Saturday, April 30, 2011

“လူထုႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္” အပတ္စဥ္အေမးအေျဖ အစီအစဥ္


ဧၿပီ (၂၉) ရက္ေန႔ အစီအစဥ္

(၂၉.၄.၂၀၁၁) RFA ညပိုင္း “လူထုနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္”

(စ)

ေမးသူ။ ။သန္းဝင္းလိႈင္(ထုိင္းႏုိင္ငံေရာက္ စာေရးဆရာ)

ေမးခြန္း။ ။အမ ေနေကာင္းပါသလားခင္ဗ်ား၊ က်ေနာ္ပထမဦးဆုံးေမးခ်င္တာကေတာ့ ၂၀၀၃ ေမလ ဒီပဲယင္းမွာေပါ့ေနာ္၊ လူတစုေပါ့၊ အဲဒီလူေတြရဲ႕ မတရား ရုိက္ႏွက္ လုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္တဲ့ ဒီပဲယင္းအေရး အခင္းႀကီးမွာ အမ ဘယ္လုိလြတ္ေျမာက္သြားသလဲ? က်ေနာ္ သိခ်င္ပါတယ္၊ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

ေျဖ။ ။ဆရာသန္းဝင္းလိႈင္ ေပးတဲ့စာအုပ္ေတြကုိ ရေၾကာင္း အခုမွပဲ ေျပာဖုိ႔ အခြင့္အခါႀကဳံလုိ႔ ေျပာပါရေစ၊ ေက်းဇူးအမ်ားႀကီးတင္ပါတယ္။ ဒီပဲယင္းတုန္းက ကိစၥကုိ အေသးစိပ္ေျပာဖုိ႔ဆုိလုိ႔ရွိရင္ေတာ့ အစီအစဥ္တခုသတ္သတ္ကုိ လုပ္မွာပါ အတုိခ်ဳံးေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ကားေမာင္းတဲ့ လူငယ္က အင္မတန္မွ ကၽြမ္းက်င္လုိ႔ ဘယ္သူလုိ႔ မွန္းရခက္တဲ့လူေတြက လမ္းကုိ ပိတ္ဆုိ႔တားဆီးဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့အထဲကေနၿပီးေတာ့ ေဖာက္ထြက္ႏုိင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမးသူ။ ။ေဒၚလြင္လြင္ျမင့္(အရွင္ဂမၻီရ၏ အမ)

ေမးခြန္း။ ။ အန္တီစုေရ က်န္းမာပါရဲ႕လားရွင္? ၊ က်မသိခ်င္တဲ့ ေမးခြန္းကေတာ့ ၂၀၀၃ ဒီပဲယင္း အေရးအခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အန္တီ ဘယ္လုိ သေဘာထားပါသလဲ?..၊ အဲဒီ ဒီပဲယင္းအေရးအခင္းအၿပီးမွာ ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံတက္ဖုိ႔ NLD က အစုိးရနဲ႔ ညိွႏိႈင္းစီစဥ္ခဲ့တယ္ဆုိတာ က်မတုိ႔ ၾကားခဲ့ရပါတယ္၊ အဲဒါ ဟုတ္ပါသလား?.. အန္တီ၊ ဟုတ္မွန္တယ္ဆုိရင္ ညီလာခံတက္ဖုိ႔ ဘာေၾကာင့္ ပ်က္ပ်ယ္သြားခဲ့တယ္ဆုိတာကုိ အန္တီ့အေနနဲ႔ ေျပာျပႏုိင္မလားရွင္?..၊ အန္တီစု ကုိယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ က်န္းမာ ခ်မ္းသာပါေစ။

ေျဖ။ ။ မလြင္လြင္ျမင့္ RFAက ေျပာတာေတြကုိ နားေထာင္ရလုိ႔ သိကၽြမ္းၿပီးသားလူတေယာက္လုိ႔ ခံစားရပါတယ္၊ ဒီပဲယင္းကိစၥအၿပီးမွာ အာဏာပုိင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံစကားေျပာ သေဘာတူညီမႈ ယူခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြက

၁။ ဒီပဲယင္း အျဖစ္အပ်က္ကို စံုစမ္းစစ္ေဆးရန္။
၂။ အဲဒီျဖစ္စဥ္မွာ ထိခို္က္နစ္နာခဲ့သူေတြကို ထိုက္သင့္တဲ့ နစ္နာေၾကးေပးရန္။
၃။ ေနာင္အခါမွာ ဒီလိုအျဖစ္အပ်က္မ်ိဳး ထပ္မံမျဖစ္ဖို ့ နွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္။
၄။ ဒီပဲယင္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အဖမ္းဆီးခံေနရသူအားလံုးကို ျပန္ၿပီးေတာ့လႊတ္ေပးရန္ …
ဆိုတာေတြျဖစ္ပါတယ္။”

NLD ဖက္ကေတာ့ မိမိတုိ႔ ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ ကုိယ္စားလွယ္ေတြကုိ အမ်ိဳးသားညီလာခံ လႊတ္ဖုိ႔ သေဘာတူ လုိက္ပါတယ္၊ ဒီအခ်က္အားလုံးကုိ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ လက္ခံၿပီးမွ အမ်ိဳးသားညီလာခံ စဖုိ႔ရက္အနည္းငယ္ေလး အလုိမွာ အန္တီ့ကုိ မလႊတ္ေပးဘူးေျပာတာကစၿပီး သေဘာတူညီခ်က္ေတြေကာ ေဆြးေႏြးတာေတြေကာ ပ်က္သြားပါတယ္။

ေမးသူ။ ။ ကုိေဇာ္ေဌး (မေလးရွား )

ေမးခြန္း။ ။ေနေကာင္းလားေမေမ?..၊ သားနာမည္ေမာင္ေဇာ္ေဌး မေလးရွားႏုိင္ငံ ဘန္စာၿမိဳ႕မွာေနပါ တယ္၊ သားက အေမစုလြတ္ေျမာက္ေအာင္ မေလးရွားႏုိင္ငံမွာ ဆႏၵျပရင္းရဲဖမ္းမိလုိ႔ ေထာင္ ၁ႏွစ္ က်ခဲ့ပါတယ္ အေမ၊ ႏုိင္ငံျခားမွာ ဆႏၵျပတာ ေထာင္ ၁ႏွစ္ပဲက်တယ္အေမ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံက သံဃာေတာ္၊ ညီအကုိ၊ညီအမမ်ား ဟာ အမိတုိင္းျပည္အတြက္ ဒီမုိကေရစီရေအာင္ ဆႏၵျပတာ ဘာလုိ႔ ႏွစ္ေတြ အမ်ားႀကီး ေပးဆပ္ေနရတာလဲ အေမ၊ သူတုိ႔ကုိ အရမ္းသနားတယ္ အေမ၊ ဒီကိစၥဟာ ဆုေတာင္းရုံနဲ႔ ၿပီးေနမယ့္ကိစၥမဟုတ္ႏုိင္ေတာ့ဘူးအေမ၊ သူတုိ႔ အျမန္ဆုံး လြတ္ေျမာက္ေစခ်င္တယ္ အေမ၊ သူတုိ႔ အျမန္ဆုံးလြတ္ေျမာက္ေအာင္ သားတုိ႔ ဘာေတြ လုပ္ၾကရင္ ေကာင္းမလဲ ေမေမ၊ ျဖစ္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ သားတုိ႔ လူငယ္ထုႀကီးကုိ ႏုိင္ငံခ်စ္တဲ့စိတ္၊ တာဝန္ယူတတ္ တဲ့စိတ္မ်ိဳး မ်ားမ်ားျဖစ္လာေအာင္ RFA အသံလႊင့္ဌာနက ၂ပတ္ ၁ခါေလာက္ နာရီဝက္ မိန္႔ခြန္း ေျပာၾကားေပး ေစလုိပါတယ္ အေမ၊ အေမႏွင့္တကြ အမိႏုိင္ငံ ခ်စ္သူမ်ား အားလုံး လုိအင္ဆႏၵ အျမန္ဆုံး ျပည့္ေျမာက္ႏုိင္ပါေစ အေမ။

ေျဖ။ ။ သားအခုျပန္ၿပီး လြတ္ေျမာက္ေနတာကုိ သိရလုိ႔ ဝမ္းသာပါတယ္၊ ျပည္တြင္းက ႏွစ္ရွည္ အက်ဥ္းက်ခံေနရတဲ့ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ေတြအတြက္ စဥ္းစားပူပန္ေပးတာအတြက္လည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္၊ ဆုေတာင္းေနရုံနဲ႔ေတာ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လြတ္လာမွာ မဟုတ္ဘူးဆုိတာကေတာ့ အမွန္ပါပဲ၊ သားတုိ႔လုိ စြန္႔စြန္႔စားစားနဲ႔ တတ္ႏုိင္သမွ် လုပ္ေပးသူေတြေၾကာင့္လည္း အေမ လြတ္လာတာလုိ႔ ယုံၾကည္ ပါတယ္၊ ဒီလုိပဲ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဆက္ႀကိဳးစားေနရင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြအတြက္ တတ္ႏုိင္တဲ့ ဘက္က ကူညီေထာက္ပံ့ေစခ်င္ပါတယ္၊ မေလးရွားက အက်ဥ္းေထာင္ေတြ အေၾကာင္းေတာ့ မသိဘူး၊ ဒီျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာဆုိရင္ ေထာင္တြင္းေကၽြးစာနဲ႔ ဘယ္လုိမွ က်န္းမာေရးကုိ ထိန္းသိမ္းႏုိင္တာ မဟုတ္လုိ႔ အစားအစာ ပုိ႔ရတာကုိကပဲ အက်ဥ္းက် မိသားစုေတြအတြက္ ဝန္ထုပ္ ဝန္ပုိးႀကီးတခု ျဖစ္ေနပါတယ္၊ အေမလည္း အခ်ိန္ျပည့္ အလုပ္ေတြလုပ္ေနရလုိ႔ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ အသံလႊင့္ဌာနမွာ မိန္႔ခြန္းေျပာဖုိ႔ မစီစဥ္ႏုိင္ေသးတာ ကုိလည္း နားလည္ေပးေစခ်င္ပါတယ္။

ေမးသူ။ ။ မေၾကးမုံ (စကၤာပူ)

ေမးခြန္း။ ။ မဂၤလာပါ အန္တီ၊ အန္တီ့ကုိ သမီး Personal နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေမးခြန္းေလးတခု ေမးခြင့္ျပဳပါေနာ္၊ ဒီေမးခြန္းကုိ သမီးတေယာက္ထဲအတြက္ ေမးတာ မဟုတ္ပဲ သမီးလုိပဲ ကုိယ့္ရဲ႕အိမ္နဲ႔ေဝးေနတဲ့ ကုိယ့္မိသားစုနဲ႔ ေဝးေနတဲ့ လူေတြရဲ႕ကုိယ္စား ေမးတယ္လုိ႔ သေဘာထားေစခ်င္ပါတယ္ရွင္၊ ဒီေမးခြန္းကုိ အန္တီေျဖရင္လဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ သမီးတေယာက္အေနနဲ႔ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ တေယာက္အေနနဲ႔ မဟုတ္ပဲ သာမန္ မိခင္ အမ်ိဳးသမီး တေယာက္အေနနဲ႔ ေက်းဇူးျပဳၿပီး ေျဖေပးပါရွင္၊ သမီး သိခ်င္တာကေတာ့ အခု အခ်ိန္ကေန စၿပီး အန္တီ ေရွ႕ဆက္မဲ့ ဘဝရဲ႕ အခ်ိန္ေတြကုိ ျဖတ္သန္းခ်င္တဲ့ အန္တီ့ရင္ထဲမွာ တကယ္ကုိ ေမွ်ာ္လင့္ေနတဲ့ ဆႏၵတခ်ိဳ႕ကုိ သိခ်င္ပါတယ္အန္တီ၊ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ အန္တီ။

ေျဖ။ ။ ပထမဦးဆုံးကေတာ့ အန္တီတုိ႔တေတြအားလုံး ေတာင္းတေနတဲ့ ျပည္သူနဲ႔ ႏုိင္ငံကုိ အက်ိဳးျပေစမယ့္ ႏုိင္ငံေရး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ျမန္မာျပည္မွာ ေပၚထြန္းလာတာကုိ ျမင္ခ်င္ပါတယ္၊ ဒုတိယအေနနဲ႔ ဒီစနစ္ခုိင္မာလာၿပီဆုိတာ စိတ္ခ်ႏုိင္ခ်င္ပါတယ္၊ တတိယက ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြသာမက ကမၻာတဝွမ္းမွာ ဒုကၡဆင္းရဲ ေရာက္ေနတဲ့ လူေတြကုိ ကူညီ ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြမွာ တတ္ႏုိင္သေလာက္ ပါဝင္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္ခ်င္ပါတယ္၊ ေနာက္ဆုံး ပုဂၢိဳလ္ေရးအရကေတာ့ အန္တီ့ရဲ႕သားေတြ မိတ္ေဆြေတြအတြက္ ေအးေအးေဆးေဆး အခ်ိန္ေပးတာမ်ိဳး တာဝန္အရ မဟုတ္ပဲ ဝါသနာအရ ဖတ္ခ်င္တဲ့စာအုပ္ေတြ ဖတ္တာမ်ိဳး ေလးေလးနက္နက္ တရားအားထုတ္တာမ်ိဳးေတြ လုပ္ခ်င္ပါတယ္၊ ထူးထူးျခားျခား ဘာမွမပါပါဘူး၊ လူသားတေယာက္ ရႏုိင္တဲ့ ေအးခ်မ္းမႈကုိပဲ လုိခ်င္တာပါ။

ေမးသူ။ ။ကုိဖုန္းလိႈင္ (တုိက်ိဳ၊ဂ်ပန္)

ေမးခြန္း။ ။ က်ေနာ့နာမည္က ဖုန္းလိႈင္လုိ႔ေခၚပါတယ္၊ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက ျမန္မာအလုပ္သမားသမဂၢက ဒုတိယ ဥကၠ႒ ျဖစ္ပါတယ္၊ အဖဲြ႔နာမည္က (FWUBC) က်ေနာ္တုိ႔ သမဂၢမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေပါ့ေနာ္ အယူအဆတခုရွိပါတယ္ ပထမအယူအဆျဖစ္တဲ့ က်ေနာ့ အယူအဆကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီ ရဖုိ႔က နံပါတ္ ၁ ျဖစ္တယ္၊ ဒီမုိကေရစီ ရၿပီးမွ ဒီအလုပ္သမားသမဂၢေတြ ျပန္ထူေထာင္မယ္ေပါ့ေနာ္ ထူေထာင္ၿပီးေတာ့ မွ အလုပ္သမား အခြင့္အေရးကုိ ႀကိဳးစားမယ္ေပါ့ေနာ္၊ ေနာက္ က်န္တဲ့ အယူအဆတခုကေတာ့ အလုပ္သမား သမဂၢေတြ လက္ရွိထူေထာင္ၿပီးေတာ့မွ ဒီမုိကေရစီ ရဖုိ႔ကုိ ဒုတိယ ႀကိဳးစားမွာ ျဖစ္ပါတယ္ အဲဒါေလးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အျမင္ကုိ က်ေနာ္ သိခ်င္ပါတယ္။

ေျဖ။ ။ ဒီမုိကေရစီ ရရွိေရးနဲ႔ သမဂၢေတြ ဖဲြ႔ပုိင္ခြင့္စတဲ့ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ရရွိေရး ၂ မ်ိဳးလုံးကုိ တခ်ိန္ထဲမွာပဲ တတ္ႏုိင္သေလာက္ လုပ္ရမယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္၊ ေက်ာင္းသား သမဂၢပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အလုပ္သမား သမဂၢပဲျဖစ္ျဖစ္ ေတာင္သူလယ္သမား သမဂၢပဲျဖစ္ျဖစ္ သမဂၢေပါင္း အမ်ိဳးစုံဟာ တကယ္ကုိ ျပည့္ျပည့္ဝဝ လႈပ္ရွားႏုိင္ဖုိ႔ဆုိရင္ ဒီမုိကေရစီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္တခု လုိပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ သမဂၢေတြ ထူေထာင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားျခင္း ဆုိတာလဲ ဒီမုိကေရစီအေရး ရဖုိ႔ ႀကိဳးစားျခင္းျဖစ္လုိ႔ ဒီမုိကေရစီ ရရွိေရးနဲ႔ သမဂၢ ထူေထာင္ေရး ၂မ်ိဳးစလုံးကုိ တတ္ႏုိင္သမွ် ဒြန္တဲြၿပီး လုပ္သြားေစခ်င္တယ္လုိ႔ ေျပာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမးသူ။ ။ ဝုိင္ျမင့္ခ်ိဳ (ေတာင္ကုိရီးယား)

ေမးခြန္း။ ။ မဂၤလာပါ အေမ၊ က်ေနာ္ ဝိုင္ျမင့္ခ်ိဳပါ။ ကိုးရီးယားကပါ အေမ၊ က်ေနာ္ သိခ်င္တာက က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြဟာ ေကာက္ရုိးမီးလိုပဲ စိတ္အတက္အက် ျမန္တဲ့ သေဘာကို လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ကိုယ္ယုံၾကည္ရာကုိ တစိုက္မတ္မတ္ လုပ္တတ္တဲ့ စိတ္အေနအထားမ်ိဳးကုိ ဘယ္လို စိတ္ဓာတ္ အေျခခံမ်ိဳးနဲ႔ ေမြးျမဴသင့္ပါသလဲ ဆိုတာကို သိခ်င္ပါတယ္ အေမ။ အေမ ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့ပါေစခင္ဗ်ာ။

ေျဖ။ ။ခံႏုိင္ရည္နဲ႔ ဇြဲမရိွတာဟာ ငယ္စဥ္ကထဲက ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္မႈနဲ႔ ဆုိင္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ စိတ္ရွည္လက္ရွည္နဲ႔ ပင္ပန္းခံၿပီး ကေလးေတြကို သြန္သင္ ဆုံးမရမယ့္အစား အလြယ္နည္းသုံးၿပီး ျပဳစုပ်ိဳး ေထာင္မယ္ဆုိရင္ ကေလးေတြကလည္း ခံႏုိင္ရည္တုိ႔ ဇြဲတုိ႔ ရိွဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ပါဘူး။ ႀကီးလာမွ ပုံသြင္းဖုိ႔ ခက္တယ္ဆုိေပမယ့္ တကယ္ပဲ ကိုယ့္ကိုယ္ကုိ ျပဳျပင္ခ်င္ရင္ ရပါတယ္။ ယုံၾကည္ရာကုိ တစိုက္မတ္မတ္ မလုပ္ ခင္ ခုိင္မာတဲ့ ယုံၾကည္ခ်က္ ရိွဖို႔ လုိပါတယ္။ ဒီလုိ ယုံၾကည္ခ်က္ ရိွဖို႔ ဆုိတာကေတာ့ ကုိယ္က်င္လည္ေနတဲ့ ဘဝႀကီးကို ဆင္ျခင္သုံးသပ္ၿပီး လူတေယာက္အေနနဲ႔ ဘယ္လုိ တန္ဖိုးရိွေအာင္ ဘယ္လုိ ေနရမလဲ ဆုိတာကို စဥ္းစားျခင္းနဲ႔ ရလာလိမ့္မယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။

ေမးသူ။ ။ မခိုင္သီတာေအာင္၊

ေမးခြန္း။ ။ မဂၤလာပါ အန္တီစုရွင့္ က်မ မခိုင္ပါရွင္။ က်မ ျပည္တြင္းနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းေတြမွာ လူမႈေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အခုလက္ရိွမွာေတာ့ ဗမာ ျပည္ထဲက အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ မူလတန္းေက်ာင္း ပညာေရး တုိးတက္ေရး လုပ္ငန္းေတြကုိ လုပ္ေနပါ တယ္။ တဖက္ကလည္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး သုေတသနျပဳ ပါရဂူဘြဲ႔ ယူဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ အန္တီစုကုိ ေလးေလးနက္နက္ ယုံၾကည္ ေထာက္ခံတဲ့ သူတေယာက္အေနနဲ႔ ဘယ္လုိ အပုိင္းေတြကေနၿပီး က်မ ဘာေတြ ဝိုင္းဝန္း လုပ္ကုိင္ ေပးႏိုင္မယ္ ဆုိတာကို သိပါရေစရွင္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ရွင္။

ေျဖ။ ။ သမီးတုိ႔လုိ ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ အထူးေလ့လာေနတဲ့သူေတြ၊ ေလ့လာ ထားတဲ့ သူေတြဟာ အန္တီတို႔ ႏိုင္ငံကို အမ်ားႀကီး အက်ိဳးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ လက္ရိွ အင္မတန္မွ နိမ့္က်ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ ပညာေရးစနစ္ကို ဘယ္လုိ နည္းေတြနဲ႔ အျမန္ဆုံးျမႇင့္တင္ႏိုင္မယ္ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အႀကံဉာဏ္ ေပးရုံတင္မက တေန႔တခ်ိန္ တခါမွာ ကိုယ္တုိင္ ပါဝင္ လုပ္ ေဆာင္ ႏုိင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ အခုေတာ့ အန္တီတို႔ ဒီမုိကေရစီ ကြန္ယက္က ထူေထာင္ထားတဲ့ ေက်ာင္းစီမံကိန္းကေလးေတြကုိ ျပည္သူေတြ ဝိုင္းဝန္းပ့ံပုိးႏိုင္မယ့္ နည္းေတြကုိ အႀကံျပဳႏိုင္မယ္ဆုိရင္ သိပ္ကို အေထာက္အကူျဖစ္မွာပါ။

(ဆုံး)

(ABMA ၀ုိင္းေတာ္သားမ်ားက စာဖုိင္ျဖည္ပါသည္။)

နားဆင္ရန္

source by : http://allburmamonksalliance.com

အျပည္႔အစုံ ဖတ္ရန္ ...

ျမိဳ႕ျပသူပုန္ မွတ္စုမ်ား

အျပည္႔အစုံ ဖတ္ရန္ ...

Friday, April 29, 2011

ျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ပဋိပကၡႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မွဳ

နိဒါန္း

စစ္ပြဲေတြ၊ ပဋိပကၡေတြနဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြဟာ ကမၻာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႕ လူအမ်ားရဲ႕ လံုျခံဳေရးကို ထိခိုက္ေနခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိေနခဲ့ပါျပီ။ ကမၻာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ပါ၀င္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြနဲ႕ လူပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ အၾကမ္းဖက္မွဳ (violence) အသြင္သ႑ာန္မ်ိဳးစံုကို ပဋိပကၡ (conflicts) ေတြကို ေျဖရွင္းဖို႕အတြက္ အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ လူမ်ိဳးစုကြဲျပားမွဳ၊ ဘာသာေရးအယူအဆကြဲျပားမွဳ၊ ႏိုင္ငံေရးအျမင္ကြဲျပားမွဳစတဲ့ ကဲြျပားျခားနားမွဳေတြ အၾကားမွာ အတူတကြ ယွဥ္တြဲ ေနထိုင္မွဳကို ဦးစားေပးျခင္းမရွိပဲ၊ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္လာေအာင္ အၾကမ္းဖက္မွဳ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႕ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းမွဳေတြ ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ ကမၻာ့ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေတာင္းဆိုမွဳေတြ ေပၚထြက္ေနခ်ိန္မွာပဲ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမွဳ၊ တန္းတူညီမွ်ျခင္း မရွိမွဳ၊ ဗိုလ္က်စိုးမိုးမွဳ၊ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွဳ၊ ႏိုင္ငံေတာ္အၾကမ္းဖက္မွဳ (state terrorism) စတာေတြေၾကာင့္ ေပၚထြက္လာတဲ့ ပဋိပကၡေတြကလဲ အမ်ားအျပား ရွိေနဆဲပါပဲ။


ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုရာ၀ယ္

ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာကို စစ္ပြဲေတြမရွိတာ၊ စစ္ပြဲေတြအဆံုးသတ္တာလို႕ လူအမ်ားက သတ္မွတ္ထားၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတဲ့ စကားလံုးမွာ သမိုင္းေၾကာင္းနဲ႕ ယဥ္ေက်းမွဳ ဓေလ့ထံုးစံေပၚ မူတည္ျပီး အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ မ်ားစြာရွိပါတယ္။ အတူတကြယွဥ္တြဲေနထိုင္မွဳ၊ အတြင္းစိတ္သေဘာ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမွဳ၊ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ အင္အားသံုးမွဳမ်ား ကင္းေ၀းမွဳ စတာေတြဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ႕ အႏွစ္သာရေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အေနာက္တိုင္း အေတြးအေခၚေတြကေန ျမစ္ဖ်ားခံလာတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသိပၸံကေတာ့ စစ္ပြဲေတြမျဖစ္လာေအာင္ ကာကြယ္ေရးနဲ႕ စစ္ပြဲေတြ အဆံုးသတ္ေရးကို အာရံုစိုက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ေလ့လာသုေတသနျပဳမွဳေတြဟာ တစတစနဲ႕ စစ္ပြဲေတြသာမကေတာ့ပဲ၊ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ တည္ရွိေသာ အေနအထား (state of peace) ကို ထိခိုက္ေစတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ကိုပါ ခ်ဲ႕ထြင္လာခဲ့ပါတယ္။

၂၀ ရာစု ကာလ ကမၻာတ၀ွမ္းမွာ ေပၚေပါက္လာတဲ့ အမ်ိဳးသမီးလွဳပ္ရွားမွဳေတြေၾကာင့္ လူတဦးခ်င္းစီေပၚမွာ သက္ေရာက္ေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳ (violence) ကိုလဲ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေလ့လာသူမ်ားက ထည့္သြင္းေလ့လာမွဳေတြ ျပဳလုပ္လာၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရး လွဳပ္ရွားသူမ်ားက အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို တိုက္ခိုက္ေနေသာ စစ္ပြဲေတြလို႕ သတ္မွတ္ယူဆရတဲ့ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မွဳနဲ႕ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေစာ္ကားမွဳေတြကို မရပ္စဲႏိုင္ရင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရွိမွာ မဟုတ္ဘူးလို႕ ေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ လူတဦးနဲ႕တဦးအၾကားမွာ ျဖစ္ပြားတဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြအျပင္ မိမိကိုယ္ကို ထိခိုက္ေစျခင္းနဲ႕ ေသေၾကာင္းၾကံမွဳ ျပဳလုပ္ျခင္းေတြဟာလဲ အတြင္းစိတ္ျငိမ္းခ်မ္းမွဳ (‘inner peace’) မရွိျခင္းေၾကာင့္လို႕ ယူဆျပီး၊ ေလ့လာဆန္းစစ္မွဳေတြ ျပဳလုပ္လာၾကပါတယ္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသုေတသီတဦးျဖစ္တဲ့ Johan Galtung က ေဆးပညာ နယ္ပယ္မွာ ေရာဂါဘယဆိုတာကို က်န္းမာေရးရဲ႕ ဆန္းက်င္ဘက္အေနနဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္ကို နမူနာ ယူျပီး၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရး သုေတသန နယ္ပယ္မွာ အၾကမ္းဖက္မွဳ ဆိုတာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ႕ ဆန္႕က်င္ဘက္အေနနဲ႕ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။

ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာ အၾကမ္းဖက္မွဳရဲ႕ ဆန္႕က်င္ဘက္ျဖစ္တဲ့အတြက္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာ အသြင္သ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ တည္ရွိေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မွသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မယ္လို႕ ထင္ျမင္ယူဆမွဳေတြ ရွိပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ ေလွ်ာ့ခ်မွဳ ဆိုတာမွာ စစ္ပြဲေတြမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမွဳကေန စျပီး၊ လူႏွစ္ဦးအၾကားမွာ ရွိေနတဲ့ အမုန္းတရားေတြ၊ ေဒါသေတြ၊ အာဃာတ ေတြကို ေလွ်ာ့ခ်မွဳအထိ အက်ံဳး၀င္ပါတယ္။ ဒီလို လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အလႊာအသီးသီးမွာ အသြင္သ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြကို ေလွ်ာ့ခ်တာကို ‘negative peace‘ လို႕ ေခၚဆိုသတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ဥပမာ- အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မွဳျပဳလုပ္တဲ့ အိမ္ေထာင္ဘက္ကို ကြာရွင္းတာ၊ လူအမ်ားေသေစတတ္တဲ့ နယူးကလီးယား လက္နက္ေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ထိန္းခ်ဳပ္တာနဲ႕ လူအခ်င္းခ်င္း ေက်းကၽြန္အျဖစ္ အႏိုင္က်င့္ေစခိုင္းမွဳေတြကို ပယ္ဖ်က္ျခင္း စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာကို ဒီလို ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းအသြင္နဲ႕ negative peace အျဖစ္ သတ္မွတ္မွဳေတြ ရွိသလို၊ positive peace အေနနဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာ state of harmony ေပၚထြက္လာျခင္းလို႕ သတ္မွတ္မွဳေတြလဲ ရွိပါတယ္။ State of harmony ဆိုတာမွာ လြတ္လပ္မွဳ၊ တရားမွ်တမွဳ၊ တန္းတူညီမွ်မွဳ၊ ေသြးစည္းမွဳ၊ ေရရွည္ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မွဳ၊ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမွဳနဲ႕ အေျခခံ လူသားလိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းႏိုင္မွဳ စတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီလို state of harmony ေပၚထြက္လာဖို႕အတြက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးယဥ္ေက်းမွဳ (Culture of Peace) ရွိဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ 1999 UN Declaration on a Culture of Peace မွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးယဥ္ေက်းမွဳဆိုတာ လူ႕ဘ၀ကိုေလးစားတန္ဖိုးထားျခင္း၊ အၾကမ္းဖက္မွဳမ်ားအားရပ္စဲျခင္း၊ အၾကမ္းမဖက္ေရး သေဘာတရားမ်ားကို ပညာေပးစည္းရံုးမွဳ၊ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာမွဳနဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွဳတို႕ျဖင့္ က်င့္သံုးျခင္း၊ အျခားႏိုင္ငံမ်ား၏ ႏိုင္ငံေတာ္အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ၊ နယ္ေျမပိုင္နက္ကို ေလးစားတန္ဖိုးထားျခင္း၊ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရး အခြင့္အလမ္းမ်ားအား ေလးစားတန္ဖိုးထား၍ ျမွင့္တင္ျခင္း၊ က်ားမတန္းတူညီမွ်အခြင့္အေရးမ်ားအား ေလးစားတန္ဖိုးထား၍ ျမွႈင့္တင္ျခင္း၊ ပဋိပကၡျပႆနာမ်ားအား ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းျခင္း၊ လြတ္လပ္စြာေတြးေခၚခြင့္၊ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ခြင့္ စေသာ အခြင့္အေရးမ်ားအား ေလးစားတန္ဖိုးထား၍ ျမွင့္တင္ျခင္း၊ လြတ္လပ္မွဳ၊ တရားမွ်တမွဳ၊ သည္းခံခြင့္လႊတ္မွဳ၊ ေသြးစည္းညီညြတ္မွဳ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွဳ၊ အမ်ားသေဘာဆႏၵအား ေလးစားမွဳ၊ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာမွဳ၊ အျပန္အလွန္ နားလည္မွဳစသည့္ သေဘာတရားမ်ား လူ႕အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ ႏိုင္ငံမ်ားအၾကားတြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႕လာျခင္း စတဲ့ သေဘာတရားေတြ အေပၚမွာ အေျခခံတဲ့ စံနမူနာတန္ဖိုး သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ၊ ျပဳမူေဆာင္ရြက္မွဳေတြ၊ ဘ၀ေနထိုင္မွဳေတြ ျဖစ္ေၾကာင္း အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုထားခဲ့ပါတယ္။

ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာကို ဒီလို negative peace, positive peace ေတြအေနနဲ႕ သတ္မွတ္မွဳေတြ ရွိေပမယ့္၊ ဒီလို သတ္မွတ္မွဳေတြဟာ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ေတြနဲ႕သာ ဆိုင္ျပီး၊ ပဋိပကၡေတြ ေပၚထြက္လာတာနဲ႕ state of peace ကြယ္ေပ်ာက္သြားႏိုင္ေၾကာင္း Galtung က ဆိုထားခဲ့ျပီး၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာ ပဋိပကၡေတြကို အၾကမ္းမဖက္ေသာ အျပဳအမူနဲ႕ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္ေသာ စြမ္းရည္ရွိျခင္းလို႕ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ပဋိပကၡေတြကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ နည္းမ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ အၾကမ္းဖက္မွဳနဲ႕ စစ္ပြဲေတြကေတာ့ ျပႆနာေတြ ေျဖရွင္းဖို႕အတြက္ ေပးဆပ္ရမွဳမ်ားတဲ့ ေျဖရွင္းနည္းေတြပါပဲ။ အၾကမ္းဖက္မွဳနဲ႕ စစ္ပြဲေတြေၾကာင့္ လူေပါင္းမ်ားစြာရဲ႕ အသက္ေတြ၊ ဘ၀ေတြ ပ်က္စီးရံုမကပဲ၊ ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႕ စိတ္ဒဏ္ရာေတြပါ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာ က်န္ခဲ့ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပဋိပကၡေတြကို ကိုယ္ခ်င္းစာနာမွဳ၊ တီထြင္ဆန္းသစ္မွဳ၊ အၾကမ္းမဖက္မွဳ စတာေတြအေပၚမွာ အေျခခံျပီး ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္မွသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္လို႕ ပညာရွင္ေတြက ေရးသားတင္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။


ပဋိပကၡဆိုရာ၀ယ္

ျငိမ္းခ်မ္းေရးသိပၸံပညာရပ္က ပဋိပကၡဆိုတာ ဆိုး၀ါးမွဳ၊ အၾကမ္းဖက္မွဳ မဟုတ္ပဲ လူေတြရဲ႕ဘ၀၊ လူမွဳဆက္ဆံေရးနဲ႕ လူသားဖြံ႕ျဖိဳး တိုးတက္မွဳမွာ ပံုမွန္ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အရာျဖစ္တယ္လို႕ ရွဳျမင္သံုးသပ္ပါတယ္။ လူတိုင္း၊ အဖြဲ႕အစည္းတိုင္း၊ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ေတြ ရွိျပီး၊ ဒီရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ေတြ အၾကားမွာ မတူညီကြဲျပားမွဳေတြ၊ သဟဇာတမရွိမွဳေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခါ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလို ပဋိပကၡေတြဟာ အသြင္သ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ျဖစ္တည္ေနတတ္ျပီး လူတေယာက္ရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ ဒြိဟျဖစ္ေနျခင္း (intra-personal conflict)၊ လူႏွစ္ဦးအၾကား ပဋိပကၡ (interpersonal conflict) ၊ အုပ္စုတြင္း ပဋိပကၡ (intra-group conflict)၊ အုပ္စုမ်ားအၾကားမွ ပဋိပကၡ (intergroup conflict), ႏိုင္ငံတြင္းပဋိပကၡ (national (intra-state) conflicts) နဲ႕ ႏိုင္ငံမ်ားအၾကားမွ ပဋိပကၡ ( international (inter-state) conflicts) ဆိုျပီး၊ အမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲျပားပါတယ္။

ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္လာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြမွာ ဒီလို ကြဲျပားျခားနားျပီး၊ သဟဇာတမျဖစ္တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ေတြ (Content or contradiction) အျပင္၊ သက္ဆိုင္သူေတြရဲ႕ အျမင္သေဘာထား (Attitude) နဲ႕ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ပံု (Behaviour) ေတြလဲ ပါ၀င္တယ္လို႕ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ဒါနဲ႕ပတ္သက္ျပီး၊ ပဋိပကၡေအဘီစီ သံုးနာညီၾတိဂံ ေပၚထြက္လာပါတယ္။ ပဋိပကၡေတြတိုင္းမွာ ေအဘီစီ အခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့ Attitude, Behaviour and Content ဆိုတာေတြရွိေနျပီး၊ ဒီသံုးမ်ိဳးက ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ဒီအခ်က္သံုးခုကို ေလ့လာျခင္းအားျဖင့္ ပဋိပကၡေတြအေပၚမွာ နားလည္မွဳ ပိုရွိျပီး၊ ဒီလိုပဋိပကၡေတြကို ေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြကိုလဲ ရွာေဖြလာႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ- အားလပ္ရက္တရက္မွာ ေယာက်္ားျဖစ္သူက အိမ္မွာ စာဖတ္ခ်င္ျပီး၊ မိန္းမျဖစ္သူက ေစ်း၀ယ္ထြက္လိုတဲ့အခါ သူတို႕ဆီမွာ မတူညီကြဲျပားတဲ့ content or contradiction ေတြ ရွိေနပါျပီ။ ဒီအခါမွာ တဦးတဘက္ကျဖစ္ေစ၊ ႏွစ္ဦးစလံုးကျဖစ္ေစ သူတို႕ရဲ႕ မိသားစုဆက္ဆံေရးကို အားလပ္ရက္ အသံုးခ်မွဳ အျမင္သေဘာထား (attitude) ေတြထက္ ပိုျပီး တန္ဖိုးထားရင္ (သို႕မဟုတ္) တဘက္နဲ႕တဘက္ လိုအပ္ခ်က္ေတြနဲ႕ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ပံု (behaviour) ေတြကို နားလည္မွဳေပးႏိုင္ရင္၊ ဒီမိသားစုမွာ ကြဲျပားမွဳေတြကို ေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္ shared strategy ေပၚထြက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ပဋိပကၡဆိုတာ ျပႆနာမဟုတ္ပဲ ဒါကိုရွဳျမင္သံုးသပ္ပံုနဲံ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းပံုကသာ ျပႆနာျဖစ္ေၾကာင္း ပညာရွင္ေတြက မီးေမာင္းထိုး ေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ အထက္က ေဖာ္ျပထားတဲ့ ဥပမာမွာ ေယာက်္ားျဖစ္သူက 'မင္းသြားခ်င္တိုင္း အျမဲလိုက္မပို႕ေပးႏိုင္ဘူး၊ မင္းဘာသာသြား၊ ငါစာဖတ္စရာရွိတယ္'လို႕ ေျပာျပီး၊ မိန္းမျဖစ္သူကလဲ 'ရွင္ဟာ မိန္းမေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ကို မလိုက္ေလ်ာေပးႏိုင္တဲ့ ေယာက်္ားပဲ။ ရွင္ပို႕ေပးမွ သြားရမွာ မဟုတ္ဘူး။ ကၽြန္မဘာသာ တကၠဆီနဲ႕ သြားမယ္' ဆိုျပီး၊ အျပန္အလွန္ေအာ္ဟစ္မွဳေတြ ျဖစ္ပြားလာခဲ့ျပီ ဆိုပါစို႕။ ဒီလို conflict escalation ျဖစ္ပြားလာမွဳဟာ 'ငါမွန္တယ္၊ သူမွားတယ္'ဆိုတဲ့ အျမင္သေဘာထား (attitudes) နဲ႕ တဘက္နဲ႕တဘက္ ေအာ္ဟစ္မွဳ၊ စြပ္စြဲေျပာဆိုမွဳေတြ ျပဳလုပ္တဲ့ အျပဳအမူ (behaviour) ေတြေၾကာင့္ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို အျမင္သေဘာထားနဲ႕ အျပဳအမူေတြအေပၚမွာ အေျခတည္ျပီး၊ ပဋိပကၡေတြ ၾကီးထြားလာခ်ိန္မွာ မိန္းမျဖစ္သူက တကၠဆီနဲ႕ အျပင္ထြက္သြားခဲ့လို႕ တဘက္နဲ႕ တဘက္စြပ္စြဲမွဳေတြ၊ ရန္ပြဲေတြ မျဖစ္လာရင္ေတာင္ ဒါဟာ ျပီးဆံုးသြားတဲ့ ပဋိပကၡလို႕ မဆိုႏိုင္ပါဘူး။ တိုက္ဆိုင္ခ်ိန္မွာ အခ်ိန္မေရြး ျပန္လည္ေပၚထြက္လာႏိုင္ပါတယ္။

ပဋိပကၡအေရးေလ့လာသူ Keltner ရဲ႕ ‘struggle spectrum’ အရ ပဋိပကၡေတြ ဆင့္ကဲျဖစ္ေပၚမွဳေတြမွာ အဆင့္ေျခာက္ဆင့္ရွိပါတယ္။ ပထမအဆင့္ကေတာ့ ကြဲျပားမွဳျဖစ္ျပီး၊ ဒုတိယအဆင့္ကေတာ့ သေဘာတူညီခ်က္ မရမွဳပါ။ အဲဒီအခါမွာ အျငင္းပြားမွဳ အဆင့္ကို တက္သြားျပီး၊ သူမွန္တယ္-ငါမွန္တယ္နဲ႕ ေျပာဆိုမွဳေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ စြပ္စြဲေျပာဆိုမွဳေတြ ရွိလာျပီး၊ ရန္ပြဲအသြင္ ေရာက္သြားတတ္ပါတယ္။ ဒီလို ပဋိပကၡအဆင့္ေတြတိုင္းမွာ ဦးတည္ရာ ႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ တခုကေတာ့ ပဋိပကၡေတြ ပိုမိုၾကီးထြားလာျခင္း (conflict escalation) ျဖစ္ျပီး၊ ဒုတိယဦးတည္ရာကေတာ့ ပဋိပကၡေရခ်ိန္ ေလ်ာ့က်လာျခင္း (conflict de-escalation) ျဖစ္ပါတယ္။ ပဋိပကၡျဖစ္ေပၚမွဳ အဆင့္ေတြမွာ ပိုမိုၾကီးထြားလာျခင္း၊ ေလ်ာ့က်လာျခင္းက လူေတြရဲ႕ အျမင္သေဘာထားေတြနဲ႕ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းမွဳေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။

လူမွဳစိတ္ပညာနဲ႕ လူမွဳမႏုႆေဗဒပညာရပ္ေတြမွာ ပဋိပကၡေတြနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ အျမင္သေဘာထားနဲ႕ ျပဳမူ ေဆာင္ရြက္ပံုေတြကို ေလ့လာေဖာ္ထုတ္ ထားပါတယ္။ အျမင္က်ဥ္းေျမာင္းျခင္း၊ ျခိမ္းေခ်ာက္ျခင္း၊ အင္အားသံုးေျဖရွင္းျခင္း၊ အႏိုင္က်င့္ဗိုလ္က်ျခင္း၊ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္း၊ တယူသန္ျခင္း၊ လူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ က်င့္သံုးျခင္း၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးအယူအဆ အစြန္းေရာက္ျခင္း စတာေတြဟာ ပဋိပကၡေတြကို ၾကီးထြားေစႏိုင္ျပီး၊ လူသားဆန္မွဳ၊ သည္းခံခြင့္လႊတ္မွဳ၊ လူ႕သိကၡာကို တန္ဖိုးထားမွဳ၊ ရိုးသားမွဳ၊ အျပန္အလွန္ေလးစားမွဳ၊ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမွဳ စတာေတြကေတာ့ ပဋိပကၡေတြကို ေလ်ာ့က်ေစ ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပဋိပကၡေတြဟာ စစ္ပြဲေတြ၊ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြနဲ႕ မတူညီပါဘူး။ ပဋိပကၡေတြက ပံုမွန္ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အရာေတြျဖစ္ျပီး၊ ေအဘီစီ အခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့ Attitude, Behaviour and Content သံုးခုေပါင္းစပ္ပါ၀င္ျပီး၊ စစ္ပြဲေတြကေတာ့ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ပံု (Behaviour) နဲ႕ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စစ္ပြဲေတြကို ျပဳမူေဆာင္ရြက္ပံုအား ေျပာင္းလဲျခင္း (behaviour change) နဲ႕ အဆံုးသတ္လို႕ရပါတယ္။ ပဋိပကၡေတြကိုေတာ့ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ပံု ေျပာင္းလဲရံုနဲ႕ ေျဖရွင္းလို႕ မရႏိုင္ပါဘူး။ ပဋိပကၡကို ျဖစ္ပြားေစတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြ၊ မတူညီတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ေတြကို ပဋိပကၡျဖစ္ပြားမွဳအဆင့္ ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္တဲ့ အျမင္သေဘာထားေတြကိုင္စြဲျပီး၊ ျခိမ္းေခ်ာက္အင္အားသံုး အႏိုင္က်င့္ဗိုလ္က်ျခင္း မပါေသာ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ပံုေတြနဲ႕ ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႕ ပဋိပကၡမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသူေတြအားလံုးက ၾကိဳးပမ္းၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အၾကမ္းဖက္မွဳ (violence) ဆိုရာ၀ယ္

အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာ ထိခိုက္မွဳတစံုတရာကို ျဖစ္ပြားေစတဲ့ အင္အားအသံုးျပဳမွဳ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႕ၾကီးကေတာ့ အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာ မိမိကိုယ္တိုင္ျဖစ္ေစ၊ အျခားသူတေယာက္ကိုျဖစ္ေစ၊ အျခားလူအုပ္စု (သို႕မဟုတ္) လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို ျဖစ္ေစ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရေစမွဳ၊ ေသဆံုးေစမွဳ၊ စိတ္ဒဏ္ရာရေစမွဳ၊ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရး ေႏွာင့္ေႏွးေစမွဳတို႕ကို ျဖစ္ပြားေစသည့္ အင္အားအသံုးျပဳမွဳလို႕ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မွဳသ႑ာန္ေတြမွာ လူတဦးနဲ႕တဦး လက္သီးနဲ႕ထိုးၾကိတ္တာ၊ တုတ္နဲ႕ ရိုက္ႏွက္တာေတြကေန ေသေစႏိုင္တဲ့ လက္နက္ခဲယမ္းေတြကို အသံုးျပဳျပီး တိုက္ခိုက္တာေတြအထိ ပါ၀င္ပါတယ္။ လူအမ်ားက အၾကမ္းဖက္မွဳလို႔ ဆိုလိုက္ရင္ ဗံုးခြဲတာေတြ၊ ေလယာဥ္ျပန္ေပးဆြဲတာေတြကိုပဲ ဆက္စပ္ ေတြးမိသြားတတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေတြက အၾကမ္းဖက္မွဳ အမ်ိဳးအစားတမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ terrorism နဲ႕ ပတ္သက္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ (ဒီေနရာမွာ violence နဲ႕ terrorism ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးကို အၾကမ္းဖက္မွဳ၊ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မွဳေတြနဲ႕ ဘာသာျပန္ၾကတာေၾကာင့္လဲ သေဘာတရားေတြ ေရာေထြးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ terrorism က အၾကမ္းဖက္မွဳရဲ႕ အမ်ိဳးအစား တမ်ိဳးသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မွဳမွာ မတရားဖိႏွိပ္ခံရမွဳကို လက္နက္ကိုင္ျပီး ခုခံေတာ္လွန္ရတဲ့ ေတာ္လွန္စစ္လို လိုအပ္ခ်က္အရ ေပၚထြက္လာတဲ့ necessary forms of violence ဆိုတာမ်ိဳးေတြ ရွိသလို၊ အျပစ္မဲ့ ျပည္သူေတြကို စာနာေထာက္ထားျခင္းကင္းစြာနဲ႕ မလိုအပ္ပဲ တိုက္ခိုက္မွဳေတြျဖစ္တဲ့ terrorism လို unnecessary forms of violence ေတြလဲ ရွိပါတယ္)

ျငိမ္းခ်မ္းေရးသိပၸံပညာရပ္မွာ အၾကမ္းဖက္မွဳ (violence) ဆိုတာကို တိုက္ရိုက္အၾကမ္းဖက္မွဳ (Direct Violence)၊ (Structural Violence) နဲ႕ ယဥ္ေက်းမွဳဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မွဳ (Cultural Violence) ဆိုျပီး သံုးမ်ိဳးခြဲျခားထားပါတယ္။ တိုက္ရိုက္အၾကမ္းဖက္မွဳက ထိုးၾကိတ္ရိုက္ႏွက္မွဳေတြ၊ လူသတ္မွဳေတြ၊ မုဒိန္းက်င့္မွဳေတြ၊ ေသနတ္ေတြ၊ ဗံုးေတြ၊ စစ္ပြဲေတြနဲ႕ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ တိုက္ရိုက္အၾကမ္းဖက္မွဳမွာ လူသားေတြရဲ႕ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့ ရပ္တည္မွဳ၊ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး က်န္းမာမွဳ၊ လြတ္လပ္မွဳ စတာေတြကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တဲ့ ၾကိဳတင္ရည္ရြယ္ထားေသာ အင္အားအသံုးျပဳမွဳ ပါ၀င္ပါတယ္။ တိုက္ရိုက္အၾကမ္းဖက္မွဳေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္လူသား (၁.၆) သန္းခန္႕ ေသဆံုးတယ္လို႕ သုေတသနပညာရွင္ေတြက စစ္တမ္း ေကာက္ယူေဖာ္ျပထားခဲ့ၾကပါတယ္။ တိုက္ရိုက္အၾကမ္းဖက္မွဳဟာ က်ဴးလြန္သူေတြ၊ သားေကာင္ေတြ၊ မိသားစု၀င္ကိုသာမက လူ႕အဖြဲ႕အစည္း၊ စီးပြားေရးအေျခအေနနဲ႕ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကိုပါ ထိခိုက္ေစပါတယ္။

ထိုးၾကိတ္ရိုက္ႏွက္မွဳေတြ၊ လက္နက္ပစၥည္းေတြ အသံုးျပဳတဲ့ တိုက္ရိုက္အၾကမ္းဖက္မွဳေတြကသာ လူသားေတြရဲ႕ အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ ရွိေနတဲ့ လူမွဳစီးပြား နဲ႕ ႏိုင္ငံေရး သ႑ာန္ (socio-economic and political structures) ေတြကလဲ လူသားေတြရဲ႕ ရွင္သန္ရပ္တည္မွဳကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ Structural violence ေတြဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အဆင့္တိုင္းမွာ ရွိျပီး၊ လူမွဳစီးပြား အခြင့္အေရးေတြ ခ်ိဳးေဖာက္ခံရျခင္းနဲ႕ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ လံုျခံဳစိတ္ခ်ရမွဳကင္းမဲ့ျပီး က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ အလုပ္လုပ္ရျခင္းဟာလဲ အၾကမ္းဖက္ခံရျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လူမွဳစီးပြားနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးသ႑ာန္ေတြမွာ ျမွဳပ္ႏွံထားတဲ့ structural violence ေတြကို hidden repression အေနနဲ႕ သတ္မွတ္ေခၚေ၀ၚၾကပါတယ္။ လူမွဳေရး တန္းတူညီမွ်ျခင္း မရွိမွဳ၊ လူတန္းစားအလႊာ ကြာဟခ်က္ၾကီးမွဳ၊ က်ားမခြဲျခားသတ္မွတ္မွဳ၊ အတင္းအၾကပ္စစ္မွဳထမ္းဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းမွဳ၊ ပညာေရး-က်န္းမာေရး ၀န္ေဆာင္မွဳအားနည္းမွဳ၊ အလုပ္အကိုင္ရရွိေရး၊ ရာထူးတိုးျမွင့္ေရးစတာေတြမွာ တူညီေသာအခြင့္အလမ္း မရွိမွဳ စတာေတြဟာ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းျပည္မွာ structural violence ရွိေနတဲ့ သြင္ျပင္လကၡဏာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Structural violence ရွိေနတဲ့ တိုင္းျပည္မွာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမွဳနဲ႕ လူအမ်ားဘ၀အနာဂတ္ ေပ်ာက္ဆံုးမွဳေတြ ၾကံဳေတြ႕လာရတတ္ပါတယ္။ အသက္ရွင္ရပ္တည္ေနရေပမယ့္ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး က်န္းမာမွဳ မရွိပဲ၊ လြတ္လပ္မွဳေတြ ေပ်ာက္ဆံုးေနတာဟာ exploitative or repressive structures ေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳကို ခံစားရလို႕ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ အၾကမ္းဖက္မွဳတခုကေတာ့ ယဥ္ေက်းမွဳဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မွဳ (cultural violence) ျဖစ္ပါတယ္။ ယဥ္ေက်းမွဳဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မွဳ ရွိျခင္းဆိုတာ ယဥ္ေက်းမွဳ မတူညီေသာ အုပ္စုေတြ အခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္ေနတာကို ဆိုလိုတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလိုတိုက္ခိုက္ေနရင္ေတာ့ ဒါက တိုက္ရိုက္အၾကမ္းဖက္မွဳ ေခါင္းစီးေအာက္ ေရာက္သြားမွာပါ။ ယဥ္ေက်းမွဳဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မွဳဆိုတာက တိုက္ရိုက္အၾကမ္းဖက္မွဳနဲ႕ structural violence ႏွစ္မ်ိဳးကို အားေပးေထာက္ခံျခင္း (သို႕မဟုတ္) လက္ခံေစျခင္းရွိတဲ့ ဘာသာေရးယံုၾကည္ခ်က္၊ ႏိုင္ငံေရးအေတြးအေခၚ၊ အႏုပညာ၊ သိပၸံပညာနဲ႕ ဘာသာစကားေတြ ရွိေနျခင္းကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ- ရန္သူကို တိရစာၦန္ေတြ၊ ေရာဂါဘယဆိုးေတြနဲ႕ ႏွိဳင္းယွဥ္တတ္မွဳ၊ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ပြားခ်ိန္မွာ ငါနဲ႕မတူ ငါ့ရန္သူလို သေဘာထားတတ္မွဳ၊ သူတပါးကို ခြဲျခားဆက္ဆံတတ္မွဳ၊ အာဏာအလြဲ သံုးစားျပဳတတ္မွဳ၊ မတရားဖိႏွိပ္ခံရျခင္းကို မိမိတို႕ အားနည္းခ်က္ဟု ယူဆျပီး လက္ခံမွဳ စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အၾကမ္းဖက္မွဳ အမ်ိဳးအစားသံုးမ်ိဳးဟာ ပဋိပကၡ ေအဘီစီသံုးနာညီ ၾတိဂံပါ အခ်က္ေတြနဲ႕ ဆက္ႏြယ္မွဳရွိပါတယ္။ structural violence ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အက်ိဳးဆက္ေတြဟာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို ဦးတည္သြားေစတဲ့ အေျခခံအေၾကာင္းတရားေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ တိုက္ရိုက္အၾကမ္းဖက္မွဳဟာ ျပဳမူေဆာင္ရြက္မွဳေတြကို သက္ေရာက္ေစႏိုင္ျပီး၊ ယဥ္ေက်းမွဳဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မွဳက အျမင္သေဘာထားေတြကို သက္ေရာက္ေစတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပဋိပကၡေတြကို ေျဖရွင္းတဲ့အခါ၊ ျပဳမူေဆာင္ရြက္မွဳေတြကို ေျပာင္းလဲျပီး တိုက္ရိုက္အၾကမ္းဖက္မွဳကို အဆံုးသတ္ျခင္း၊ structure ဆိုင္ရာ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္မွဳ၊ မတရားမွဳေတြကို ဖယ္ရွားျပီး structural violence ကို အဆံုးသတ္ျခင္းနဲ႕ အျမင္သေဘာထားေတြကို ေျပာင္းလဲျပီး ယဥ္ေက်းမွဳဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မွဳကို အဆံုးသတ္ျခင္းေတြကို ဘက္စံုေထာင့္စံု ျပဳလုပ္ဖို႕ လိုပါတယ္။

ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာ အၾကမ္းဖက္မွဳရဲ႕ ဆန္႕က်င္ဘက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသေဘာတရားကို လက္ခံျပီး၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆာင္က်ဥ္းဖို႕ ၾကိဳးပမ္းသူေတြက အၾကမ္းမဖက္ေသာ အေတြးအေခၚ၊ အျမင္သေဘာထားေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႕လာဖို႕ ၾကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ သို႕ေပမယ့္ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ပံု (behaviour) ေတြကို ေျပာင္းလဲဖို႕ ၾကိဳးပမ္းမွဳမရွိပဲ၊ အျမင္သေဘာထား (attitudes) ေတြ ေျပာင္းလဲရံုနဲ႕ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ Behaviour change ကို အၾကမ္းမဖက္ေသာ အျပဳအမူ ျဖစ္လာေစဖို႕ ဆိုတာမွာကလဲ လံုျခံဳေရးရွိတယ္လို႕ ခံစားရမွဳ (sense of security) ရွိမွ ျဖစ္ပါတယ္။ ညဘက္အျပင္ထြက္ရင္ မလံုျခံဳႏိုင္ဘူးလို႕ ခံစားရလို႕ လက္နက္ေဆာင္သြားတတ္သူမ်ားရဲ႕ behaviour ကို အၾကမ္းမဖက္ေသာ အျမင္ သေဘာထားေတြ ျဖန္႕ျဖဴးေပးရံုနဲ႕ ေျပာင္းလဲလို႕ မရႏိုင္ပါဘူး။ လက္နက္ေဆာင္သြားဖို႕ မလိုအပ္ေတာ့တဲ့ sense of security ရွိလာမွသာ လက္နက္နဲ႕ အၾကမ္းဖက္မွဳ မလုပ္ဘူးဆိုတဲ့ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ပံု ေျပာင္းလဲျခင္း ရွိလာမွာပါ။

ဒီလိုပါပဲ။ က်ားဆိုးတေကာင္ရဲ႕ ျခိမ္းေခ်ာက္မွဳရွိေနတဲ့ ရြာတရြာမွာ တုတ္၊ ဓား လက္နက္ ကိုင္ေဆာင္ထားျခင္းကိုလဲ အၾကမ္းမဖက္ အေတြးအေခၚ၊ အျမင္သေဘာထားေတြ ျဖန္႕ျဖဴးေပးျပီး၊ လက္နက္ကိုင္စြဲျခင္း ရပ္တန္႕ဖို႕ လုပ္လို႕မရပါ။ အျမင္ သေဘာထားနဲ႕ ျပဳမူေဆာင္ရြက္မွဳက အၾကမ္းမဖက္ျခင္း အသြင္ေဆာင္ လာသည္ပဲထား၊ က်ားဆိုးအႏၱရာယ္ကေတာ့ ကင္းေ၀းမွာ မဟုတ္ပါ။ က်ားသနားမွ ႏြားခ်မ္းသာမယ့္ ဘ၀ ေရာက္သြားၾကရံုပဲ ရွိမွာပါ။ အဲဒီအခါမွာ လူေတြကလဲ ႏြားေတြ မဟုတ္တဲ့အတြက္ က်ားဆိုးအႏၱရာယ္ကို ခုခံကာကြယ္ဖို႕ တုတ္၊ ဓား လက္နက္ေတြ ျပန္လည္ကိုင္ေဆာင္လာဦးမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို ပညာရွင္ေတြက အၾကမ္းဖက္မွဳသံသရာစက္၀န္း (cycle of violence) လို႕ သတ္မွတ္ေခၚဆိုၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ားဆိုးနဲ႕တူတဲ့ အႏၱရာယ္ကို ဖယ္ရွားျပီး၊ sense of security ရွိလာခ်ိန္က်မွသာ အၾကမ္းမဖက္ေသာ အျမင္သေဘာထားမ်ား ျဖန္႕ျဖဴးမွဳ၊ အၾကမ္းဖက္သ႑ာန္ ျပဳမူေဆာင္ရြက္တတ္မွဳနဲ႕ ပဋိပကၡျပႆနာမ်ားကို အၾကမ္းမဖက္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ေျဖရွင္းႏိုင္ေသာ စြမ္းရည္ရွိလာမွဳတို႕နဲ႕ ေရရွည္ခံျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

နိဂံုး

နိဂံုးခ်ဳပ္ဆိုရရင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ ေလ်ာ့နည္းျပီး၊ လြတ္လပ္မွဳ၊ တရားမွ်တမွဳ၊ တန္းတူညီမွ်မွဳ၊ ေသြးစည္းမွဳ၊ ေရရွည္ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မွဳ၊ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမွဳနဲ႕ အေျခခံ လူသားလိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းႏိုင္မွဳ စတာေတြအေပၚမွာ အေျခတည္တဲ့ state of harmony ေပၚထြက္လာျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ျပဳမူေဆာင္ရြက္မွဳေတြကို ေျပာင္းလဲျပီး တိုက္ရိုက္အၾကမ္းဖက္မွဳကို အဆံုးသတ္ျခင္း၊ structure ဆိုင္ရာ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္မွဳ၊ မတရားမွဳေတြကို ဖယ္ရွားျပီး structural violence ကို အဆံုးသတ္ျခင္းနဲ႕ အျမင္သေဘာထားေတြကို ေျပာင္းလဲျပီး ယဥ္ေက်းမွဳဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မွဳကို အဆံုးသတ္ျခင္းေတြကို ဘက္စံုေထာင့္စံု ျပဳလုပ္ဖို႕ လိုပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မွဳေတြ ေလ်ာ့နည္းဖို႕ ဆိုတာ အၾကမ္းမဖက္မွဳ အျမင္သေဘာထားေတြ၊ ျပဳမူေဆာင္ရြက္မွဳေတြ ရွိလာရံုနဲ႕ မလံုေလာက္ပါဘူး။ sense of security ရွိေစမယ့္ political and socio-economic structures ေတြ ရွိဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။ structural violence ရွိေနရင္ လူသားလံုျခံဳေရး (Human Security) ကို ထိခိုက္ေစတဲ့အတြက္ ေရရွည္ခံ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ structural violence ျဖစ္ထြန္းေစတဲ့ ႏိုင္ငံေရး-လူမွဳစီးပြားေရး စနစ္ေတြကို ဖယ္ရွားျပီးမွသာ ေရရွည္ခံ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပအပ္ပါတယ္။


ခင္မမမ်ိဳး (၂၈၊ ၄၊ ၂၀၁၁)


ရည္ညြန္းကိုးကား။

Brock-Utne B (1997). Linking the micro and macro in peace and development studies. In Turpin J and Kurtz L (eds). The web of violence: from interpersonal to global. Chicago, University of Illinois Press.

Farmer P (2005). Pathologies of power: health, human rights, and the new war on the poor. Berkeley CA, University of California Press.

Galtung J (1996). Peace by peaceful means: peace and conflict, development and civilisation. London, Prio/Sage.

Galtung J (2002). What is peace studies? In Johansen J, Vambheim V (eds). Three papers by Johan Galtung. Tromsø, Centre for Peace Studies, University of Tromsø.

Galtung J (2004). Transcend and transform: an introduction to conflict work. London, Pluto Press.

Keltner J (1997). The management of struggle: elements of dispute resolution through negotiation, mediation and arbitration. Cresskill, NJ, Hampton Press.

WHO (2002). World report on violence and health. Geneva, WHO.

အျပည္႔အစုံ ဖတ္ရန္ ...

Thursday, April 28, 2011

အေမရိကန္တြင္ ေလဆင္ႏွာေမာင္းေၾကာင့္ လူ၂၀၀ေက်ာ္ေသဆုံးျပီး ႏ်ဴကလီယား လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ေပါင္းဖို မီးျပတ္သြား



၂၀၁၁-၄-၂၈ Reuters News


၂၇ ရက္ေန႔က အေမရိကန္ အာလာဘမား( Alabama) ျပည္နယ္ အေနာက္ပိုင္း တာစ္ကလိုစာ (Tuscaloosa)ကို ျဖတ္၍ ေလဆင္ႏွာေမာင္း တိုက္ခတ္ခဲ့ရာ ေလျပင္းက်၍ မိုးမ်ားရြာသြန္းခဲ့သည္။

CNN သတင္းအရ လူေပါင္း၂၀၂ နီးပါး ေသဆုံးခဲ့ျပီး အိမ္ေျခေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပ်က္ဆီးခဲ့ရာ ေသဆုံး သူမ်ား ထပ္တိုးလာဘြယ္ရွိသည္။


ထိခိုက္မႈၾကီးမားကာ အာလာဘမားျပည္နယ္ႏွင့္ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာျပည္နယ္တစ္၀ွိက္ က်ယ္ျပန္႔စြာ တိုက္ခိုက္ခဲ့ျပီး
Reuters သတင္းဌာန အဆိုအရ ေလျပင္းဆင္ႏွာေမာင္းတိုက္ျပီး မိုးရြာခ်ခဲ့သည့္အတြက္ေၾကာင့္ အာလာဘမား ( Alabama) ျပည္နယ္ရွိ Brownsferry ႏ်ဴကလီယား လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ေပါင္းဖို ၃ ခုက မီးျပတ္သြားျပီး စက္ကို ရပ္ထားလိုက္ရသည္။

source by : http://luthuorthan.blogspot.com

အျပည္႔အစုံ ဖတ္ရန္ ...

Wednesday, April 27, 2011

သမၼတ အႀကံေပးအဖြဲ႕ အသံုးခ်ခံရဖြယ္ရွိ

ျပည္ေထာင္စု အစုိးရအဖြဲ႕ ဥပေဒမွာ ျပ႒ာန္းခ်က္နဲ႔အညီ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတက ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးနဲ႔ ဥပေဒေရးရာ က႑ ၃ ခုအတြက္ အဖြဲ႕၀င္ ၉ ဦးပါ အႀကံေပးအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းလုိက္တယ္လို႔ တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အခုလို အႀကံေပးအဖြဲ႕ ဖြဲ႕လုိက္တယ္ ဆုိတဲ့ ကိစၥဟာ တကယ္တမ္း သူတို႔ရဲ႕ အႀကံဉာဏ္ေတြကို လုိခ်င္တာထက္ လက္ရွိအစုိးရရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ေတြကို တာ၀န္ေပး ခုိင္းေစလုိတဲ့ သေဘာသာ ျဖစ္တယ္လို႔ တပ္မေတာ္ ေထာက္လွမ္းေရးမွာ တာ၀န္ယူခဲ့ဖူးတဲ့ ဗုိလ္မွဴးေဟာင္း ဦးေအာင္လင္းထြဋ္က သုံးသပ္ပါတယ္။ သမၼတရဲ႕ အႀကံေပးအဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းတာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ေရာ ဒီအဖြဲ႕မွာ ဦးေဆာင္ ပါ၀င္သူေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ပါ ဦးေအာင္လင္းထြဋ္ကို ကိုသားၫြန္႔ဦးက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းၿပီး တင္ျပေပးထားပါတယ္။

သမၼတ အႀကံေပးအဖြဲ႕ ဆုိၿပီးေတာ့ အဓိက စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ဥပေဒေရးရာဆုိၿပီး အဖြဲ႕ ၃ ဖြဲ႕ ဖြဲ႕ပါတယ္။ စုစုေပါင္း လူ ၉ ေယာက္ ပါပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီအဖြဲ႕ အခုလို ဖြဲ႕စည္းလုိက္တာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သူတို႔ ဘယ္လိုစဥ္းစားခ်က္နဲ႔ ဖြဲ႕တယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။ တခ်ဳိ႕ အရပ္သားေတြလည္း ပါပါတယ္။

“ပါေမာကၡ ဦးျမင့္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သူက ႏုိင္ငံျခားမွာလည္း ေတာ္ေတာ္ၾကာၾကာ ေနခဲ့တယ္၊ စီးပြားေရးကိစၥ၊ ႏုိင္ငံေရး ကိစၥေတြမွာလည္း သိတယ္၊ ေနာက္ က်ေနာ္တုိ႔ ပိုၿပီးေတာ့ သိတာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္လို႔ သိပါတယ္။ ဒီအတြက္ေၾကာင့္လည္း က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာျပည္မွာ ရွိစဥ္တုန္းကေတာ့ ပါေမာကၡ ဦးျမင့္က အစုိးရနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ၾကားမွာ ဆက္ဆံေရး အရာရွိ မဟုတ္ေပမဲ့ တဘက္စကား တဘက္ အျပန္အလွန္ ေျပာခဲ့တာေလးေတြ၊ ေပးပုိ႔ခဲ့တာေလးေတြေတာ့ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။”

အခုလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔လည္း ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ရင္းႏွီးတယ္၊ အတုိက္အခံ အင္အားစုေတြ၊ ႏုိင္ငံျခား ပညာရွင္ေတြနဲ႔လည္း ရင္းႏွီးတဲ့ ေဒါက္တာ ဦးျမင့္ကို စီးပြားေရး အႀကံေပး ေခါင္းေဆာင္အေနနဲ႔ ထားတာ ဘယ္လိုထူးျခားခ်က္လို႔ ျမင္ပါလဲခင္ဗ်။

“အဓိကကေတာ့ အေမရိကားရယ္၊ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြရယ္ စီးပြားေရး Sanction ကုိ ကင္းလြတ္ခြင့္ ျပဳေအာင္အတြက္ ဦးျမင့္ကို တာ၀န္ေပးတယ္လို႔ က်ေနာ္ ျမင္ပါတယ္ခင္ဗ်။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ဦးျမင့္က အေနာက္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သူလည္း ကၽြမ္းကၽြမ္း၀င္၀င္ သိတဲ့သူ တေယာက္ပါ။ ၾကားထဲမွာလည္း ဆက္စပ္မႈေတြ ရွိေကာင္း ရွိႏုိင္ပါတယ္။ ဒီ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း သူ႔ကို ၾကားခံေပါ့ Mediator သေဘာမ်ဳိး သုံးေကာင္းလည္း သုံးႏုိင္ပါတယ္။”

ႏုိင္ငံေရး အႀကံေပးအဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ဦးကုိကိုလႈိင္ အေၾကာင္းလည္း ေမးခ်င္ပါတယ္။ ဦးကိုကိုလႈိင္ကုိ ဒီလုိေနရာမ်ဳိး ထားရေအာင္ သူ႔မွာ ဘယ္ေလာက္အထိ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေျခခံ ဘယ္ေလာက္ရွိပါသလဲခင္ဗ်။

“ကိုကိုလႈိင္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေက်ာင္းကတည္းက ေတြ႕ခဲ့ဖူးပါတယ္။ က်ေနာ့္အျမင္ အေတြ႕အႀကဳံနဲ႔ ဗဟုသုတ အပုိင္းမွာေတာ့ က်န္တဲ့ သဘာရင့္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးသမားႀကီး တေယာက္ေတာ့ မဟုတ္ဘူးခင္ဗ်။ သူ႔မွာ တခုေတာ့ ရွိပါတယ္၊ စာဖတ္အားနဲ႔ ေလ့လာအားေတာ့ ရွိပါတယ္။ တခ်ိန္က ကက(ၾကည္း) သုေတသန ဆုိတာက ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးကိစၥေတြ၊ စစ္ေရးကိစၥေတြကို စုံစမ္းေလ့လာ ျပဳစုၿပီးေတာ့မွ ကက(ၾကည္း) ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြကို တင္ျပရတဲ့ဌာန ျဖစ္ပါတယ္။

“အခုလည္း သူကုိယ္တုိင္ ျပန္ၾကားေရးဌာနမွာ တာ၀န္ယူေနတာကို က်ေနာ္သိတယ္။ ဒီ့အျပင္ ဘေလာ့ဂ္ဂါေတြေပါ့၊ ပိေတာက္ေျမတုိ႔ ဘာတုိ႔က ကိုကိုလႈိင္တုိ႔ရဲ႕ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈေတြ ရွိပါတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ တန္ျပန္ ႏုိင္ငံေရးအန္တုမႈ လုပ္ငန္းကို ဦးေဆာင္ဦးရြက္ လုပ္ေနတဲ့ လူတေယာက္ေတာ့ ျဖစ္ပါတယ္။”

ရဲမွဴးႀကီး စစ္ေအးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေရာ၊ သူ႔ကိုေတာ့ ဥပေဒအႀကံေပးအဖြဲ႕လို႔ ေျပာထားေတာ့ သူ႔မွာ ဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ေရာ ဘယ္ေလာက္အထိ Background ရွိပါသလဲ။

“ရဲမွဴးႀကီး စစ္ေအးကေတာ့ က်ေနာ္သိသေလာက္ ဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘြဲ႕ရခဲ့ပါတယ္။ ရဲအရာရွိသင္တန္း အပတ္စဥ္ ၁ က ဆင္းတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ပါ။ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ မူးယစ္ေဆး၀ါးဆုိင္ရာ ကိစၥေတြ လုပ္တဲ့အခါမွာ၊ က်ေနာ္တုိ႔ ဖမ္းတဲ့ဆီးတဲ့အခါမွာ ရဲမွဴးႀကီး စစ္ေအးတုိ႔ အေနနဲ႔ ဥပေဒအႀကံေပး အေနနဲ႔ လုပ္ခဲ့ ကုိင္ခဲ့တာ ရွိပါတယ္။”

ခုန ဦးေအာင္လင္းထြဋ္ ေျပာပုံအရဆုိရင္ ဒီအႀကံေပးအဖြဲ႕က ဦးေဆာင္ပုိင္းေတြကို ၾကည့္လုိက္ေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္အရ ေခၚယူခန္႔ထားတဲ့ သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္ေနေတာ့ တကယ္တမ္း သူတုိ႔ကိုယ္ပုိင္ သူတုိ႔မွာ ရွိေနတဲ့ အႀကံဉာဏ္ေတြ ေပးရင္ေရာ ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရဘက္က လက္ခံမယ့္ အေနအထားေရာ ရွိရဲ႕လားခင္ဗ်။

“က်ေနာ့္အျမင္ ေျပာရရင္ အႀကံေပးလုိ႔ သူတုိ႔ သုံးဖုိ႔ထက္စာရင္ သူတုိ႔ခုိင္းဖုိ႔အတြက္ ဒီအဖြဲ႕ကုိ ဖြဲ႕စည္းတယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ သေဘာက ႏုိင္ငံေရးအရဆိုရင္ ကိုကိုလႈိင္ မင္းလုပ္၊ စီးပြားေရးအရ ဆုိရင္ ပါေမာကၡ ဦးျမင့္ကို တာ၀န္ေပး၊ ဥပေဒေရးအရ ဆုိရင္ ရဲမွဴးႀကီး စစ္ေအးကို တာ၀န္ေပး ဆုိၿပီးေတာ့မွ ဒီအတြက္ကို သူတုိ႔ ရည္ရြယ္ၿပီး ဖြဲ႕ပါလိမ့္မယ္။ ဒီလူ၊ ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြ ကိုကိုလႈိင္တို႔၊ ဦးစစ္ေအးတုိ႔ အေနနဲ႔ကေတာ့ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ကုိ အႀကံေပးေလာက္ေအာင္၊ အႀကံျပဳေလာက္ေအာင္ ရွိတဲ့ အရည္အခ်င္းေတာ့ သူတုိ႔မွာ မရွိပါဘူးခင္ဗ်။”

ဗိုလ္မွဴးေဟာင္း ဦးေအာင္လင္းထြဋ္ သုံးသပ္ ေျပာဆုိသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

နားဆင္ရန္

source by : http://www.voanews.com

အျပည္႔အစုံ ဖတ္ရန္ ...

သမၼတ အႀကံေပးအဖြဲ႕ ဖြဲ႕

ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတအတြက္ အႀကံေပးအဖြဲ႕ကို အဖြဲ႕၀င္ ၉ ေယာက္နဲ႔ ဖြဲ႕စည္းလုိက္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတက အႀကံေပးအဖြဲ႕ ဖြဲ႕တယ္ဆိုတာဟာ ႏုိင္ငံတကာမွာ လုပ္ေနၾကတဲ့ နည္းလမ္းနဲ႔ ကိုက္ညီၿပီး သင့္ေတာ္တဲ့ အႀကံဉာဏ္ေတြကို ေပးသြားမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ အႀကံေပးအဖြဲ႕မွာပါတဲ့ ပညာရွင္တဦးက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ အႀကံဉာဏ္ေတာင္းၿပီးရင္ တကယ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ေတာ့ လိုတယ္လို႔ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) က ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစံုကုိ ဘန္ေကာက္ကေန စံုစမ္းထားတဲ့ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕ ဥပေဒမွာ ျပ႒ာန္းခ်က္နဲ႔အညီ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတက အႀကံေပးအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းလုိက္တဲ့အေၾကာင္း ဧၿပီလ ၁၉ ရက္ ေန႔စြဲနဲ႔ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။ အႀကံေပးအဖြဲ႕ကို ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးနဲ႔ ဥပေဒေရးရာလို႔ သံုးဖြဲ႕ခြဲထားၿပီး တဖြဲ႕ဆီမွာ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ၁ ေယာက္၊ အဖြဲ႕၀င္ ၂ ေယာက္၊ ေပါင္း ၃ ေယာက္နဲ႔ စုစုေပါင္း ၉ ေယာက္ ပါ၀င္ပါတယ္။ အႀကံေပးပုဂၢိဳလ္စာရင္း အျပည့္အစံုကို အဖြဲ႕ထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ စီးပြားေရး ပညာရွင္ ေဒါက္တာ ဦးျမင့္က ဗီြအိုေအကို ေျပာျပပါတယ္။

“စီးပြားေရး အႀကံေပးအဖြဲ႕မွာ နံပါတ္ ၁ - ေဒါက္တာ ဦးျမင့္ က်ေနာ္ေပါ့ဗ်ာ၊ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္၊ နံပါတ္ ၂ - ဦးဆက္ေအာင္ အဖြဲ႕၀င္၊ နံပါတ္ ၃ - ေဒါက္တာ တင္လွဗိုလ္၊ ႏုိင္ငံေရး အႀကံေပးအဖြဲ႕ နံပါတ္ ၁ - ဦးကိုကိုလႈိင္ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္၊ နံပါတ္ ၂ - ေဒါက္တာ ေနဇင္လတ္ အဖြဲ႕၀င္၊ ဦးရဲတင့္ အဖြဲ႕၀င္၊ ေနာက္ ဥပေဒ အႀကံေပးအဖြဲ႕ နံပါတ္ ၁ - ရဲမွဴးႀကီး စစ္ေအး(ၿငိမ္း) အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္၊ နံပါတ္ ၂ - ေဒၚခင္မ်ဳိးျမင့္ အဖြဲ႕၀င္၊ နံပါတ္ ၃ - ဦးသန္းေက်ာ္ အဖြဲ႕၀င္။”

ေဒါက္တာ ဦးျမင့္ဟာ ရန္ကုန္ စီးပြားေရးတကၠသိုလ္၊ ရန္ကုန္ ပညာေရးတကၠသိုလ္၊ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာန၊ ထုိင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ အေျခစိုက္ ကုလသမဂၢ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈေရး ေကာ္မရွင္၊ အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေဒသ႐ံုးမွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အနည္းဆံုးေသာ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ သုေတသနနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး မူဝါဒမ်ား ေလ့လာဆန္းစစ္ေရး ဌာနခြဲမွဴး၊ အထက္တန္း စီးပြားေရး ပညာရွင္ စသည္ျဖင့္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးပါတယ္။

စီးပြားေရး သုေတသန စာတမ္းေတြ၊ ေဆြးေႏြးပြဲေတြအတြက္ အေထာက္အကူျပဳ စာတမ္းေတြ၊ အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေဒသရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈေရးစစ္တမ္း စာေစာင္ေတြ ျပဳစုေရးသားခဲ့သလို ျမန္မာႏိုင္ငံ ဝိဇၨာနဲ႔သိပၸံ ပညာရွင္ အဖြဲ႕မွာ အဖြဲ႔ဝင္တဦးျဖစ္ၿပီး ျပည္တြင္း စီးပြားေရးက႑နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဟာေျပာ ေဆြးေႏြး ပို႔ခ်တာေတြ၊ အႀကံဉာဏ္ေပးတာေတြ လုပ္ေနသူ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ မတ္လထုတ္ Living Color မဂၢဇင္းကို ကိုးကားၿပီး ၀ီကီျမန္မာ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

သူ႔အေနနဲ႔ ျဖစ္သင့္တဲ့ အႀကံဉာဏ္ေတြကို ေပးသြားမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဒါက္တာ ဦးျမင့္က ေျပာပါတယ္။

“ဘယ္ႏုိင္ငံမွာမဆုိ သမၼတ အေနနဲ႔ကေတာ့ အႀကံေပးအရာရွိေတြ ဖြဲ႕တာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ International Practice နဲ႔ ညီတယ္ေပါ့။ ဒီဟာေတာ့ တခါမွ မႀကံဳခဲ့ရဘူးေပါ့။ အေျခအေနက မတူတဲ့ဟာေလး ျဖစ္ေနတာေပါ့။ ႏုိင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲက တခါမွ ဆရာ့ကို ေခၚေတြ႕တာလည္း မရွိဘူး။ ၁၆ ႏွစ္ရွိၿပီ။ တခါမွ မရွိဘူး။ ဒါေလးက နည္းနည္း ထူးျခားတာေပါ့။ ဆရာလည္း ေပးမွာပဲ၊ ႀကိဳက္တာ မႀကိဳက္တာေတာ့ ဆရာ မသိဘူး။ သူတုိ႔ကလည္း ဆရာ့ကုိ ေပးပါလုိ႔ ေျပာထားတယ္။ ျဖစ္တာ မျဖစ္တာေတာ့ ဆရာ မသိဘူး။ ေပးမွာေတာ့ ေသခ်ာတယ္၊ မပူနဲ႔။”

၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းယူၿပီးတဲ့ေနာက္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ျဖစ္သူက တိုင္းျပည္အာဏာ အရပ္ရပ္ကို ခ်ဳပ္ကိုင္ၿပီး စစ္အာဏာရွင္ပံုစံ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တာပါ။ အခု သမၼတ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရအဖြဲ႕ မေပၚခင္ထိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ စစ္ေကာင္စီေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊမွာ အႀကံေပးအဖြဲ႕ရွိတယ္ ဆိုတာမ်ဳိး၊ သက္ဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူေတြဆီက အႀကံဉာဏ္ေတာင္းတယ္ ဆိုတာမ်ဳိး တခါမွ မၾကားခဲ့ရဖူးပါဘူး။

အႀကံေပးအဖြဲ႕ဆီကေန လိုအပ္တဲ့ အႀကံဉာဏ္ေတြကို ေတာင္းယူၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔လည္း လိုမယ္လုိ႔ NLD ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးဉာဏ္၀င္းက ေျပာပါတယ္။

“အႀကံေပးတဲ့ဟာကို လုိက္နာရင္ေတာ့ ေကာင္းမွာေပါ့။ အႀကံေပးတာကို အႀကံပဲ ယူၿပီးေတာ့ မလိုက္နာရင္ေတာ့လည္း အက်ဳိးမရွိဘူးေပါ့။ က်ေနာ္ အႀကံေပးခ်င္တာက တကယ္ လိုအပ္တာကုိ အႀကံဉာဏ္ ေတာင္းဖို႔ပါ။ ေတာင္းၿပီးရင္လည္း ေလးေလးစားစား ထည့္သြင္း စဥ္းစားဖို႔ လိုမယ္ေလ။ ဒါ အဓိကပါပဲ။”

သမၼတဟာ အႀကံေပးအဖြဲ႕ကို သင့္ေလ်ာ္တဲ့ ဦးေရနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းႏုိင္တယ္၊ အႀကံေပးအဖြဲ႕၀င္ေတြ ခံစားခြင့္ရွိတဲ့ ခ်ီးျမႇင့္ေငြ၊ စရိတ္နဲ႔ အေဆာင္အေယာင္ေတြကို ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ အဖြဲ႕က သတ္မွတ္ၿပီး အစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ ဘ႑ာရန္ပံုေငြကေန က်ခံရမယ္လို႔ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕ ဥပေဒမွာ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္ခ်က္ကလြဲၿပီး အႀကံေပးအဖြဲ႕နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အက်ယ္တ၀င့္ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြ မရွိပါဘူး။ အႀကံေပးအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ အႀကံေပး ပုဂၢိဳလ္ေတြကို ဧၿပီလ ၁၁ ရက္ေန႔ နံနက္ပိုင္းကေနစၿပီး ဖြဲ႕စည္း ခန္႔အပ္လိုက္တဲ့အေၾကာင္း ဧၿပီလ ၁၉ ရက္ ေန႔စြဲတပ္ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕၊ အတြင္းေရးမွဴး လက္မွတ္ထိုးၿပီး ထုတ္ျပန္ခဲ့တာ ျဖစ္ေပမဲ့ ခုခ်ိန္ထိေတာ့ ႏုိင္ငံပိုင္ သတင္းမီဒီယာေတြမွာ ထုတ္ျပန္ေၾကညာတာ မရွိေသးပါဘူး။

နားဆင္ရန္

source by : http://www.voanews.com

အျပည္႔အစုံ ဖတ္ရန္ ...

Sunday, April 24, 2011

နာေရးကူညီမႈအသင္း(ရန္ကုန္)၏ ၁၀ႏွစ္ျပည့္ အခမ္းအနား

ယေန႔ က်င္းပျပဳလုပ္တဲ့ နာေရးကူညီမႈအသင္း(ရန္ကုန္)၏ ၁၀ႏွစ္ျပည္႔ အခမ္းအနားသို႔ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္ ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့ပါတယ္...။

အဆိုပါအခမ္းအနားအား မနက္(၉)နာရီမွာ စတင္က်င္းပခဲ့ျပီး လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွ ဖဲၾကိဳးျဖတ္ ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့ကာ မ်က္စိခြဲခန္းအတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၁၆၆၅၀) လႈဒါန္းသြားေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။



ဓာတ္ပံု... ဒီမိုေဝယံ

source by : http://demowaiyen.blogspot.com

အျပည္႔အစုံ ဖတ္ရန္ ...