလည္း ဇူလိုင္လ ၂၇ ရက္ေန႔က ၃၇ပါတီႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုေကာ္မရွင္ ေတြ႔ဆံုပြဲတြင္ တုိင္းရင္းသား ၅ ပါတီက ေတာင္းဆိုခဲ့ကာ လႊတ္ေတာ္၌ တင္ျပ သြားမည္ဟု ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးက ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ေတာင္းဆိုခဲ့သည့္ ၅ ပါတီမွာ မြန္၊ ရခိုင္၊ ဖလံုစေဝၚ၊ ရွမ္းႏွင့္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားပါတီတို႔ ျဖစ္သည္။
“ကရင္ျပည္နယ္ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေျခအေနက လိုအပ္ေနတယ္ေလ။ ခဏခဏ ပစ္ေနတာေတြ၊ ခတ္ေနတာေတြ ရွိတယ္ေလ။ ျပည္သူေတြကလည္း သိပ္ၿပီး ေအးေအးေဆးေဆး မေနရဘူးေပါ့။ ရြာေတြဘက္က တုိက္ပြဲျဖစ္တဲ့ အေျခအေနေတြမွာ ဒါက ပထမ အေရးႀကီးတဲ့ အရာလို ျဖစ္ေနတာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကေလ” ဟု ဖလံုစေဝၚပါတီ အတြင္းေရးမႉး ဦးေစာဘီက်င္ဦးက ေျပာသည္။
ယင္းတိုင္းရင္းသား အားလံုးသည္ ႏွစ္ပရိေစၧဒမ်ားစြာကပင္ တေျမတည္းေန တေရတည္းေသာက္ အတူေနထိုင္ခဲ့ၾကေသာ ညီအကို ေမာင္ႏွမမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ားအားလံုး ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏီွး ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးသည္ အလြန္အေရးႀကီးပါသည္” လည္း ပါရွိသည္။
ႏိုဝင္ဘာ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီး ေနာက္တရက္ကပင္ ကရင္ျပည္နယ္တြင္း တေက်ာ့ျပန္ စတင္ခဲ့ေသာ စစ္ပြဲမ်ားသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ မြန္ျပည္နယ္မ်ားတြင္ပါ ဆက္တိုက္ ျဖစ္ေပၚေနခဲ့သည္။
ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္အတြက္ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ၾကေသာ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ားကို ဗဟိုအစိုးရ တပ္ေအာက္သို႔ ဖိအားေပး သြတ္သြင္းရန္ ႀကိဳးစားလာခဲ့ျခင္းက ယခင္ အပစ္ခတ္ရပ္ အဖြဲ႔မ်ားကိုပါ စစ္ပြဲတြင္းသို႔ ဆြဲေခၚလာေတာ့သည္။
တိုင္းျပည္တခုတြင္ စစ္တပ္တခုတည္း ရွိေရးမူကို ေနျပည္ေတာ္က တဖတ္သတ္ ႀကိဳးစားေနခ်ိန္တြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ပြဲမ်ားအေၾကာင္းကိုလည္း ေနျပည္ေတာ္ ထိပ္တန္းအရာရွိမ်ားအၾကား ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုမႈ မျပဳလုပ္ၾကသလို အကဲဆတ္ထိ မခံေသာ အေၾကာင္းအရာ တခုျဖစ္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကလည္း သတ္မွတ္ ထားၾကသည္။
“အေျခအေနအရ ဒီကိစၥေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းဖုိ႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးခ်င္တယ္လို႔ ထုတ္ေၾကညာလိုက္တာပဲ” ဟု အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ NLD ပါတီ ျပန္ၾကားေရး တာဝန္ခံ ဦးအုန္းႀကိဳင္က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က “အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ပံ့ပိုးရန္အတြက္ ကၽြန္မအေနျဖင့္ ကိုယ္စြမ္းရွိသမွ် ပါဝင္ႀကိဳးပမ္းရန္ အသင့္ရွိေနပါသည္” ဟုလည္း ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။
“အခု ျပည္တြင္းစစ္မီး ေတာင္ေလာက္ေနတဲ့ အေနအထားကို ေရာက္ေနတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စံုစမ္း အေရးယူဖို႔ ဆိုတာ ဘယ္အဖြဲ႔အစည္းကျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ဖုိ႔ ေကာင္းတယ္။ အဖြဲ႔အစည္း ေရြးေနစရာ မလိုပါဘူး။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တင္ျပၾကဖို႔၊ ေဆြးေႏြးၾကဖို႔၊ ညွိႏႈိင္းၾကဖို႔ဆုိတာ အၿမဲတမ္း လိုေနတာပဲ” ဟု NLD က ဗဟိုေကာ္မတီဝင္ ဦးဝင္းတင္က ဆုိသည္။
ယခုထုတ္ျပန္ခ်က္ကို မိမိတို႔အေနျဖင့္ ႀကိဳဆုိေၾကာင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအဝင္ သံုးပြင့္ဆုိင္ ေဆြးေႏြး သြားမွာကိုလည္း လိုလားေၾကာင္း ျပန္လည္ ပူးေပါင္းထားသည့္ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ SSA ေတာင္ပိုင္းမွ ေျပာခြင့္ရ ဗိုလ္မႉးစိုင္းေလာင္ဆုိင္းက ေျပာသည္။
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳၿပီးေတာ့ လက္ရွိ အစိုးရနဲ႔ တျပည္လံုး အတုိင္းအတာနဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကို ေဆြးေႏြးေပးႏုိင္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့၊ ေတာင္းဆုိေပးမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က လိုလားပါတယ္။ ေမွ်ာ္လည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” ဟု ဗိုလ္မႉး စိုင္းေလာင္ဆုိင္းက ဆုိသည္။
ဇူလုိင္လ ၂၆ ရက္ေန႔အထိ ရွမ္းႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ တုိက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ ရွိေနသည္။ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ေက်ာင္းမ်ားပင္ ပိတ္ထားရကာ အစိုးရဘက္မွ ေလယာဥ္ျဖင့္ပင္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ရွိခဲ့သည္ဟု ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ SSA အရာရွိမ်ားထံမွ သိရသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္လည္း KIO ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိရန္အတြက္ စာျဖင့္ အျပန္အလွန္ ညွိႏႈိင္း ေနေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္အထိ မေစ့စပ္ႏုိင္ေသးဘဲ တုိက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြားဆဲ ျဖစ္သည္။ စစ္ေဘးေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ ၁၆ဝဝဝ ေက်ာ္ ရွိေနကာ အကူအညီမ်ား လိုအပ္ေနေၾကာင္းလည္း KIO က်န္းမာေရးဌာန အရာရွိတဦးေျပာဆိုခ်က္အရ သိရသည္။
ကရင္ျပည္နယ္တြင္လည္း ေဒသခံတပ္မ်ားႏွင့္ အစိုးရတပ္မ်ားအၾကား တုိက္ပြဲမ်ား ဇူလုိင္လ ၂၁ ရက္ေန႔ထိ တဖက္ႏွင့္ တဖက္ လက္နက္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္မႈရွိခဲ့ၿပီး ဘက္ေျပာင္းသြားသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏႈတ္ခမ္းေမႊး တပ္မ်ား ျမဝတီၿမိဳ႕အနီး လႈပ္ရွားမႈရွိသျဖင့္ ရြာသားမ်ားအား ရြာျပင္မထြက္ရန္ DKBA တပ္မ်ားက တပ္လွန္႔ထားခဲ့သည္။
“ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ဘယ္နည္းနဲ႔ ျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ဗ်ာ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရခ်င္တယ္။ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ ရႏုိင္မလဲ ဆိုတာ။ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ တိုက္ၿပီး ေခ်မႈန္းေနတာေတာ့ မလိုခ်င္ဘူးဗ်။ အမွန္အတုိင္း ေျပာရင္၊ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔ ဆိုရင္” ဟု ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ မြန္ေဒသလံုးဆိုင္ရာ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ ဥကၠ႒ ဦးႏုိင္ေငြသိန္းက ဆုိသည္။
ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႔စည္းရန္ကိုလည္း ဇူလိုင္လ ၂၇ ရက္ေန႔က ၃၇ပါတီႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုေကာ္မရွင္ ေတြ႔ဆံုပြဲတြင္ တုိင္းရင္းသား ၅ ပါတီက ေတာင္းဆိုခဲ့ကာ လႊတ္ေတာ္၌ တင္ျပ သြားမည္ဟု ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးက ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ေတာင္းဆိုခဲ့သည့္ ၅ ပါတီမွာ မြန္၊ ရခိုင္၊ ဖလံုစေဝၚ၊ ရွမ္းႏွင့္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားပါတီတို႔ ျဖစ္သည္။
“ကရင္ျပည္နယ္ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေျခအေနက လိုအပ္ေနတယ္ေလ။ ခဏခဏ ပစ္ေနတာေတြ၊ ခတ္ေနတာေတြ ရွိတယ္ေလ။ ျပည္သူေတြကလည္း သိပ္ၿပီး ေအးေအးေဆးေဆး မေနရဘူးေပါ့။ ရြာေတြဘက္က တုိက္ပြဲျဖစ္တဲ့ အေျခအေနေတြမွာ ဒါက ပထမ အေရးႀကီးတဲ့ အရာလို ျဖစ္ေနတာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကေလ” ဟု ဖလံုစေဝၚပါတီ အတြင္းေရးမႉး ဦးေစာဘီက်င္ဦးက ေျပာသည္။
source by : http://www.mizzimaburmese.com
Wednesday, July 27, 2011
အေတြးအေခၚႏွင့္ လမ္းစဥ္ (အပိုင္း -၂)
ဒီမိုကေရစီ ပန္းတိုင္
ဂရိဘာသာျဖင့္ demokratia ၊ အဓိပၸာယ္အားျဖင့္ demos (people) kratos (rule) စသည့္ စကားလံုးသည္ ျပင္သစ္ဘာသာျဖင့္ democratie သို႔ ေျပာင္းလဲ သြားခဲ့ျပီး၊ ဆယ့္ေျခာက္ရာစုတြင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ democracy ဟု ထပ္ဆင့္ ေျပာင္းလဲသြားျပီး ေနာက္ပိုင္းကာလတေလွ်ာက္ ဒီမိုကေရစီဆိုေသာ စကားလံုးသည္ ကမၻာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းၾကီးအတြင္းသို႔ တစထက္တစ တိုး၀င္လာခဲ့ေလသည္။
ဒီမိုကေရစီ ဟူေသာ အေတြးအေခၚတြင္ မူကြဲမ်ား၊ မ်ားစြာ ရွိပါသည္။ classical democracy, developmental republicanism, protective republicanism, protective democracy, legal democracy, developmental democracy, liberal democracy, direct democracy, participatory democracy, cosmopolitan democracy, competitive elitist democracy, social democracy စသည္ျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ အမ်ိဳးအစားမ်ားကလဲ ကြဲျပားျခားနားၾကသည္။ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သမိုင္းေၾကာင္းမ်ား၊ ျဖစ္ေပၚ တိုးတက္မွဳအဆင့္မ်ားကလဲ ရွဳပ္ေထြးနက္နဲလွသည္။
ဒီမိုကေရစီေရးရာ အေတြးအေခၚမ်ားျဖင့္ ကမၻာတ၀ွမ္းတြင္ ေၾကြလြင့္သြားခဲ့ေသာ အသက္မ်ားစြာ ရွိသကဲ့သို႕ ရွင္သန္သြားခဲ့ေသာ အသက္မ်ားစြာလဲ ရွိခဲ့သည္။ ေပးဆပ္ခဲ့ရေသာ ဘ၀မ်ားစြာ ရွိသကဲ့သို႕ ထြန္းေတာက္လာေသာ ဘ၀မ်ားစြာလဲ ရွိခဲ့သည္။ အဆိုပါ အေတြးအေခၚမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမွန္၊ အမွားမ်ားကိုလဲ ယေန႕အခ်ိန္ထိ ျငင္းခုန္ေနၾကဆဲ။ ျငင္းခုန္မွဳမ်ားအၾကားတြင္ ယေန႕ေခတ္ကာလ၌ မွန္ကန္ေနေသာ အခ်က္ႏွစ္ခုကေတာ့ ရွိသည္။ တခုကား ကမၻာေပၚရွိ ႏိုင္ငံေရးအေဆာက္အအံု အမ်ားအျပားသည္ မိမိတို႕ကိုယ္ကို ဒီမိုကေရစီ အသြင္သ႑ာန္ တမ်ိဳးမ်ိဳး၏ အေဆာက္အအံုတခုဟု သတ္မွတ္ေျပာဆိုေလ့ ရွိၾကျပီး၊ ႏိုင္ငံေရးသမားအမ်ားစုသည္ မိမိတို႕ကိုယ္ကို democrat ဟု သတ္မွတ္ထားၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အျခားတခုမွာကား မည္သို႕ေသာ အေတြးအေခၚ မူကြဲမ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္သည့္ ဒီမိုကေရစနစ္ပင္ျဖစ္ေစ၊ ေန႕ခ်င္းညခ်င္း ေပၚထြက္လာသည္ မဟုတ္ပဲ တည္ေဆာက္မွဳ ျဖစ္စဥ္တရပ္ ရွိေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
၂၀ ရာစုေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ဒီမိုကေရစီ ေျပာင္းလဲမွဳျဖစ္စဥ္ (၀ါ) အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳ ျဖစ္စဥ္ (democratization) ဆိုေသာ အေတြးအေခၚတရပ္က ကမၻာကို စိုးမိုးလာခဲ့သည္။ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္တြင္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံအမ်ားစုတြင္ က်င့္သံုးေသာ ႏိုင္ငံေရးစနစ္မ်ား၏ ေျခာက္ဆယ့္ရွစ္ရာခိုင္ႏွဳန္းမွာ အာဏာရွင္စနစ္ ျဖစ္ခဲ့ရာမွ၊ ေနာင္အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ၾကာ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္တြင္ကား အာဏာရွင္စနစ္ က်င့္သံုးေသာ ႏိုင္ငံ ၂၆ ရာခိုင္ႏွဳန္းသာ က်န္ရွိေတာ့သည္။ ထိုမွ တဆင့္ တျဖည္းျဖည္း ေလ်ာ့က်သြားခဲ့ရာ ႏွစ္ဆယ့္တစ္ရာစုကာလတြင္ အာဏာရွင္စနစ္က်င့္သံုးေသာ ႏိုင္ငံအေရအတြက္မွာ လက္ခ်ိဳးေရတြက္လို႕ ရလာခဲ့ျပီး၊ ယင္းတို႕အထဲတြင္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ က်င့္သံုးေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံလဲ ပါ၀င္ေနခဲ့သည္။
အဆိုပါ အေျခအေနမ်ိဳးတြင္ မိုးၾကိဳးပစ္ခ်ိန္၌ ကြင္းလယ္ေခါင္တြင္ ထီးထီးၾကီး ရပ္ေနရန္ မ၀ံ့မရဲ ျဖစ္၍ ပုန္းေအာင္းရာ အရိပ္ကို ရွာၾကသည့္ ထံုးစံအတိုင္း ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳ ဆိုေသာ အေတြးအေခၚ ေအာက္သို႕ ၀င္ေရာက္ပုန္းေအာင္းႏိုင္ရန္ စစ္အုပ္စုတို႕မွ ၾကိဳးပမ္းရပါေတာ့သည္။ ယင္းသို႕ၾကိဳးပမ္းရာတြင္ တပိုင္းတစ ဒီမိုကေရစီ (partial democracy) ႏွင့္ အာဏာရွင္စနစ္ (authoritarianism) တို႕ အၾကားတြင္ တည္ရွိေနေသာ Political liberalization လမ္းေၾကာင္းကို အာဏာရွင္တို႕ ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိသြားၾကဟန္ တူပါသည္။ အဆိုပါ လမ္းေၾကာင္းအရ ဖိႏွိပ္မွဳ ေျဖေလွ်ာ့ျခင္း (ease of repression) မွာ အာဏာရွင္တို႕ မွ စတင္ ျပဳလုပ္ရျခင္းျဖစ္ျပီး၊ ဒီမိုကေရစီ အျမစ္တြယ္ ရွင္သန္ခိုင္မာမွဳ (democratic consolidation) ပန္းတိုင္သို႕ ဦးတည္သြားရာတြင္လည္း အာဏာရွင္တို႕၏ ဦးေဆာင္မွဳ အခန္းက႑က မပါမျဖစ္ ပါ၀င္သည္ျဖစ္ရာ ျမန္မာစစ္အာဏာရွင္တို႕သာမက မည္သည့္အာဏာရွင္အတြက္မဆို ႏွစ္ျခိဳက္ဖြယ္ လမ္းေၾကာင္းပင္ျဖစ္သည္။ အာဏာရွင္တို႕အတြက္ ပိုမို ႏွစ္ျခိဳက္ဖြယ္ရာ အခ်က္ကား political liberalization မွတဆင့္ democratic consolidation သို႕ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳ လမ္းေၾကာင္းသည္ အာဏာရွင္တို႕ လက္ထဲတြင္ ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ ဆုပ္ကိုင္ထားႏိုင္သည့္ လမ္းေၾကာင္း ျဖစ္သျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ အာဏာရွင္တို႕ ဘက္မွ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေနာက္ကြယ္မွ ၾကိဳးကိုင္ထားသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွေသာ္ လည္းေကာင္း အေရးမလွပါက liberalization ကို abort လုပ္လိုက္ျပီး အာဏာရွင္စနစ္ကို အသက္ျပန္သြင္းရန္ (၀ါ) အာဏာျပန္သိမ္းရန္ လြယ္ကူျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
အာဏာရွင္မ်ားဘက္က မည္သို႕ေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ political liberalization ကို စတင္သည္ႏွင့္တျပိဳင္နက္ political space ကို အနည္းငယ္ ဟေပးရစျမဲျဖစ္ရာ၊ အဆိုပါ ဟေပးသည့္ အေပါက္ငယ္ေလးမွတဆင့္ တစတစ ခ်ဲ႕ထြင္ယူ၍ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳ ျဖစ္စဥ္၏ ပန္းတိုင္ျဖစ္ေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ အျမစ္တြယ္ ရွင္သန္ခိုင္မာမွဳ (Democratic Consolidation) ကို အေရာက္သြားရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ political liberalization အေတြးအေခၚကို လက္ခံက်င့္သံုးသူမ်ားလဲ ေပၚထြက္လာခဲ့ပါသည္။ အခ်ိဳ႕ကလဲ ဤအေတြးအေခၚတြင္ အေျခခံ၍ ေပၚထြက္လာသည့္ လမ္းေၾကာင္းကို evolution လမ္းစဥ္ဟု ေခၚေ၀ၚ သမုတ္ၾကပါသည္။
ဤအေတြးအေခၚႏွင့္ လမ္းစဥ္ ေပၚထြက္လာသည္ႏွင့္ ကနဦး ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳ (Initial Transition) အေတြးအေခၚတြင္ အေျခခံ၍ ေပၚထြက္ လာေသာ ႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္ၾကာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကို လႊမ္းမိုး ထားခဲ့သည့္ လမ္းေၾကာင္းမ်ားႏွင့္ ထိပ္တိုက္ ထိခတ္မွဳမ်ား ျဖစ္ေပၚ လာပါေတာ့သည္။
Initial Transition ဆိုသည္ကား ဒီမိုကေရစီအတိုက္အခံမ်ားမွ ဦးေဆာင္၍ ျဖစ္ေစ၊ စစ္မွန္ေသာ ဒီမိုကေရစနစ္ကို လိုလားလာသည့္ အာဏာရွင္မ်ားမွ ဦးေဆာင္၍ ျဖစ္ေစ၊ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ဦးေဆာင္၍ ျဖစ္ေစ၊ ဒီမိုကေရစီအတိုက္အခံမ်ားႏွင့္ အာဏာရွင္မ်ား ပူးေပါင္း၍ ျဖစ္ေစ၊ ၾကားျဖတ္အစိုးရ (interim government) မ်ား ဖြဲ႕စည္း၍ democratic consolidation ပန္းတိုင္ကို အေရာက္ သြားေစမည့္ အသြင္ ကူးေျပာင္းမွဳမ်ားကို ျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အခ်ိဳ႕က ဤလမ္းေၾကာင္းမ်ားကို revolution လမ္းစဥ္ဟု ေခၚေ၀ၚ သမုတ္ၾကပါသည္။ သို႕ရာတြင္ ေတာ္လွန္ေရး (revolution) ဆိုသည္ကား အလြန္တရာပင္ နက္နဲသိမ္ေမြ႕လွေသာ အေၾကာင္းအရာ တခုျဖစ္ျပီး၊ ၄င္းကိုယ္တိုင္ကပင္ ဒီမိုကေရစီ ဆိုေသာ အေတြးအေခၚၾကီး တရပ္ကဲ့သို႕ေသာ အေတြးအေခၚၾကီး တရပ္ျဖစ္ေလရာ ဒီမိုကေရစီေရးရာ တစိတ္တပိုင္း အေတြးအေခၚ ေလးတခုျဖစ္သည့္ Initial Transition အေတြးအေခၚျဖင့္ မေရာေထြးမိေစရန္ သတိျပဳေစလိုပါသည္။
Initial Transition အေတြးအေခၚေပၚတြင္ အေျခခံ၍ ေပၚေပါက္လာခဲ့သည့္ လမ္းေၾကာင္း ေလးခုကို ဆက္လက္တင္ျပပါမည္။
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)
ခင္မမမ်ိဳး
Foot Protection အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ
အေရးပါပုဂိၢဳလ္မ်ား၏ လံုျခံဳေရးကို တာ၀န္ယူသူမ်ားအေနျဖင့္ Foot Protection ဆိုင္ရာ အေျခခံစည္းမ်ဥ္းမ်ား၊ လုပ္နည္း လုပ္ဟန္မ်ားကို ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ ေလ့လာ သိရွိထားရန္ လိုအပ္ပါသည္။
အနီးကပ္လံုျခံဳေရးအဖြဲ႔တြင္ ပါ၀င္သူမ်ားသည္ အေရးပါ ပုဂၢိဳလ္၏ အသက္အႏၱရာယ္လံုျခံဳေရးကို အမ်ားျပည္သူေရွ႕တြင္ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရသူမ်ား ျဖစ္သည့္အတြက္ public image ကို မထိခိုက္ေစရန္ သတိျပဳရမည္ ျဖစ္သကဲ့သို႔၊ အေျခအေနမ်ား ရွဳပ္ေထြးလာခ်ိန္တြင္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ျမန္ျမန္ ဆန္ဆန္ ခ်မွတ္ လုပ္ေဆာင္ ႏိုင္သူမ်ားလည္း ျဖစ္ရပါမည္။
အေျခခံစည္းမ်ဥ္းမ်ား
လံုျခံဳေရးတာ၀န္ယူေပးရမည့္သူ (principal) ႏွင့္ အသက္အႏၱရာယ္ကို ျခိမ္းေခ်ာက္သူ (threat) အၾကားတြင္ ၾကားခံအျဖစ္ တာ၀န္ယူရန္။
အဖြဲ႕၀င္မ်ားအခ်င္းခ်င္း တာ၀န္ခြဲေ၀၍ ပတ္၀န္းက်င္ကို (၃၆၀ ဒီဂရီ) စဥ္ဆက္ မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ရန္။
Team parameter သတ္မွတ္၍ အေရးပါပုဂၢိဳလ္အနီးသို႕ မည္သူမွ် ရုတ္ျခည္း ခ်ဥ္းကပ္ျခင္း မျပဳႏိုင္ေအာင္ တာ၀န္ယူရန္။
အေရးပါပုဂၢိဳလ္အား အႏၱရာယ္ျပဳႏိုင္ေခ်ရွိသည္ဟု သံသယျဖစ္ဖြယ္ လူေတြ႕ပါက အဖြဲ႕၀င္မ်ားအား alert လုပ္ရန္။
မည္သည့္ေနရာသို႕သြားသြား အ၀င္လမ္း၊ အထြက္လမ္းမ်ားကို ေလ့လာရန္၊ အေရးေပၚ ပစၥည္းမ်ား (ေရွးဦးသူနာျပဳ၊ မီးသတ္ေဆးဗူးမ်ား) ထားရွိသည့္ ေနရာမ်ားအား ေလ့လာရန္။
အေျခအေန ရွဳပ္ေထြးမွဳမ်ား (ဥပမာ- ရန္ပြဲမ်ား၊ ပစ္ခတ္မွဳမ်ား) ျဖစ္ပြားလာပါက အခင္းျဖစ္ပြားရာေနရာမွ အျမန္ဆံုး ထြက္ခြာႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ရွာေဖြရန္။
လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္၏ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားကို လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရန္။
အေရးပါပုဂၢိဳလ္အား အခ်ိဳ႕လံုျခံဳေရး အဖြဲ႔၀င္မ်ားမွ ေဘးကင္းရာသို႔ ဆြဲထုတ္သြားခ်ိန္တြင္ အခ်ိဳ႕လံုျခံဳေရး အဖြဲ႔၀င္မ်ားက တိုက္ခိုက္လာသူအား အခ်ိန္ဆြဲထားရန္။
သံသယျဖစ္ဖြယ္ရာမ်ား
ကုပ္အက်ၤ ီရွည္ၾကီးမ်ားအား အခ်ိန္အခါႏွင့္ မကိုက္ညီပဲ ၀တ္ဆင္ထားသူမ်ား။
ပူအိုက္ေသာေန႔မ်ားတြင္ အေႏြးထည္ ၀တ္ဆင္ထားသူမ်ား။
ပါဆယ္ထုပ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ား။
ပတ္၀န္းက်င္တ၀ိုက္တြင္ လမ္းသလားေနသူမ်ား။
သဘာ၀မက်ေသာ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားႏွင့္ အေနအထားမ်ား။
လက္မ်ားကို ၀ွက္ထားသူမ်ား။
အႏၱရာယ္ကို ေရွာင္ရွားရန္ နည္းလမ္းမ်ား
ပတ္၀န္းက်င္တြင္ သဘာ၀မက်ေသာ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား၊ အေနအထားမ်ားႏွင့္ သံသယျဖစ္ဖြယ္ လူမ်ား ရွိေနပါက လံုျခံဳေရးအဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္သည္ မူလအစီအစဥ္မွ ေသြဖည္ေသာ second split decision ခ်မွတ္ျပီး၊ လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕၀င္မ်ားအား လိုအပ္ေသာ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ား ေပးအပ္ရန္ လိုသည္။
(၁) အရွိန္ျမွင့္ရန္
လမ္းေလွ်ာက္သည့္ အရွိန္ကိုျမွင့္ျပီး သတ္မွတ္ေနရာ (သို႕မဟုတ္) လံုျခံဳရာေနရာသို႔ အျမန္ဆံုးေရာက္ေအာင္သြားရမည္။ ယင္းသို႔ သြားရာ လမ္းတေလွ်ာက္တြင္ ပစၥည္းသယ္ယူ လာသူမ်ား၊ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္မွ လမ္းေလွ်ာက္ လာသူမ်ား၊ ၾကားမွ ျဖတ္၀င္လာ သူမ်ားႏွင့္ တိုးတိုက္မိျခင္း မရွိေစရန္ ဂရုစိုက္ရမည္။
Team parameter အတြင္းသို႔ အျပင္လူေရာက္လာျပီး၊ လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕၀င္မ်ားႏွင့္ အေရးပါပုဂၢိဳလ္အၾကားသို႔ မေရာက္သြားေစရန္ အထူးဂရုစိုက္ရမည္။
(၂) လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းရန္
မူလ ေလွ်ာက္ေနေသာ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္းဆက္မသြားပဲ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းျပီး၊ သံသယျဖစ္ဖြယ္ရာရွိေသာ ပတ္၀န္းက်င္မွ ေရွာင္ထြက္ရမည္။
(၃) ပုန္းေအာင္းေနရာယူရန္၊ ၀ပ္ေနရန္
ထြက္ေပါက္ပိတ္ေနျခင္း၊ ပစ္ခတ္ေနျခင္း၊ က်ည္ဆံမ်ား မည္သည့္ေနရာမွ ေပၚထြက္လာသည္ကို မသိႏိုင္သည့္ အေျခအေနမ်ားတြင္ အေရးပါပုဂၢိဳလ္အား ထိခိုက္မွဳ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် အနည္းဆံုးျဖစ္ေစရန္အတြက္ ပုန္းေအာင္ရမည့္ ေနရာမ်ား၊ အကာအကြယ္မ်ား ကို ရွာေဖြရမည္။ သတ္ကြင္းျဖစ္ႏိုင္မည့္ ေနရာမ်ားကို သတိျပဳရမည္။
(၄) ထြက္ခြာရန္
အနီး၀န္းက်င္တြင္ ယာဥ္၊ အေဆာက္အဦးႏွင့္ လံုျခံဳေရးအစီအမံေကာင္းေသာ ေနရာမ်ား ရွိေနပါက အဆိုပါေနရာမ်ားသို႕ အျမန္ဆံုး ထြက္ခြာသြားႏိုင္ရန္ ၾကိဳးပမ္းရမည္။
လုပ္နည္းလုပ္ဟန္မ်ား
အေရးပါပုဂၢိဳလ္၏ လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕တြင္ အဖြဲ႕၀င္ႏွစ္ဦး ပါ၀င္ပါက (သို႔မဟုတ္) အဖြဲ႕၀င္ႏွစ္ဦးသာ ေခၚေဆာင္သြားရန္ အေျခအေနျဖစ္ပါက
အဆိုပါ အဖြဲ႔၀င္ႏွစ္ဦးသည္ အေရးပါပုဂၢိဳလ္၏ ေရွ႕ မွ ေနသည့္ (point) တာ၀န္ ႏွင့္ ေနာက္မွ ေနသည့္ (tail) တာ၀န္မ်ားကို ယူရမည္ျဖစ္ျပီး၊ လိုအပ္လာပါက ဘယ္ဘက္ႏွင့္ ညာဘက္တြင္ ေနရမည္။ လူအုပ္ထဲတြင္ ျဖစ္ပါက အေရးပါပုဂၢိဳလ္၏ ေရွ႕ဗယ္ဘက္ျခမ္းတြင္ တဦးေန၍၊ ေနာက္ညာဘက္ျခမ္းတြင္ တဦးေနရမည္ျဖစ္သည္။
လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕တြင္ အဖြဲ႕၀င္သံုးဦး ပါ၀င္ပါက (သို႔မဟုတ္) အဖြဲ႔၀င္သံုးဦးသာ ေခၚေဆာင္သြားရန္ အေျခအေနျဖစ္ပါက ၾတိဂံသ႑ာန္ (Triangle Formation)
(အေရးပါပုဂၢိဳလ္၏ ေရွ႕တြင္ တေယာက္၊ ေနာက္ဗယ္ဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ ေနာက္ညာဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္) ႏွင့္ ေျပာင္းျပန္ၾတိဂံသ႑ာန္ (Inverse Triangle Formation) (အေရးပါပုဂၢိဳလ္၏ ေရွ႕ဗယ္ဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ ေရွ႕ညာဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ ေနာက္ဘက္တြင္ တေယာက္) စသည့္ သ႑ာန္မ်ားကို ပတ္၀န္းက်င္ အေနအထားေပၚ မူတည္၍ ေနရာယူရမည္။
အဖြဲ႔၀င္သံုးဦးပါ၀င္ေသာ လံုျခံဳေရး အဖြဲ႔သည္ ပံုမွန္ လွဳပ္ရွားသြားလာမွဳမ်ား (ဥပမာ- ေစ်း၀ယ္ထြက္ျခင္း၊ စားေသာက္ဆိုင္ သြားျခင္း၊ ခ်ိန္းဆိုထားေသာ ေနရာမ်ားသို႔ သြားျခင္း) စသည္မ်ားအတြက္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ အေရအတြက္ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါအဖြဲ႔တြင္ အဓိကလူ၊ ဒုတိယလူႏွင့္ တတိယလူ ဟူသည့္ တာ၀န္သတ္မွတ္ခ်က္ သံုးရပ္ရွိရမည္။
အဓိကလူသည္ အေရးပါပုဂၢိဳလ္အနီးတြင္ အခ်ိန္ျပည့္ေနရမည္။ အေရးေပၚအေျခအေနတြင္ လွဳပ္ရွားရန္ လိုအပ္ပါက ဒုတိယလူႏွင့္ တတိယလူက တိုက္ခိုက္လာသူမ်ားကို အခ်ိန္ဆြဲထားရမည္ျဖစ္ျပီး၊ အဓိကလူက အေရးပါပုဂၢိဳလ္အား ေခၚထုတ္သြားရမည္။
လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕တြင္ အဖြဲ႕၀င္ေလးဦးပါ၀င္ပါက diamond formation
(အေရးပါပုဂၢိဳလ္၏ ေရွ႕တြင္ တေယာက္၊ ေနာက္တြင္ တေယာက္၊ ညာဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ ဗယ္ဘက္တြင္ တေယာက္) သ႑ာန္ျဖင့္ အေရးပါပုဂၢိဳလ္အား ေစာင့္ေရွာက္ရမည္။
လိုအပ္လာပါက အဆိုပါ diamond formation မွ Box formation
(အေရးပါပုဂၢိဳလ္၏ ေရွ႕ဗယ္ဘက္ ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ ေရွ႕ညာဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ ေနာက္ဗယ္ဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ ေနာက္ညာဘက္ ျခမ္းတြင္ တေယာက္) သ႑ာန္သို႔ ေျပာင္းလဲရမည္။
လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္သည္ ေနာက္ဗယ္ဘက္ျခမ္း (သို႕မဟုတ္) ေနာက္ညာဘက္ျခမ္း တာ၀န္ကို ယူရမည္ျဖစ္သည္။ သို႕မွသာ အဖြဲ႕ႏွင့္ အေရးပါပုဂၢိဳလ္ကို မ်က္ေခ်မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္ မည္ျဖစ္ျပီး၊ ပတ္၀န္းက်င္အေျခအေန၊ အေနအထားကို အကဲျဖတ္ႏိုင္မည္။
ဧည့္သည္တဦးတေယာက္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုရမည့္အေျခအေန (သို႕မဟုတ္) သတင္းေထာက္မ်ားႏွင့္ စကားေျပာရမည့္ အေျခအေနတြင္မူ ေရွ႕ဗယ္ဘက္ျခမ္းတြင္တေယာက္၊ ေရွ႕ညာဘက္ျခမ္းတြင္တေယာက္၊
ေနာက္ညာဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ ေနာက္ဘက္ ခပ္လွမ္းလွမ္းတြင္တေယာက္ (အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္) က တာ၀န္ယူေစာင့္ေရွာက္ရမည္။
လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕တြင္ ငါးဦး ပါ၀င္ပါက
အေရးေပၚအေျခအေနမ်ားအတြက္ ပိုမိုစိတ္ခ်ရသည္။ Box Formation (ေရွ႕ဗယ္ဘက္ ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ ေရွ႕ညာဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ အနီးကပ္ေနာက္ညာဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ ခပ္လွမ္းလွမ္းမွ ေနာက္ဗက္ဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ ေနာက္ညာဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္) သ႑ာန္ျဖင့္ တာ၀န္ယူရမည္။
လိုအပ္လာပါက Diamond Formation (ေရွ႕တြင္ တေယာက္၊ ေနာက္ တေယာက္၊ ညာဘက္တြင္ တေယာက္၊ ဗယ္ဘက္တြင္ တေယာက္ႏွင့္ အနီးကပ္ ေနာက္ညာဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္) သ႑ာန္ျဖင့္ တာ၀န္ယူရမည္။
တံခါးေပါက္တခုထဲသို႕ ၀င္ပါက အဖြဲ႕၀င္ႏွစ္ေယာက္မွ ၾကိဳတင္၀င္ျပီး ဗယ္ဘက္ျခမ္းႏွင့္ ညာဘက္ျခမ္း အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ရမည္။ ျပီးမွ အေရးပါပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ အနီးကပ္ေနာက္ညာဘက္ျခမ္းမွ တေယာက္ ပူးတြဲ၀င္၍ ေနာက္တြင္ က်န္ခဲ့သူႏွစ္ေယာက္မွ အျပင္ဘက္ ဗယ္ဘက္ျခမ္းႏွင့္ ညာဘက္ျခမ္း အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ရမည္။
အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါအရ လိုအပ္လာပါက လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕၀င္ ခုနစ္ဦးအထိ တိုးျမွင့္ျပီး Circle Formation (အေရးပါပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ အနီးကပ္ ေနာက္ညာဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္ရွိျပီး၊ က်န္လူေျခာက္ဦးမွ ၀န္းရံေပးထားမွဳ) သ႑ာန္ျဖင့္ တာ၀န္ယူရမည္။
အေဆာက္အဦးႏွစ္ခုအၾကား (သို႕မဟုတ္) လူသြားလမ္းၾကားတခုအတြင္းသို႕ သြားရမည္ဆိုပါက တဘက္ထိပ္တြင္ ေနာက္ခ်န္အဖြဲ႕၀င္တေယာက္ ရွိရန္လိုအပ္ျပီး၊ အျခားတဘက္ထိပ္သို႕ အဖြဲ႕၀င္တေယာက္မွ ၾကိဳသြားကာ ေနရာယူရမည္။
ျပီးလွ်င္ အေရးပါပုဂၢိဳလ္၏ ေရွ႕ဗယ္ဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ ေနာက္ညာဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ ေနာက္ဘက္ ခပ္လွမ္းလွမ္းမွ ဗယ္ဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္ (အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္)က တာ၀န္ယူ၍ သြားရမည္။
ေရြ႕လ်ားစက္ေလွကား (escalators) ျဖင့္ သြားရမည္ဆိုပါက ေရွ႕ဆံုးမွ အဖြဲ႕၀င္သည္ စက္ေလွကားဗယ္ဘက္ျခမ္း၊ သူ႕ေနာက္မွ အဖြဲ႕၀င္က စက္ေလွကား၏ ညာဘက္ျခမ္း၊ ျပီးလွ်င္ အေရးပါပုဂၢိဳလ္အားၾကားညွပ္၍ ေနာက္ညာဘက္ျခမ္းမွ အဖြဲ႕၀င္က ညာဘက္ျခမ္း၊ သူ႕ေနာက္မွ ဗယ္ဘက္ျခမ္းတြင္ ရပ္ေနေသာ အဖြဲ႕၀င္က ေနာက္ဘက္အေျခအေန စသည္ျဖင့္ မ်က္ေခ်မျပတ္ တာ၀န္ယူေစာင့္ေရွာက္ရမည္။
ေလွကား အတက္အဆင္းမ်ားတြင္လည္း ေရွ႕ဆံုးမွ တေယာက္၊ သူ႕ေနာက္မွ အဖြဲ႕၀င္ တေယာက္၊ ျပီးလွ်င္ အေရးပါ ပုဂၢိဳလ္အား ၾကားညွပ္၍ ေနာက္ညာဘက္ျခမ္းမွ တေယာက္၊ ေနာက္တြင္ႏွစ္ေယာက္ တာ၀န္ယူေစာင့္ေရွာက္ရမည္။
ဓာတ္ေလွကားစီးပါက လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕၀င္တဦးက ဓာတ္ေလွကားျဖင့္ အေရးပါပုဂၢိဳလ္သြားမည့္ အထပ္ (ပထမထပ္၊ ဒုတိယထပ္----------) ကို အရင္သြားရမည္။ က်န္သူမ်ားက ေစာင့္ၾကည့္ျပီး အေျခအေနေကာင္းမွသာ ဓာတ္ေလွကားတြင္းသို႔ ျပန္၀င္ရမည္။
ဓာတ္ေလွကားအတြင္းတြင္ အေရးပါပုဂၢိဳလ္၏ ေရွ႕ဗယ္ဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ ေရွ႕ညာဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ အနီးကပ္ ေရွ႕ဗယ္ဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ ေနာက္ညာဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္၊ ေနာက္ဗယ္ဘက္ျခမ္းတြင္ တေယာက္ တာ၀န္ယူ ေစာင့္ေရွာက္ရမည္။
လုပ္ၾကံရန္ၾကိဳးစားသူမ်ား၏ ပစ္ကြင္းသို႔ ေရာက္သြားသည့္ အေျခအေနမ်ားတြင္ ပထမဆံုးေသနတ္သံ ထြက္ေပၚလာသည္ႏွင့္ အနီးကပ္တာ၀န္ယူရသူသည္ အေရးပါပုဂၢိဳလ္အား တြန္းလွဲခ်၍ ကိုယ္ခႏၶာျဖင့္ အကာအကြယ္ေပးထားျပီး ေျခေထာက္ျဖင့္ တြန္းေရႊ႕ကာ တေရြ႕ေရြ႕ ေရႊ႕သြားျပီး ပစ္ကြင္းမွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ၾကိဳးပမ္းရမည္။ ေရွ႕ဆံုးမွ တာ၀န္ယူရသည့္ လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕၀င္သည္ ကားဆီသို႕ အျမန္ ေျပးရမည္ျဖစ္ျပီး၊ က်န္လူမ်ားမွာ အေရးပါပုဂၢိဳလ္အနီးတြင္ မုဆိုးဒူးေထာက္ထိုင္၍ အကာအကြယ္ေပးရမည္။
နိဂံုး
လံုျခံဳေရးအသိ၊ လံုျခံဳေရးသတိ ရွိေရးသည္ ႏိုင္ငံေရးရာ၊ စီးပြားေရးရာ အေရးပါပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ အသက္အႏၱရာယ္ လံုျခံဳေရးအတြက္ အလြန္ပင္ အေရးၾကီးပါသည္။ အႏၱရာယ္ကို သတိမမူ၍ မရပါ။ မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် ဆံုးရွံဳး၍ မျဖစ္ႏိုင္ေသာ အစားထိုးမရႏိုင္သည့္ အေရးပါပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ အသက္အႏၱရာယ္အတြက္ လံုျခံေရးအသိ၊ လံုျခံဳေရး သတိသည္ အစဥ္မျပတ္ ရွိေနရမည့္ အရာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပအပ္ပါသည္။
ခင္မမမ်ိဳး (၂၆၊ ၇၊ ၂၀၁၁)
Tuesday, July 26, 2011
၀န္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆုံမႈ ေဒၚစု NLD CEC ကို ရွင္းျပ
ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ အလုပ္သမား၊ လူမႈ၀န္ထမ္း ကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ေနရာခ်ထားေရး၀န္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္နဲ႔ မေန႔တုန္းက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ စိမ္းလဲ့ကန္သာ ဧည့္ေဂဟာမွာ ေဆြးေႏြး ခဲ့တာေတြကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႔ကုိ ဒီေန႔မွာ ျပန္ၿပီး တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကလည္း မေန႔တုန္းက ပူးတြဲထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္ကို ေက်နပ္ အားရေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သလို ၀ါရင့္ ႏုိင္ငံေရးသမားႀကီးေတြကလည္း ဒီေတြ႔ဆုံမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တုိးတက္တဲ့ ေျခလွမ္းတရပ္အျဖစ္ လက္ခံ ခဲ့ၾကပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္က တင္ျပ ေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အစုိးရသစ္ အဖြဲ႕၀င္ ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္တို႔ မေန႔က ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးခဲ့တာေတြကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕ကို ဒီကေန႔ ျပန္လည္ ရွင္းျပခဲ့တယ္လို႔ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ေျပာခြင့္ရ ဦးအုန္းႀကိဳင္က ေျပာပါတယ္။
“ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ အစည္းအေ၀းမွာ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးက မေန႔တုန္းက ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္နဲ႔ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးခဲ့ရတဲ့ အခ်က္အလက္ အေသးစိတ္ေတြကို တင္ျပပါတယ္။ ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕က မေန႔တုန္းက ႏွစ္ဘက္ ပူးတြဲေၾကညာခ်က္ အတုိင္းပဲ သေဘာတူေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ထားပါတယ္။ တရားဥပေဒ စုိးမုိးေရးဆိုတဲ့ ကိစၥဟာ က်ေနာ္တို႔ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ တရား၀င္ ႏုိင္ငံေရးပါတီ အျဖစ္နဲ႔ ဆက္လက္ၿပီး ရပ္တည္ေနတဲ့ကိစၥ၊ ေနာက္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ေျမာက္ေရးဆိုတဲ့ ကိစၥလည္း တရားဥပေဒ စုိးမိုးေရးကိစၥလို႔ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္း ျမင္ပါတယ္။ သူတုိ႔ဘက္ကလည္း အဲဒီလုိ ျမင္ပုံရပါတယ္။
“Issue တခုစီ အလုိက္ေတာ့ က်ေနာ္ ဘာမွ ေျပာစရာ မရွိပါဘူး။ ျပည္သူလူထု အက်ဳိးအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီး လုပ္ၾကတဲ့ ေနရာမွာ သူ႔အျမင္ ကုိယ့္အျမင္ ရွိၾကတဲ့သေဘာ အဲဒါကို ေျပာတာပါ။ NLD ဘက္ကလည္း မေန႔က ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကို အသိအမွတ္ ျပဳသလို မေန႔က ေဆြးေႏြးခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြကလည္း တကယ့္ကုိ ပကတိအတုိင္းပဲ အားရေက်နပ္ဖြယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဘက္က ဘာမွ ျဖည့္စြက္ၿပီး ထပ္မံ ေျပာစရာ မရွိေတာ့ပါဘူး။ မေန႔က ဦးေအာင္ၾကည္ ေျပာတာလည္း ေကာင္းပါတယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။”
အခုတက္လာတဲ့ အစုိးရသစ္ဟာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံနဲ႔အညီ တက္လာသလုိ အရပ္သားစစ္စစ္ အနည္းစုနဲ႔ စစ္ဘက္က အသြင္ေျပာင္းလာတဲ့ အမ်ားစု ပါ၀င္ေနတာမို႔ အရင္ စစ္အစုိးရ လက္ထက္ကလိုပဲ ဆက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနတာမ်ဳိးေတြ ေတြ႕ေနရေပမဲ့ အခုလို စတင္ ေတြ႕ဆုံမႈေတြ အေကာင္အထည္ ေဖာ္လာတာဟာ ေကာင္းတဲ့ ေျခလွမ္းတရပ္ပါလို႔ ၀ါရင့္ ႏုိင္ငံေရးသမားႀကီး သခင္ခ်န္ထြန္းက ျမင္ပါတယ္။
“ေကာင္းတဲ့ လကၡဏာ တရပ္ပါပဲ။ ဦးသိန္းစိန္ ကိုယ္တုိင္က ေတြ႕ဖုိ႔ေကာင္းတာေပါ့၊ အမွန္က။ သို႔ေသာ္လည္း ေခၚၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးတာကိုက တုိးတက္တဲ့ ေျခလွမ္းတရပ္ ျဖစ္တာပဲေလ။ ဒါက ေရွ႕ဆက္ၿပီးေတာ့ မ်ားမ်ားေတြ႕ႏုိင္ေလ ေကာင္းေလပဲေပါ့။ မဂၤလာရွိတဲ့ သတင္းပါပဲ။”
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အစိုးရသစ္အဖြဲ႕ ထိပ္တန္း တာ၀န္ရွိသူတဦး ျဖစ္တဲ့ ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္တို႔ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ အထဲက တရားဥပေဒ စုိးမုိးေရးဆုိင္ရာ ေဆြးေႏြးမႈေတြမွာ NLD ပါတီရဲ႕ တရား၀င္ ရပ္တည္ေရးဆုိင္ရာ အျပင္ အခုထိ အက်ဥ္းခ်ခံေနရတဲ့ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ အေရးကုိ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာပါ။ စစ္အစုိးရ လက္ထက္ကတည္းက ရွိေနတဲ့ ဒီျပႆနာကုိ အစုိးရသစ္ အဖြဲ႕ရဲ႕ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ညင္ညင္သာသာနဲ႔ ကိုင္တြယ္ႏုိင္စြမ္း ရွိမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္းလည္း ေျပာပါတယ္။
“ႏုိင္ငံေရးသမားေတြကို လႊတ္ေပးဖို႔ကေတာ့ အခ်ိန္ၾကာၿပီေလ။ ၿပီးေတာ့ NLD ကုိလည္း ဖ်က္ဆီးခ်င္လို႔ ရတာမဟုတ္ဘူး။ သူ႔အုပ္က၊ လူထုေထာက္ခံမႈက အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ မွတ္ပုံတင္မလုပ္လို႔ ဖ်က္တယ္ ဆုိတာလည္း ဖ်က္စရာရွိရင္ေတာ့ ဖ်က္ၿပီးၿပီေပါ့ေလ။ အခုက သူတုိ႔လည္း ေတာ္ေတာ္ စဥ္းစဥ္းစားစားနဲ႔ အလုပ္လုပ္တာပါပဲ။ NLD အေနနဲ႔ကေတာ့ သူက သူ႔ရဲ႕ လမ္းစဥ္အတိုင္း ယုံယုံၾကည္ၾကည္ ဒီမုိကေရစီ ထြန္းကားေရးအတြက္ ဆက္လုပ္သြားႏုိင္မယ္လို႔ ဒီလုိပဲ ယုံၾကည္ပါတယ္။
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိလည္း ျပည္သူလူထု တရပ္လုံးက ခ်စ္ခင္ ျမတ္ႏုိးေနၾကတာကုိး။ အဲေတာ့ ဒီဟာကိုလည္း အစုိးရက အေတာ္ေလး သေဘာေပါက္ၿပီနဲ႔ တူပါတယ္။ အဲေတာ့ ဒီျပႆနာေတြ ေျဖရွင္းေအာင္ ဆုိၿပီးေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊနဲ႔ ဒု-ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး ေမာင္ေအးတို႔က သူတို႔ေခါင္းေပၚက ဒီအထုပ္ႀကီးကို ဦးသိန္းစိန္ ေခါင္းေပၚကုိ ပစ္တင္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ဒီလုိပဲ ျမင္ပါတယ္။”
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ဒီလို ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးမႈေတြကို ဆက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ဖို႔အျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ လုံၿခဳံေရးအတြက္လည္း တာ၀န္ယူသင့္တယ္လို႔ သခင္ခ်န္ထြန္းက ေျပာပါတယ္။
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အတြက္ေတာ့ အစုိးရမွာ လုံး၀ တာ၀န္ ရွိတယ္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲဲ႕ လုံၿခဳံေရးကုိ။
ျပည္သူလူထု တရပ္လုံးက ေနၿပီးေတာ့ လူမ်ားစုႀကီးရဲ႕ ေထာက္ခံမႈရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တဦးဆီကုိ၊ အမွန္ကေတာ့ သူတုိ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးထဲမွာကိုပါ ထည့္ၿပီးေတာ့ လုပ္သြားဖုိ႔ ေကာင္းတယ္လို႔ ဒီလုိပဲ ယူဆပါတယ္။”
မေန႔က ျပဳလုပ္တဲ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္ကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကုိယ္တုိင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေနာင္ေရး အတြက္ ပါ၀င္ႏုိင္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ဖန္တီးေပးၿပီး လုံၿခဳံ စိတ္ခ် ရတယ္လို႔ သတ္မွတ္ ထားတဲ့ ၀န္းက်င္ မ်ဳိးမွာ ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြး မႈေတြ ျပဳလုပ္ဖို႔နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ လုံၿခဳံေရးကုိ အထူး ဂ႐ုစိုက္ဖို႔ ေတာင္းဆုိ ခဲ့ပါတယ္။
သံမဏိစားတဲ့ “ျခ”
ျပင္ဦးလြင္ျမိဳ႕ရဲ႕ေဆာင္းနံနက္ခင္း။
သိပ္သည္း ထူထပ္စြာ က်ဆင္းေနတဲ့ ျမဴႏွင္းေတြေၾကာင့္ ျမင္ကြင္းက မသဲကဲြ။ ဟန္ခ်က္ ညီညီထြက္ေပၚေနသည့္ ေျပးလႊားသံေတြနဲ႔အတူ အားမာန္အျပည့္ ဟစ္ေၾကြး သံေတြက ေအးျမတဲ့ ေဆာင္းနံနက္ခင္းကုိ ၀ပ္စင္း ခယ ေစ၏။ ကုပ္ၿပီး ေကြးေနသူကုိ တက္ၾကြ လန္းဆန္းေစ၏။
“ဘယ္..ညာ..ဘယ္..ညာ..ဘယ္..ညာ..ဘယ္”
“အမွတ္စဥ္.. အမွတ္စဥ္.. အမွတ္စဥ္..ဆုိ”
“တစ္.. ႏွစ္..သံုး..ေလး.. တစ္ႏွစ္သံုးေလး..”
“ျပည္သူ႔စစ္သား… ျပည္သူ႔စစ္သား… ျပည္သူ႔စစ္သား”
“ဘာလုပ္ေနလဲ…….. ေလ့က်င့္ေနတယ္။ ဘာလုပ္ဖုိ႔လဲ…. တုိက္ပဲြ၀င္ဖုိ႔။ ဘယ္သူ႔ အတြက္လဲ… ျပည္သူ႔ အတြက္။ ဘာ စိတ္ဓာတ္လဲ…(သံမဏိစိတ္ဓာတ္.. သံမဏိစိတ္ဓာတ္.. သံမဏိစိတ္ဓာတ္)” အားျပည့္မာန္ျပည့္ ဟစ္ေႂကြးရင္း ေရွ႕ ေနာက္၀ဲယာ ဘယ္လုိၾကည့္ၾကည့္ ညီညာမႈအတိနဲ႔ ေျပးလာသူမ်ားက ေလ့က်င့္ေရး (၂) မွ ေနာင္တေခတ္၏ ေအာင္စစ္သည္မ်ားပင္။ ေအးစက္စက္ ေဆာင္းနံနက္မွာ သက္တူရြယ္တူ လူငယ္ေတြ ေစာင္ျခံဳ ေကြးေနခ်ိန္၊ သူတုိ႔ေလးေတြက ခ်မ္း ေအးမႈကုိအံတု ႏွင္းစုိစြတ္မႈကုိ ဂရုမမူ“ ႏိုင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ရန္ တပ္မေတာ္သားေကာင္း ျဖစ္ရမည္” ဆုိတဲ့ ခံယူခ်က္ကုိ ရင္၀ယ္ပုိက္ရင္း အျပင္းအထန္ေလ့က်င့္ ၾကသည့္ျမင္ကြင္းက အားရေက်နပ္စရာ။ ယံုၾကည္ခ်က္၊ ခံယူခ်က္ေၾကာင့္ ေတာက္ပရႊန္းလဲ့ေနတဲ့ မ်က္၀န္း တညီတညာတည္း လႈပ္ရွားေနတဲ့ ဟန္၊ အားမာန္ျပည့္တဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕အသံေတြဟာ အရာရာကုိ လႊမ္းျခံဳေနေပေတာ့၏။
“စစ္သားဆုိတဲ့ ကာကြယ္ေရးအမႈထမ္းေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ ျမတ္ႏိုးတန္ဖုိးထားအပ္ေသာ အသက္၊ေသြး၊ ေခၽြးကုိ ရင္းႏွီးေပး ဆပ္ၿပီး ႏိုင္ငံ့အေပၚ က်ေရာက္လာမယ့္ အႏၱရာယ္ကုိ ဖယ္ရွင္းဖုိ႔နဲ႔ တုိင္းသူျပည္သားေတြရဲ႕ အသက္အုိးအိမ္၊ စည္းစိမ္ေတြကုိ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္မယ့္သူေတြ ပါလား” ဆုိတဲ့ အသိေၾကာင့္ ေလ့က်င့္မႈအေႏွာင့္အယွက္ မျဖစ္ရေလေအာင္ က်န္း မာေရးအတြက္ ကုိယ္လက္လႈပ္ရွားသူေတြ၊ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းအတြက္ ေစာေစာစီးစီးထြက္လာတဲ့ ေခါင္းရြက္ေစ်းသည္ေတြအျပင္ စက္ဘီး၊ ဆုိကၠား၊ ျမင္းလွည္း၊ ဆုိင္ကယ္၊ ကား အစရွိတဲ့ အေႏွးယာဥ္၊ အျမန္ယာဥ္ေတြကလည္း အရွိန္ ေလွ်ာ့၍တမ်ဳိး လမ္းေဘးကပ္၍တစ္နည္း ရပ္ေပး၍ တဖံု နည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ ကူညီပံ့ပုိးေပးၾက၏။ ဒါက… ေမာပမ္းမႈဒဏ္နဲ႔ က်န္းမာၾကံ့ခုိင္ေအာင္ PT( physical Training) ေလ့က်င့္ေနၾကတဲ့ စစ္သည္ေလာင္းနဲ႔ ျပည္သူတုိ႔ရဲ႕ အျပန္အလွန္ နားလည္မႈျမင္ကြင္း။
ဘာဏုရာဇာ ရွင္ေနမင္းရဲ႕ ထြန္းလင္းေတာက္ပမႈနဲ႔အတူ ပူျပင္းခ်က္က ေျမျပင္ကုိ ေရအသြင္ဟု ထင္မွတ္မွားေလာက္ေအာင္ တံလွ်ပ္ေငြ႔မ်ားျဖင့္ တေျမ့ေျမ့ ေလာင္ကၽြမ္းေနေစ၏။ တုိက္ခတ္လာသည့္ ေလအရွိန္ကလည္း ေအးျမမႈကုိ မ ေဆာင္ ပုိ၍ပင္ ပူေလာင္ေစ၏။ ေနပူကက်ဲက်ဲ ကြင္းေျမက ေျပာင္ေျပာင္ နားခုိရာ အရိပ္အာ၀ါသ မတ္ေစ့၀ုိင္းမွ်ပင္ အရိပ္ မျမင္ရတဲ့ ေလ့က်င့္ေရးကြင္းျပင္ထဲမွာေတာ့…
“၀ုန္း… ဂ်ိမ္း… ဒုိင္း..ဒုိင္း..ဒုိင္း.. ဒက္… ဒက္…ဒက္.. တက္…. က်ားးးး….”
“ေရွ႕ကုိက္ ၂၀၀ အလံနီ ရန္သူပစ္ေနတယ္… ဒီရန္သူကုိ ငါတုိ႔ အၿပီးအပုိင္ ေခ်မႈန္းရမယ္၊ တပ္စိတ္(၁) ဘယ္၊ တပ္စိတ္ (၂) ညာ၊ တပ္စိတ္ (၃) ငါ့ေနာက္လုိက္။” ဆုိတဲ့ ေခ်မႈန္းေရးအမိန္႔သံနဲ႔အတူ ဆုိင္ရာဆုိင္ရာ တာ၀န္ယူေျပးလႊားမႈက တ ကယ့္စစ္ပဲြႀကီးတခု သဏၭာန္အလား ထင္မွတ္မွားေစ၏။ ခႏၶာကိုယ္မွ ထြက္က်လာတဲ့ ေခၽြးေတြဟာ စစ္၀တ္တန္ဆာမ်ား ကိုပင္ ရႊဲေနေစ၏။ ယမ္းခုိးကေ၀ေ၀ ဖံုအလိမ့္လိမ့္ ကပ္ျငိမႈေၾကာင့္ ရုပ္သဏၭာန္မပီျပင္ေပမယ့္ မ်က္၀န္းအစံုက ေတာက္ပ ဆဲ။ ဒါကုိျမင္ရေတာ့ ရယ္ရမလုိ သနားရမလုိ ေ၀ခဲြမရျဖစ္ေစ၏။ သံမဏိစိတ္ဓာတ္ ပုိင္ရွင္ေတြမုိ႔ ခံႏိုင္ရည္ရွိတာထင္ပါရဲ႕။ ဒါက ေခ်မႈန္းေရးသင္ခန္းစာ ျမင္ကြင္း။
“ဂၽြတ္.. ဂၽြတ္ .. ေ၀ါ….. ၀ုန္း” က်ယ္ေလာင္ျမည္ဟီးသံနဲ႔ တုန္ခါသြားမႈက အေဆာက္အဦးမ်ားကုိပင္ အဖ်ားခတ္ လႈပ္ရမ္း သြားေလ၏။
“ဟ..ဟ.. ဘာသံလဲ.. ဘာျဖစ္တာလဲ.. ထြန္းေက်ာ္ ထြက္ၾကည့္စမ္း” ဆုိတဲ့ အဘအသံေၾကာင့္ က်ေနာ္ အေျပးအလႊား စူးစမ္းရွာေဖြၾကည့္ေတာ့ တပ္ရင္းမွဴးအိမ္နဲ႔ လံုျခံဳေရးကင္းစခန္း မလွမ္းမကမ္းမွာရွိတဲ့ ေညာင္ပင္ႀကီး လဲၿပိဳေနတာ ေတြ႔ရ ၏။
“စီအုိႀကီးခင္ဗ်ာ.. ေညာင္ပင္ႀကီးလဲသြားတာပါ၊ က်ေနာ္သြားၾကည့္လုိက္ပါ့မယ္ အဘ” လုိ႔သတင္းပုိ႔ ေတာ့ “ေနအံုး.ေန အံုး ငါပါလုိက္မယ္” ဆုိၿပီး ထြက္လာတာမုိ႔ က်ေနာ္နဲ႔ လက္ေျဖာင့္တပ္စုက ရဲေဘာ္ေလးေတြ တပ္ရင္းမွဴးကုိ ေစာင့္ေရွာက္ ျခံရံၿပီး အခင္းျဖစ္ပြားရာဆီသုိ႔ ထြက္ခဲ့ၾက၏။ ကုိင္းတက္ေတြေ၀ေ၀ အရြက္ေတြ တဖားဖား ႀကီးမားတဲ့ပင္စည္၊ ခုိင္မာတဲ့ အျမစ္ေတြနဲ႔ ေစာေစာကထိေထာင္မတ္ေနတဲ့ ေညာင္ပင္ႀကီးဟာ အခုေတာ့ ေျမျပင္မွာ တံုးလံုးႀကီး၀ပ္စင္းေနေလရဲ႕။ မုိးမရြာ ေလမတုိက္ဘဲ ဘာေၾကာင့္လဲသြားပါလိမ့္ဆိုၿပီး စူးစမ္းရွာေဖြခ်ိန္။
“တရားခံေတြ႔ၿပီ အဘေရ… ”
“ဘယ္မွာလဲကြ..ေဟ.. ဘယ္မွာလဲ”
က်ေနာ္လည္း ေညာင္ ျမစ္ေတြၾကား ရြစိရြစိသြားေနတဲ့ သတၱ၀ါေလးကုိ ဖမ္းၿပီးျပလုိက္တယ္။
“ေၾသာ္… လက္စသတ္ေတာ့ ျခစားတာကုိး.. ” လုိ႔ မွတ္ခ်က္ေပးၿပီး တဆက္တည္း “ကဲ..ကဲ ဒီေန႔ေတာ့ အခ်ိန္မရွိေတာ့ ဘူး၊ မနက္ျဖန္ (၈) နာရီမွာ အရာရွိ၊ အရာခံ၊ အၾကပ္၊ စစ္သည္အားလံုး တာ၀န္မွအပ အကုန္လာခိုင္း၊ အိမ္ေထာင္သည္ ရဲေမေတြလည္း က်န္းမာေရးခ်ဳိ႕ယြင္းသူမွအပ အကုန္လာပေစ။ ဒါကုိ ဌာနခ်ဳပ္ခဲြမွဴးက အမိန္႔ထုတ္၊ တပ္ေရးနဲ႔ တပ္ေထာက္က ညႇိၿပီး မနက္ျဖန္ လုပ္အားေပးေတြ ေကၽြးဖုိ႔ တခုခုစီစဥ္ပါ။” ဆုိၿပီး ထြက္သြားေလေတာ့၏။ တပ္ရင္းမွဴးႀကီး၏ စိတ္ေနစိတ္ထားနဲ႔ သေဘာသဘာ၀ကုိ အလြတ္ရေနၾကတာမုိ႔ “အင္း.. မနက္ျဖန္ေတာ့ အဘ တခုခုေျပာဖုိ႔ရွိၿပီ ထင္ တယ္” လုိ႔ အားလံုး သေဘာေပါက္လုိက္ၾက၏။ တပ္ရင္းမွဴး ဆုိမွေတာ့ ဒီတပ္မွာ သူဘုရင္ေပါ့။ သူ႔ထက္ႀကီးတာဆုိလုိ႔ လဲသြားတဲ့ ေညာင္ပင္ပဲရွိတာ။ ဘုရင့္ႏႈတ္ဖ်ားက က်လာတဲ့အမိန္႔ကုိ ဆင့္ကဲဆင့္ကဲ ညႊန္ၾကားလုိက္တာ အခ်ိန္ကေရွ႕ကုိ (၂) နာရီတုိးၿပီး မနက္ (၆) နာရီ ျဖစ္သြားပါေလေရာလား။
အစဥ္အလာအတုိင္း တန္းစီတန္းအပ္ၿပီး တပ္ရင္းမွဴးရဲ႕ ၾသ၀ါဒကိုခံယူၾကရတာေပါ့။ စီအုိႀကီးရဲ႕ၾသ၀ါဒက …
“အရာရွိ၊ အရာခံ၊ အၾကပ္၊ စစ္သည္မ်ားနဲ႔ အိမ္ေထာင္သည္ ရဲေမမ်ား အားလံုးနီးပါး စံုစံုညီညီ လာၾကတကုိ ေတြ႔ရေတာ့ အဘ ႏွစ္ေထာင္းအားရမိတယ္။ အခုလုိအားလံုးကုိ လာခုိင္းတာ ရည္ရြယ္ခ်က္ ႏွစ္ခုေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။
နံပါတ္ (၁) က ညီညီညာညာနဲ႔ အင္တုိက္အားတုိက္ စုေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ အရာခပ္သိမ္း အလြယ္တကူ ၿပီးေျမာက္ႏိုင္တယ္ဆုိ တာကုိ သိေစခ်င္တယ္။
နံပါတ္ (၂) က သင္ခန္းစာေကာင္းေလး ယူတတ္ေစခ်င္လုိ႔ ” ဟုေျပာၿပီး ျခငယ္ေလးတေကာင္ကုိ ဖမ္းယူ လုိက္၏။
“အခု အဘလက္ထဲမွာရွိတဲ့ အလြန္ေသးငယ္ၿပီး နုနယ္တဲ့ ျခေကာင္ေလးေတြရဲ႕ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ အစြမ္းအစက သူတုိ႔ထက္ အဆရာေထာင္မက ႀကီးမားၿပီး မုိးဒဏ္ ေလဒဏ္ ၾကံ့ၾကံ့ခံႏိုင္ ပါတယ္ဆုိတဲ့ ေညာင္ပင္ႀကီးရဲ႕ ေအာက္ေျခ အျမစ္ေတြကုိ ကုိက္၀ါး ျဖတ္ေတာက္လုိက္ျခင္းေၾကာင့္ ေျမျပင္ေပၚ ဘံုးဘံုးလဲသြားတာ ရဲေဘာ္တုိ႔ ရဲေမ တုုိ႔ ျမင္ၾကရဲ႕လား..”
“ျမင္ပါတယ္ အဘ”
“ေအး.. ဒါက ခုျမင္ရတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္တယ္၊ အျခား လက္လွမ္းမမီတဲ့ ေနရာေတြ ေဒသေတြမွာလည္း တန္ဖုိးရွိၿပီး အသံုး၀င္တဲ့ အေဆာက္အဦးေတြ ဒီထက္မက ႀကီးမားတဲ့အရာေတြ ျခစားျခင္းေၾကာင့္ သံုးစားမရေအာင္ ပ်က္စီးယုိယြင္းမႈ တန္ဖုိးက်ဆင္းမႈေတြ ေျမာက္မ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ ျခစားရင္ ခုိင္မာ ေတာင့္တင္းမႈရွိတဲ့ အရာေတြ ဆံုးရႈံးမႈ ျဖစ္ေစေၾကာင္း နားလည္ၾကပါ။ ႏုနယ္ေသးေကြးေပမယ့္ မ်ားစြာ အႏၱရာယ္ ေပးတတ္တဲ့ အျပဳအမူေတြေၾကာင့္ လူမႈအသုိင္းအ၀ုိင္းမွာ အက်င့္စာရိတၱ ပ်က္ျပားမႈကုိ ျခစားတယ္ဆုိၿပီး သံုးႏႈန္းေလ့ရွိတယ္။
အဘ ေျပာခ်င္တာက ျပင္ပလူမႈ အသုိင္းအ၀ုိင္းမွာပဲ ျဖစ္ေစ၊ တုိ႔ရဲ႕စစ္ဘက္ အဖဲြ႔အစည္းတြင္းမွာပဲ ျဖစ္ေစ “အက်င့္ ပ်က္မႈ” ဆုိတဲ့ ျခေလးမစားေအာင္ ၀ိုင္း၀န္းကာကြယ္တား ဆီးၾကပါ။ ကုိယ္တုိင္လည္း ျခစားသူ မျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားေစာင့္ထိန္းၾကပါ။ အထူးသျဖင့္ ျပည္သူေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ထိေတြ႔ ေနရတဲ့ စစ္သည္မ်ားကလည္း သံမဏိေတြလုိ က်စ္လစ္မာေက်ာၿပီး ခုိင္ခံ့ေအာင္ေလ့က်င့္ေပးထားတဲ့ မင္းတုိ႔ရဲ႕ သံမဏိ စိတ္ဓာတ္ေတြကုိ ျခမစားပါေစနဲ႔လုိ႔ ေျပာၿပီး နိဂံုးခ်ဳပ္လုိက္၏။
သံမဏိစိတ္ဓာတ္ေတြကုိ ျခစားမွာစုိးတဲ့ အဘတေယာက္ဟာျဖင့္ ျမန္မာ့အသံ ဒု-ညႊန္မွဴး ဆုိတဲ့ ရာထူးနဲ႔ အရပ္ဖက္ အရပ္ဘက္ေျပာင္းသြား ၾကာခဲ့ပါေပါ့လား။
ႏွစ္ေတြ လေတြ အလီလီ ေျပာင္းတာနဲ႔ အမွ် က်ေနာ္လည္း ေနရာေတြ၊ ေဒသေတြ အစံု ေျပာင္းေရႊ႕တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရင္း ေတြ႔ရ ျမင္ရ ၾကားရ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံရတဲ့ ၀န္းက်င္က လူအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ျခစားျခင္းခံရတဲ့ အရြယ္စံု သံမဏိမ်ားပင္ ျဖစ္ပါသည္။ စိတ္မေကာင္းျခင္းႀကီးစြာနဲ႔ ခံစားရင္း ေၾကေၾကကဲြကဲြ တမ္းတမိတာက
“ကယ္ပါအံုး… သံမဏိတံုးေတြ ျခစားကုန္ၿပီ အဘေရ..” ဟူ၍ပင္ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။
“၀န္ထမ္းအားလံုး ျခစားမႈဒဏ္က ကင္းေ၀းလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ၾကပါေစ”
ေဇယ်ာ (စစ္သည္ေဟာင္း)
source by : http://www.naytthit.net
ေနာ္ေဝႏိုင္ငံ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈအေပၚ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဝမ္းနည္းေၾကာင္း သဝဏ္လႊာေပးပို႔
ဒီဗြီဘီ| ေနာ္ေဝနိုင္ငံမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ေသာၾကာေန႔က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဗံုးေပါက္ကြဲမႈနဲ႔ ေသနတ္နဲ႔ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ လူ ၉၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့အတြက္ ဝမ္းနည္းေၾကာင္း သဝဏ္လြာကို ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
စေနေန႔မွာ ဝမ္းနည္းေၾကာင္း သဝဏ္လႊာကို ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ အေျခစိုက္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ေနာ္ေဝ သံအမတ္ႀကီးထံကို ေပးပို႔ ေျပာၾကားလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဗဟိုျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႔ဝင္ ဦးအုန္းႀကိဳင္က အခုလိုေျပာျပပါတယ္။
“ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း စေနေန႔ က်ေနာ္တို႔ သတင္းရခ်င္းပဲ ဒီလိုျဖစ္ပ်က္တဲ့ ကိစၥေတြအတြက္ ဝမ္းနည္းေၾကာင္း သဝဏ္လႊာကို ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ ေနာ္ေဝ သံအမတ္ႀကီးကို အဲေန႔ပဲ ပို႔လိုက္ပါတယ္။
အဲဒီသဝဏ္လႊာထဲမွာပါတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ သတင္းထုတ္ျပန္ျခင္းမရွိပါဘူး။”
source by : http://burmese.dvb.no
အေတြးအေခၚႏွင့္ လမ္းစဥ္ (အပိုင္း - ၁)
နိဒါန္း
လူတေယာက္၏ ဘ၀လမ္းေၾကာင္းတြင္ျဖစ္ေစ၊ ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္မ်ားတြင္ျဖစ္ေစ အေတြးအေခၚက အဓိကက်ေလသည္။ အေတြးအေခၚ ရွင္းလင္းမွသာ လုပ္ေဆာင္ရမည့္ လမ္းေၾကာင္းကို သတ္မွတ္ေရြးခ်ယ္ႏိုင္သည္။ တိက်စြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္သည္။
အေတြးအေခၚ ရွဳပ္ေထြးေနလွ်င္ လမ္းစဥ္မ်ားကလည္း ေ၀၀ါးေနတတ္သည္။ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရာတြင္လဲ တိက်ျပတ္သားမွဳ မရွိျဖစ္တတ္သည္။ ၾကံတိုင္းမေျမာက္ပဲ လုပ္တိုင္း မေအာင္ ျဖစ္ေလ့ရွိသည္။ အခ်ိဳ႕က လမ္းစဥ္ကို ေရြးခ်ယ္ျပီးမွ အေတြးအေခၚကို လိုက္လံ စဥ္းစားတတ္သည္။ ပုဂၢိဳလ္ခင္မွ တရားမင္တယ္ ဆိုေသာ စကားလံုးကား ဤသို႕ေသာ အေျခအေနကို ဆိုလိုရင္း ရွိဟန္တူသည္။ လမ္းစဥ္ကို အရင္ ေရြးခ်ယ္ ထားျခင္း မရွိပဲ ေလးစားရင္းစြဲရွိေနေသာ လူပုဂၢိဳလ္တဦးတေယာက္ (သို႕မဟုတ္) အဖြဲ႕အစည္း တခု၏ ဦးေဆာင္မွဳေနာက္ကို လိုက္ပါျခင္းျဖစ္သည္။ ပုဂၢိဳလ္ေရးကိုးကြယ္မွဳမ်ားႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္စြဲ၊ အဖြဲ႕စြဲ စိတ္ဓာတ္ မ်ား ေပၚေပါက္လာရျခင္းမွာ အဆိုပါ အေျခအေနေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
အခ်ိဳ႕ကက်ေတာ့ အေျခအေန တရပ္၏ လွံဳေဆာ္မွဳေၾကာင့္ လမ္းစဥ္တခုကို ကိုင္စြဲလာျခင္းျဖစ္ျပီး၊ ထိုလမ္းစဥ္ အေျခခံထားသည့္ အေတြးအေခၚပိုင္းတြင္မူ ရွင္းလင္းျပတ္သားမွဳ မရွိ ျဖစ္ေနတတ္သည္။
သာကူးလုပ္တတ္သူမ်ား၊ ခြေက်ာ္စားတတ္သူမ်ား၊ ႏွစ္ဖက္ခၽြန္လုပ္တတ္သူမ်ား၊ စမူဆာ လုပ္တတ္သူမ်ားမွာ ဤအမ်ိဳးအစားမွ ထြက္ေပၚ လာေလ့ရွိသည္။ လမ္းစဥ္တခုကို ကိုင္စြဲျပီးမွ လမ္းဆံုးသည္ အထိ ျပီးဆံုးေအာင္ မေလွ်ာက္သူမ်ားမွာလဲ ဤအမ်ိဳးအစားထဲမွ ေပၚထြက္ လာတတ္သည္။ သို႕ရာတြင္ လမ္းဆံုးသည္အထိ မေလွ်ာက္သူတိုင္းကိုကား အေတြးအေခၚ မရွိပဲ အေျခအေန တရပ္၏ လွံဳ႕ေဆာ္မွဳေၾကာင့္ လမ္းစဥ္တခုကို ကိုင္စြဲလာသူမ်ားဟု တရားေသ သတ္မွတ္၍ ကား မရ။ အေတြးအေခၚတရပ္ ရွိျပီးမွ အဆိုပါအေတြးအေခၚ ေဖာက္ျပန္သြားျခင္း (သို႕မဟုတ္) လူမွဳေရး၊ စီးပြားေရး အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ အဆိုပါ အေတြးအေခၚကို ဆက္လက္ဆုပ္ကိုင္ထားႏိုင္မည့္ ခိုင္မာေသာ စိတ္ဓာတ္ ပ်က္ျပယ္သြားျခင္း (သို႕မဟုတ္) အေတြးအေခၚသစ္တရပ္၏ ဆြဲေဆာင္ရာသို႕ လိုက္ပါသြားျခင္း (သို႕မဟုတ္) လူပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းတရပ္၏ ဦးေဆာင္မွဳေနာက္သို႕ လိုက္ပါသြားျခင္း စသည္မ်ားေၾကာင့္လဲ မူလဆုပ္ကိုင္ ထားေသာ လမ္းစဥ္ကို စြန္႕ခြာသြားျခင္းမ်ား ရွိလာတတ္ပါသည္။
မည္သို႕ဆိုေစ လမ္းစဥ္မ်ား၊ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ အေတြးအေခၚမ်ား ပါ၀င္ေနစျမဲပင္ျဖစ္ရာ လမ္းစဥ္တခုကို မေရြးခ်ယ္ခင္ အဆိုပါလမ္းစဥ္ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ အေတြးအေခၚကို ကနဦးၾကိဳတင္ ေလ့လာသင့္ၾကေပသည္။ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ဘာသာေရး၊ လူမွဳေရးရာမ်ားတြင္ ေရြးခ်ယ္စရာ လမ္းစဥ္မ်ား၊ လမ္းေၾကာင္းမ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား အမ်ားအျပား ရွိေနတတ္ပါသည္။ ထိုလမ္းစဥ္မ်ားကို အေတြးအေခၚမ်ားက ဦးေဆာင္ထားျခင္း ျဖစ္ျပီး၊ တခါတရံတြင္ ၀ိေရာဓိမ်ား၊ အျငင္းပြားဖြယ္ရာမ်ား၊ ထိပ္တိုက္ထိခတ္ေနျခင္းမ်ား၊ တိုက္ရိုက္ဆက္စပ္ေနျခင္းမ်ား၊ သြယ္၀ိုက္ ဆက္စပ္ေနျခင္းမ်ား ျဖစ္တည္ေနတတ္ပါသည္။ ဆက္စပ္ေနေသာ အေတြးအေခၚမ်ား ေပါင္းစပ္သြားျပီး လမ္းစဥ္သစ္မ်ား ေပၚထြန္းလာျခင္းမ်ား ရွိသကဲ့သို႕၊ ထိပ္တိုက္ထိခတ္ေနေသာ သေဘာတရားႏွင့္ အေတြးအေခၚမ်ားေၾကာင့္ ပဋိပကၡမ်ား၊ စစ္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားလာျခင္းမ်ားလဲ ရွိပါသည္။
ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္း၊ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းတြင္ ဤသို႕ေသာ အျဖစ္အပ်က္မ်ားမွာလည္း မ်ားခဲ့ျပီ ျဖစ္သည္။ သမိုင္း တပတ္ျပန္လည္ေနေသာ အျဖစ္အပ်က္မ်ားမွာလည္း ဒုနဲ႕ေဒး။ အေတြးအေခၚ တိုက္ပြဲမ်ားမွ စတင္လိုက္ေသာ လမ္းစဥ္တိုက္ပြဲမ်ား၊ ႏိုင္ငံမ်ား၏ ကံၾကမၼာကို အဆံုးအျဖတ္ေပးသည့္ ဦးတည္ခ်က္ လမ္းေၾကာင္းတိုက္ပြဲမ်ား၊ ယင္းမွ တဖန္ ဆက္လက္ေပၚထြက္လာေသာ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူတန္းစားအေရး၊ ကုန္ထုတ္လုပ္ေရးထဲက တိုက္ပြဲမ်ားကား စာဖြဲ႕လို႕ပင္ မမွီႏိုင္သည္မို႕ သုေတသန နယ္ပယ္အသီးသီးေတြ ေလ့လာဆန္းစစ္ မွတ္တမ္းျပဳေနၾကရဆဲပင္ ျဖစ္သည္။ ယခု ေဆာင္းပါးသည္ကား အဆိုပါ သမိုင္းေၾကာင္းမ်ားကို ဆန္းစစ္ေလ့လာထားသည့္ က်မ္းတခု မဟုတ္ပါ။ ယေန႕ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေလာကကို လႊမ္းမိုးေနေသာ ဒီမိုကေရစီေရးရာ အေတြးအေခၚ ႏွစ္ရပ္ကို တင္ျပလိုေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ေရးသားေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။)
ခင္မမမ်ိဳး
Monday, July 25, 2011
ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ျပစ္မႈဆိုင္ရာ အက်ဥ္းသားမ်ား - အပိုင္း (၂)
ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင္ (၁၃) ရက္ေန႔က၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရး (Human Rights Watch) (HRW) အဖဲြ႔နဲ႔ ကရင္လူ႔အခြင့္ အေရးေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေရး Karen Human Rights Group (KHRG) အဖဲြ႔တို႔ ပူေပါင္းၿပီး၊ အက်ဥ္းသားေတြကို စစ္ေပၚတာအျဖစ္ ျမန္မာစစ္တပ္က အသံုး ျပဳေနတာေတြကို ကန္႔ကြက္တဲ့ Dead Man Walking အမည္ရိွ အစီရင္ခံစာတေစာင္ကိုလည္း၊ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါ တယ္။
နမ့္ဆမ္ေလတပ္ စခန္းဌာနခ်ဳပ္ကို တည္ေဆာက္စဥ္က အက်ဥ္းေထာင္ေတြကေန နမ့္ဆမ္ေက်ာက္ထုတ္ လုပ္ေရး အက်ဥ္းစခန္းကို ေရာက္ရိွခဲ့ၾကတဲ့၊ အက်ဥ္းသား စစ္ေပၚတာေတြရဲ႕ အေျခအေနေတြကို ကိုယ္တိုင္ႀကံဳ ေတြ႔ခဲ့သူ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က စစ္သည္ေဟာင္း ဦးထြန္းလင္းနဲ႔ ဦးေရာ္နီညိမ္းက ေဆြးေႏြးေမးျမန္းၿပီး၊ ဒီသီ တင္းပတ္ရဲ႕ “တပ္မႉးတပ္သား ေျပာစကား” က႑ကို တင္ဆက္ထားပါတယ္
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အာဇာနည္ဗိမၼာန္ကို ေျမာက္ကိုးရီးယားသူလွ်ိဳေတြ ဗံုးခဲြ တိုက္ခိုက္ခဲ့စဥ္က၊ အဲဒီ ဗံုးခဲြတရားခံသူလွ်ိဳေတြကို၊ လိုက္လံလက္ရဖမ္ဆီးခဲ့တာမွာ၊ ရန္ကုန္တိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ လက္ေအာက္ခံ သန္လ်င္ၿမိဳ႕ ခလရ(၉၀)က စစ္သည္ ဦးထြန္းလင္းဟာ၊ ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ခဲ့သူပါ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ တပ္မေတာ္က ထြက္ခြာလာခဲ့ၿပီး ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း လိြဳင္လင္ခရိုင္ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕မွာ သူ႔ရဲ႕ ေဆြမ်ိဳးသား ခ်င္းေတြရိွတဲ့ အရပ္ေဒသမွာ၊ ၿခံလုပ္ငန္းယာလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ဘ၀သစ္ထူေထာင္ဖို႔ သူႀကိဳးပမ္းေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ၊ သူ႔ရဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္က တပ္မေတာ္ တပ္ရင္းတပ္ဖဲြ႔ေတြနဲ႔ အက်ဥ္းဦးစီးဌာနက တာ၀န္ရိွသူ ပုဂၢိဳလ္တခိ်ဳ႕ေတြရဲ႕ မေတာ္မတရားလုပ္မႈေတြ သူကိုယ္တိုင္ ျမင္ေတြ႔ၾကားသိေနရတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳေတြထဲက တခ်ိဳ႕ကို “တပ္မႉး တပ္သား ေျပာစကား” က႑မွာ၊ ဦးထြန္းလင္းက ေျပာျပခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေတြရဲ႕ အေစာပိုင္းႏွစ္ေတြက၊ “နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေလဆိပ္စီမံကိန္း” နဲ႔ “အက်ဥ္းဦးစီးဌာန ေက်ာက္ထုတ္လုပ္ေရးစခန္း” ဆိုင္း ဘုတ္ႏွစ္ခုေအာက္မွာ၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က အရာခံဗိုလ္ တဦးကို ေထာင္ပိုင္အျဖစ္ ခန္႔ၿပီးေတာ့၊ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ အက်ဥ္းသားေတြနဲ႔ “နမ့္ဆန္ ေလတပ္စခန္းဌာနခ်ဳပ္” ကို၊ တည္ေဆာက္ခဲ့တာမွာ၊ အဲဒီအက်ဥ္းစခန္းထဲ ျဖစ္ ပ်က္ေနပံုေတြကို ဦးထြန္းလင္းက ထပ္ၿပီး ေျပာျပထားတာေတြနဲ႔၊ ဗီအိုေအနဲ႔ ေမးျမန္းေဆြးေႏြးထားမႈေတြကို၊ တင္ျပထားပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။
(ေျမာက္ကိုးရီးယားသူလွ်ိဳမ်ားအား လိုက္လံဖမ္းဆီးမႈ = ဗီအိုေအမွ ၂၀၁၀ ႏို၀င္ဘာ(၂၆) ႏွင့္ ဒီဇင္ဘာ (၃) တို႔တြင္ ထုတ္လႊင့္ခဲ့သည့္ "တပ္မႉးတပ္သား ေျပာစကား" - အမွတ္စဥ္ (၀၃၆) ႏွင့္ (၀၃၇) ၊ " ျမန္မာ-ေျမာက္ ကိုးရီးယား ဆက္ဆံေရး ႏွင့္ အာဗာနည္ဗိမၼာန္ တိုက္ခိုက္ခံရမႈ" - အပိုင္း (၁) ႏွင့္ (၂) တို႔တြင္၊ ဖတ္ရႈနားဆင္ ႏိုင္ပါသည္။)
ရည္ညႊန္း
http://democracyformilitarymight.blogspot.com/2010/11/blog-post_8712.html
http://democracyformilitarymight.blogspot.com/2010/11/blog-post_8712.html)
(နမ့္ဆမ္ေလတပ္စခန္းဌာနခ်ဳပ္ တည္ေဆာက္မႈ ေက်ာက္ထုတ္လုပ္ေရးအက်ဥ္းစခန္း = ဗီအိုေအမွ ၂၀၁၁ ဇြန္ (၁၈) ႏွင့္ ၂၀၁၁ ဇြန္ (၁၈) တို႔တြင္ ထုတ္လႊင့္ခဲ့သည့္ "တပ္မႉးတပ္သား ေျပာစကား" - အမွတ္စဥ္ (၀၆၅) ႏွင့္ (၀၆၆) ၊ “စစ္ေပၚတာအျဖစ္ ေသသည္ထိ ႏိွပ္စက္ညွင္းပန္းအသံုးခ်ခံ ျပစ္မႈဆိုင္ရာအက်ဥ္းသားမ်ား" - အပိုင္း (၁) ႏွင့္ (၂) တို႔တြင္၊ ဖတ္ရႈ နားဆင္ႏိုင္ပါသည္။
ရည္ညႊန္း
http://democracyformilitarymight.blogspot.com/2011/06/blog-post_21.html
http://democracyformilitarymight.blogspot.com/2011/06/blog-post_26.html)
ဦးထြန္းလင္း ။ ။ အဲဒီ အက်ဥ္းစခန္းထဲမွာ ဆိုရင္၊ တကမၻာလံုးကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ တကယ့္ကို ဆိုးပါတယ္ ဆိုတဲ့ AIDS ေရာဂါနဲ႔ HIV ဗိုင္းရပ္(စ္)ပိုး ျပန္႔ပြားေနတာဟာ၊ အဲဒီလိုမ်ိဳး အက်ဥ္းစခန္းေတြမွာ အမ်ားဆံုး ျဖစ္လိမ့္မယ္ လို႔၊ က်ေနာ္ ထင္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့၊ အက်ဥ္းသားေတြဆိုေတာ့ အဲဒီမွာ တကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းမႈ မရတာ၊ ေနာက္တခါ အလုပ္ပင္ပန္းတဲ့ဒဏ္၊ အရိုက္အႏွက္ခံရတဲ့ဒဏ္ေတြနဲ႔ နာမက်န္း ျဖစ္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႔ အက်ဥ္းစခန္းထဲမွာရိွတဲ့ ေဆးခန္းကို သြားၾကတယ္။ အဲဒီေဆးခန္းထဲမွာ ဆိုလို႔ ရိွရင္လည္း၊ ဆရာ၀န္ သူနာျပဳဆရာမ ရိွတာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီမွာ အက်ဥ္းဦးစီးဌာနက တပ္ၾကပ္ေလာက္ အဆင့္က ေဆးခန္းတာ၀န္ခံလုပ္တယ္။ ေနာက္တခါ ေထာင္က်လာတဲ့ စစ္တပ္ကေဆးတပ္သားေတြက ေဆး မႉးေတြ ေပါ့။ ေဆးထိုး၊ ေဆးတိုက္၊ chart ေပၚမွာ on တာ၊ treatment on တာက အစ၊ အက်ဥ္းသား အခ်င္း ခ်င္း လုပ္တာပဲ။ အက်ဥ္းသားေတြ ေဆးခန္းလာျပရင္၊ သူတို႔က အကုန္လံုးကို တန္းစီခိုင္းလိုက္ၿပီး၊ နံမည္နဲ႔ ဘာျဖစ္တာလဲ ေမးၿပီးေတာ့၊ ဖ်ားတဲ့လူေတြက တတန္း၊ ကိုက္ခဲတဲ့လူေတြက တတန္း၊ အနာျဖစ္ေနတဲ့လူေတြ က တတန္း၊ ၀မ္းသြားေနတဲ့လူေတြက တတန္း၊ အားအင္ကုန္ခမ္း အားမရိွတဲ့လူေတြက တတန္း၊ အဲဒီလို စီ ခိုင္းလိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ဖ်ားေနတဲ့လူကို အဖ်ားေပ်ာက္ေဆး ဥပမာ gentamycin 80 miligram လိုဟာ မ်ိဳးကို ထိုးေပးဖို႔အတြက္ gentamycin 2 cc (၁၀) ပုလင္းေလာက္ကို၊ 20 cc syringe (ေဆးထိုးအပ္) ထဲကို စုပ္ထည့္လိုက္ၿပီးေတာ့၊ ဒီ အပ္တေခ်ာင္းထဲနဲ႔ လူ အေယာက္ (၂၀) ေလာက္ကို တန္းစီၿပီး၊ ေတာက္ေလွ်ာက္ ထိုးသြားတာ။ ဒါက HIV virus ျပန္႔ပြားဖို႔၊ ေနာက္တခါ Viral Hepatitis (အသည္းေရာင္အသား၀ါ C type ပိုး) ေရာဂါ ျပန္႔ပြားဖို႔ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြေပ့ါ။ ဒါက ဒီအက်ဥ္းစခန္းထဲ ျဖစ္ေနတဲ့ အဆိုး၀ါးဆံုး အျဖစ္အပ်က္ေတြထဲက တခုပါ။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ၾကားဖူးတာတခုက၊ ေထာင္ထဲမွာ အက်ဥ္းစခန္းေတြထဲ မွာ လူကုန္ကူးတယ္၊ လိင္ကၽြန္ကုန္ကူးတယ္ ဆိုတဲ့ ကိစၥၾကားဖူးတာ ရိွပါတယ္။ အဲဒါကို ဦးထြန္းလင္း ႀကံဳခဲ့ရ သမွ် နည္းနည္း ရွင္းျပပါဦး။
ဦးထြန္းလင္း ။ ။ အက်ဥ္းစခန္းေတြထဲကို ျဖစ္ျဖစ္၊ အက်ဥ္းေထာင္ထဲေတြထဲကို ျဖစ္ျဖစ္၊ စစ္ေျပးမႈ နဲ႔ ေရာက္လာခဲ့တဲ့ ငယ္ရြယ္တဲ့ ကေလးေတြ၊ အဲဒီလိုအရြယ္ ကေလးေတြကို၊ ရာဇ၀တ္အက်ဥ္းသားေတြထဲက “တန္းစီး” တို႔၊ တပ္ခဲြမႉးတို႔ အဲဒီလိုလူမ်ိဳးေတြက သူတို႔နားကို ေခၚထားတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ သားမယားအျဖစ္ ဒီကေလးေတြကို ျပဳက်င့္တယ္။ ဒီကေလးေတြကို ဘာမွ အလုပ္မခိုင္းဘူး။ အၿမဲတမ္း သနပ္ခါးလိမ္းခိုင္းထား တယ္။ အလွျပင္ခိုင္းထားတယ္။ စားခ်င္တာကိုစား၊ ေနခ်င္သလိုေန၊ လႊတ္ေပးထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ရဲ႕ သားမယားအျဖစ္ေတာ့ ေနရတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ အဲဒါက ေယာက္်ားခ်င္း လိင္ဆက္ဆံတာလား။
ဦးထြန္းလင္း ။ ။ ဟုတ္ပါတယ္။ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ ကေလးေတြကို စစ္တပ္ထဲ ဆဲြသြင္း၊ ေရွ႕တန္းတို႔ ေလ့က်င့္ေရးတပ္တို႔မွာ ကေလးေတြက ပင္ပန္းဆင္းရဲတဲ့ဒဏ္ေတြ အစားဆင္းရဲတဲ့ဒဏ္ေတြ အဲဒီဒဏ္ေတြကို မခံႏိုင္ တဲ့အခါက်၊ သူတို႔ ထြက္ေျပးၾကတယ္။ ဒီစစ္တပ္ထဲကို ဒီကေလးေတြက ၀င္ခ်င္လို႔၀င္ တာ မဟုတ္ဘူး။ ၿခိမ္းေျခာက္ၿပီးေတာ့ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဖမ္းဆီးၿပီးေတာ့ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လိမ္လည္ လွည့္ဖ်ားၿပီးေတာ့ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တပ္ထဲကို ေခၚလာခဲ့ၾကတယ္။ ဒီကေလးေတြ စစ္တပ္ထဲမွာ စစ္သင္ တန္းေတြထဲမွာေရာက္ေတာ့၊ မိသားစုဆီ ျပန္ခ်င္ လို႔ ထြက္ေျပးၾကတာေပါ့။ အဲဒီအခါက် ဒီကေလးေတြကို ျပန္ ဖမ္းမိတဲ့အခါ၊ ဒီကေလးေတြကို စစ္စည္းကမ္း ေဖါက္ဖ်က္မႈ၊ တပ္ေျပးမႈ၊ အဲဒီလို ပုဒ္မေတြနဲ႔ ေထာင္ခ်တယ္။ အဲဒီကေလးေတြဟာ ေထာင္ထဲ ေရာက္လာတဲ့အခါ ျဖစ္ျဖစ္၊ အက်ဥ္းစခန္းေတြထဲ ေရာက္လာတဲ့အခါ ျဖစ္ျဖစ္၊ ခုနလို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာဆက္ဆံမႈေတြ ခံရတယ္။ ခုနေျပာတဲ့ ေထာင္ထဲက လူဆိုးေတြက၊ သူတို႔လက္ထဲမွာ ေထာင္အေခၚအေ၀ၚအရ “ခၽြတ္” လို႔ ေခၚတဲ့ သံခၽြန္ေတြ၊ ဆူးခၽြန္ေတြနဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္ၿပီးေတာ့၊ ဒီကေလးေတြကို အဓမၼျပဳက်င့္တယ္။ အဲဒီကေန တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ဒီကေလးေတြ ေနာက္ဆံုးမွာ အဲဒီ ဘ၀ကို ေရာက္သြားၾက တယ္။ အႏိုင္က်င့္ခံၾကရတာေပါ့။ ဒီကေလးေတြ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အႏိုင္က်င့္ခံၾကရတာေပါ့။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ အဲဒီကိစၥေတြကို အက်ဥ္းသားေတြထဲကပဲ လုပ္ေနတာလား၊ ေယာက္်ားေလးေတြ ကို ဒီလို လိင္ကၽြန္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္တာ။ အက်ဥ္းဦးစီးဌာနက ၀န္ထမ္းေတြေကာ၊ ဒီကိစၥေတြမွာ ပါ၀င္ပတ္ သက္မႈ ရိွပါသလား။
ဦးထြန္းလင္း ။ ။ အက်ဥ္းဦးစီးဌာနက ၀န္ထမ္းေတြက၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အႏိုင္က်င့္ဆက္ဆံမႈမွာ ပါ ၀င္ပတ္ သက္တာေတာ့ မေတြ႔ရဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဘာပတ္သက္ေနလဲဆိုေတာ့၊ ေထာင္မွာ ေထာင္ေဆးရံုဆိုတာ ရိွ တယ္။ ေထာင္ ေဆးရံုဆိုတာက ပိုက္ဆံရိွ အသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႔ သူတို႔ လူႀကီးပိုင္းဆိုင္ရာ “အပ္ထည္” လို႔ ေခၚတဲ့၊ ေဘာက္ခ်ာသမားလို႔ ေခၚတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြပဲ ေနခြင့္ရိွတာ။ တကယ္မက်န္းမာတဲ့ အက်ဥ္းသားက ေဆးရံု ေဆးခန္းသြားျပၿပီး၊ ေထာင္က အေဆာင္ကို ျပန္ရံုပဲ ရိွတယ္။ ခုနေျပာတဲ့ ပိုက္ဆံရိွ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈအက်ဥ္းသား ေတြက၊ ဒီကေလးေတြကို လိင္ဆက္ဆံ ဖို႔ ေထာင္ဆရာ၀န္ကို ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေထာင္ေဆးရံု၀န္ထမ္းကို ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ပိုက္ဆံေပးၿပီးေတာ့ သူတို႔ လိင္ဆက္ဆံခ်င္တဲ့ ကေလးကို၊ ေဆးရံုတင္ခိုင္းလိုက္တယ္။ ဒီကေလးေတြ ဘာမွ ေရာဂါမရိွပဲ၊ ဒီကေလးေတြ ေထာင္ ေဆးရံုေရာက္လာတယ္၊ ၿပီးေတာ့ ေဆးရံုမွာ အဲဒီလို ေတြ ျဖစ္တယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ေထာင္ေဆးရံုကို လိင္ေပ်ာ္ပါးဖို႔ ေနရာအျဖစ္ အသံုးခ်တာလား။
ဦးထြန္းလင္း ။ ။ တည္းခိုခန္းလို သေဘာေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီလိုနဲ႔ ကေလးေတြကို ေထာင္ေဆးရံုကို ပို႔ေပး တာကို၊ ေထာင္၀န္ထမ္းေတြက ပိုက္ဆံယူၿပီး လုပ္ၾကတယ္။ ေနာက္တခါ၊ ဒီကေလးေတြနဲ႔ ဆက္ဆံလို႔ အားရ သြားၿပီ ဆိုရင္၊ ေနာက္ထပ္ကေလးေတြ အသစ္ထပ္ေရာက္လာၿပီ ဆိုရင္၊ အဲဒီ အရင္က ကေလးေတြကို သူတို႔ ေအာက္က လူေတြဆီကို ေရာင္းစားတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ေရာင္းစားတယ္ ဆိုတာ၊ ဘယ္လိုပါလဲ။
ဦးထြန္းလင္း ။ ။ ဥပမာ၊ အက်ဥ္းေထာင္ထဲကို အက်ဥ္းသားတေယာက္က ပိုက္ဆံသြင္းခ်င္တယ္ ဆိုရင္၊ အက်ဥ္းဦးစီး ဌာန၀န္ထမ္းကို က်ပ္ (၁၀၀) ကို၊ က်ပ္ (၂၀) ေပးရတယ္။ က်ပ္ (၁၀၀၀) သြင္းရင္၊ က်ပ္ (၂၀၀) ေပးရတယ္ေပါ့။ အဲဒီလိုနဲ႔ ပိုက္ဆံကို အထဲကို သြင္းတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီပိုက္ဆံကို ေထာင္က တပ္ၾကပ္ တို႔၊ တပ္ၾကပ္ႀကီးတို႔၊ အေဆာင္မႉးေထာင္မႉးတို႔၊ တန္းစီးတို႔၊ အခန္းလူႀကီးတို႔၊ ဘာယာတို႔၊ ေရကန္ဘာယာတို႔၊ ထမင္းဘုတ္ကိုင္တို႔၊ အဲဒီလိုလူေတြဆီကို ေပးရတယ္။ ေထာင္ထဲမွာ အက်ဥ္းစ ခန္းထဲမွာ ေခ်ာင္ေခ်ာင္ခ်ိခ်ိ ေနဖို႔။ အဲဒီပိုက္ဆံထဲကေန၊ ဒီကေလးေတြကို အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ၾကတယ္။ ဒီကေလးတေယာက္ကို ဟိုတုန္း ကဆို စီးကရက္ဗူး သံုးေတာင့္၊ ဆယ္ဗူးကို တေတာင့္ဆိုေတာ့၊ စီးကရက္ဗူး (၃၀) နဲ႔၊ ကေလးကို ေရာင္းစား တယ္။ ပိုက္ဆံနဲ႔ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ဆိုၿပီး ေရာင္းစားၾကတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ေထာင္ထဲမွာ အက်ဥ္းစခန္းေတြထဲမွာ ရာဇ၀တ္မႈေတြ ျဖစ္ၾကတယ္ ဆိုတာကေကာ၊ ဘာပါလဲ ခင္ဗ်။
ဦးထြန္းလင္း ။ ။ ရာဇ၀တ္မႈေတြ ျဖစ္ၾကတယ္ဆိုတာ၊ ေထာင္ထဲ အက်ဥ္းစခန္းေတြထဲမွာ အက်ဥ္း ဦးစီးဌာန၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ ေပါင္းေနတဲ့ အက်ဥ္းသားရာဇ၀င္လူဆိုးေတြေပါ့။ သူတို႔ေတြက ၿမိဳ႕ထဲေတြ ဘာေတြ ထြက္လို႔ မရဘူး။ အက်ဥ္းဦးစီးဌာန၀န္ ထမ္းေတြ မပါပဲနဲ႔ ထြက္လို႔ မရဘူး။ အဲဒီအခါက်ေတာ့၊ အက်ဥ္းဦးစီး ဌာန၀န္ထမ္းေတြက ဒီလူဆိုးေတြဆီက ပိုက္ဆံယူၿပီး၊ မူးယစ္ ေဆး၀ါးေတြ လူဆိုးေတြဆီကို ၀ယ္ပို႔ေပးေနရ တယ္။ ဒီလူဆိုးေတြက မူးယစ္ေဆး၀ါး ေဆးျပားေတြ သံုးတယ္။ ေဆးေျခာက္ေတြ ရႉတယ္။ တခ်ိဳ႕ ဘိန္းေတြ စားၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕က ဘိန္းေတြ ထိုးၾကတယ္။ အဲဒီမွာ ေျခလြတ္လက္လြတ္ေတြ ျဖစ္ၿပီး၊ ဒီလူဆိုးေတြ ရမ္း ကားတာေတြေၾကာင့္ ေသတဲ့အထိ ျဖစ္ကုန္တာေတြလည္း ရိွတယ္။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ ေဆးေၾကာင္ၿပီးေတာ့၊ ရုပ္ ပ်က္ဆင္း ပ်က္နဲ႔ ေရွာက္လုပ္ ေနၾကတာေတြ ရိွတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္တာကို ေထာင္ပိုင္တို႔ဘာတို႔ သိသြားၿပီဆို ရင္၊ ခုနက သူတို႔ကို ပိုက္ဆံေပးထားတဲ့ တကယ္လုပ္တဲ့ အက်ဥ္းသားလူဆိုးေတြကိုေတာ့ ဘာမွ မလုပ္ပဲ၊ အေရးယူမႈ အထက္ကို ျပဖို႔အတြက္၊ ဘာမွ ခုန ျပစ္မႈေတြ မလုပ္တဲ့ ရိုးရိုးအက်ဥ္းသားေတြကို အျပစ္ေပးတာ ကို လုပ္တယ္။ လူ (၁၀) ေယာက္ကို ေျခက်ဥ္းေတြ ေဒါက္ေတြ တဲြ ၿပီး ခတ္ထားတာမ်ိဳး လုပ္တယ္။ အဲဒီ (၁၀) ေယာက္ထဲက တေယာက္က အိမ္သာသြားခ်င္တယ္၊ အေပါ့အပါးသြားခ်င္တယ္ ဆိုရင္၊ (၁၀) ေယာက္လံုးက လိုက္ရတယ္။ ညွင္းဆဲၿပီး အျပစ္ေပးတယ္။ Jail Manual (အက်ဥ္းေထာင္လက္စဲြဥပေဒ) အရ၊ အျပစ္ရိွတဲ့လူ ကိုပဲ၊ ေထာင္ထဲမွာ အက်ဥ္းစခန္းေတြထဲမွာ အျပစ္ေပးလို႔ ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဥပေဒအျပင္ဘက္ကေန၊ လုပ္ခ်င္ သလို လုပ္ေနၾကတယ္။ အက်ဥ္းေထာင္လက္စဲြဥပေဒထဲမွာ ျပဌာန္းထားတာေတြနဲ႔ လက္ရိွမွာ အက်ဥ္းသား ေတြ ျဖတ္သန္းသြားေနရတဲ့ ဘ၀ေတြနဲ႔၊ တျခားစီေပါ့ ဗ်ာ။ ဥပမာ၊ အက်ဥ္းေထာင္လက္စဲြဥပေဒထဲမွာ အက်ဥ္း သားေတြကို အက်ဥ္းေထာင္၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းတာ၀န္ေတြကို ဘာမွ မခိုင္းေစရဘူးဆိုတာ၊ ပါ၀င္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အက်ဥ္းဦးစီးဌာန အက်ဥ္းေထာင္ ရဲဘက္စခန္းေတြရဲ႕ ရံုးခန္းေတြမွာ စာေရးစာခ်ီအလုပ္ေတြကို လုပ္ ေနတာက၊ ေထာင္မႉးေထာင္ပိုင္ေတြက ပိုက္ဆံယူၿပီး သက္သာေအာင္ထား ထားတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြက လုပ္ ေနတာ။ စာတေစာင္ကို လက္ႏိွပ္စက္ရိုက္တယ္ ဆိုၾကပါစို႔။ အဲဒီစာရဲ႕ ထိပ္ဖ်ားမွာ ရိုက္ရတဲ့ ဒီစာရဲ႕ လံုၿခံဳေရး အဆင့္ အတန္းက “ထိပ္တန္းလ်ိဳ႕၀ွက္”။ အက်ဥ္းဦးစီးဌာန အထက္ကိုတင္ျပတဲ့ အေၾကာင္းအရာ တခုခုေပါ့။ ဒီစာရဲ႕ လံုၿခံဳေရးအဆင့္ အတန္းက “ထိပ္တန္းလ်ိဳ႕၀ွက္”။ ဒီစာကို ရိုက္ေနတာက အက်ဥ္းသား။ ဒါေတြက အက်ဥ္းဦးစီးဌာနရဲ႕ အက်ဥ္းေထာင္ေတြ၊ အက်ဥ္းစခန္းမွာ ျဖစ္ေနတာေတြ ေပါ့ဗ်ာ။
ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ မၾကာေသးခင္ကပဲ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ ၾကည့္ ေလ့လာေရး (Human Rights Watch) (HRW) အဖဲြ႔ နဲ႔ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္မွာ အေျခစိုက္တဲ့ ကရင္ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ ၾကည့္ေလ့လာေရး Karen Human Rights Group (KHRG) အဖဲြ႔တို႔ ပူေပါင္းၿပီး၊ အစီ ရင္ခံစာတေစာင္ ထုတ္ျပန္လိုက္ ပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာရဲ႕ နံမည္ကို Dead Man Walking လို႔၊ သူတို႔က နံ မည္ေပးထားပါတယ္။ အဲဒါက ဟိုတုန္းက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ေသဒဏ္က်ၿပီး ႀကိဳးေပးခံရမဲ့ ပုဂၢိဳလ္ ကို၊ ကြပ္မ်က္ေတာ့မဲ့ေန႔ ႀကိဳးတိုက္ထဲကေန ထုတ္လာတဲ့အခါမွာ၊ တေထာင္လံုးၾကားေအာင္လို႔ ေထာင္၀န္ ထမ္းေတြက “ေသရေတာ့မဲ့လူ လာေနၿပီ” (Dead Man Walking) လို႔၊ ေၾကညာေပးရပါတယ္။ ဒီစကားရပ္ကို အစဲြျပဳၿပီး၊ “ေသရေတာ့မဲ့လူ လာေနၿပီ” (Dead Man Walking) ဆိုၿပီးေတာ့မွ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံစစ္ေျမျပင္ေတြက ေရွ႕တန္းစခန္းေတြနဲ႔ အခု ဦးထြန္းလင္းႀကံဳခဲ့ရတဲ့၊ “နမ့္ဆမ္ေလတပ္စခန္း ဌာနခ်ဳပ္” တည္ေဆာက္တဲ့၊ ေက်ာက္ထုတ္လုပ္ေရးစခန္းတို႔လို အက်ဥ္းစခန္းေတြကို အပို႔ခံၾကရတဲ့အက်ဥ္းသားေတြ အေၾကာင္းေတြကို ေရးသားေဖၚျပထားတာပါ။ အဲဒီေတာ့၊ ဦးထြန္းလင္းႀကံဳခဲ့ရတဲ့၊ “နမ့္ဆမ္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေလဆိပ္တည္ ေဆာက္ေရး စီမံကိန္း”လို႔ ဆိုင္းဘုတ္ႀကီး ျပၿပီးေတာ့မွ၊ “နမ့္ဆမ္ေလတပ္စခန္းဌာနခ်ဳပ္”အတြက္ တည္ ေဆာက္ခဲ့တဲ့၊ ေက်ာက္ထုတ္လုပ္ေရးစခန္းမွာ၊ Dead Man Walking “ေသရေတာ့မဲ့လူ လာေနၿပီ” ဆိုတဲ့ အေျခအေန ေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ား ႀကံဳခဲ့ရသလဲ ဆိုတာ၊ ေျပာျပေပးပါ ခင္ဗ်။
ဦးထြန္းလင္း ။ ။ အိမ္ကေန ေနာက္က ပိုက္ဆံ မလိုက္ႏိုင္တဲ့၊ ပိုက္ဆံမရိွတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြ သာမန္အက်ဥ္းသား ေတြဟာ၊ ေထာင္ကေန အက်ဥ္းစခန္း (ရဲဘက္စခန္း) ေတြကို ေရာက္လာၿပီ ဆိုရင္၊ သံုးလထက္ပိုၿပီး၊ အသက္ရွင္ေနထိုင္သြား တဲ့ အက်ဥ္းသားရယ္လို႔ သိပ္မရိွပါဘူး။ အကုန္လံုး ေသၾကတယ္၊ သံုးလ မတိုင္ခင္ ေသၾကတယ္၊ သံုးလ မျပည့္ခင္ ေသၾက တယ္။ အဲဒီလို ေသၾကတယ္။ ဒီၾကားထဲမွာ အဲဒီ ထက္ဆိုးတာ ဘာရိွလဲ ဆိုေတာ့၊ ျပစ္မႈတခု တစံုတရာက်ဴးလြန္တယ္ ဆိုၿပီး ျပစ္ဒဏ္ခ်လိုက္တယ္၊ အဲဒီ အက်ဥ္းသားမွာ အယူခံကာလ ရိွတယ္။ အက်ဥ္းသားတေယာက္ဟာ သူ႔ရဲ႕အယူခံကာလမွာ၊ ဒီ အက်ဥ္းသား ကို၊ ေထာင္ကေန ရဲဘက္အက်ဥ္းစခန္းေတြကို မထုတ္သင့္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလို ထုတ္လိုက္ၿပီးေတာ့၊ တဘက္ မွာ သူ႔မိသားစုက အယူခံေတြ တက္ေနတယ္။ အဲဒီ အက်ဥ္းသားက၊ အယူခံမွာ ကြင္းလံုးကၽြတ္ႏိုင္လို႔၊ သူ႔ကို သူ႔မိသားစုက အက်ဥ္းစခန္းမွာ လာထုတ္တဲ့ အခါမွာ၊ ဒီ အက်ဥ္းသားဟာ မရိွေတာ့ဘူး၊ ေသၿပီးေနၿပီ။ အဲဒါ မ်ိဳးေတြ အမ်ားႀကီး ရိွတယ္။ အဲဒီအခါ အက်ဥ္းသားကို လာထုတ္တဲ့ မိသားစုေတြက ထြန္႔ထြန္႔လူး လူးလိွမ့္ ငိုကုန္ၾကတာ။ ခုနက ေျပာတဲ့ Dead Man Walking “ေသရေတာ့မဲ့ လူ လာေနၿပီ”ဆိုတာက၊ သူတို႔ဆီမွာ သူ တို႔ဥပေဒအရ ေသမိန္႔ခ်ထားခံရၿပီးသား လူေတြပဲ။ ဒီမွာက ေသမိန္႔မဟုတ္ပဲနဲ႔ ေသမိန္႔က်ေနတဲ့ အက်ဥ္းသား ေတြ ျဖစ္ေနၾကရတာ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ……..။
ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ျပစ္မႈဆိုင္ရာအက်ဥ္းသားမ်ား - အပိုင္း (၃)ကို ေတာ့၊ ေနာက္သီတင္းပတ္ စေနေန႔မနက္ခင္းနဲ႔ ညေနခင္းေတြမွာ၊ ဆက္ၿပီး ထုတ္လႊင့္ေပးသြားပါမယ္။ ေစာင့္ေမွ်ာ္ နားဆင္ၾကပါ။
source by : http://www.voanews.com
