ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ ေအာင္ျမင္မွဳရွိရန္အတြက္ ေတာ္လွန္ေရးအလားအလာ၊ ေတာ္လွန္ေရး အေျခအေန၊ ဦးေဆာင္မွဳႏွင့္ အဖြဲ႔အစည္း၊ လူထုေထာက္ခံအားေပးမွဳ စသည္တို႔အျပင္ စစ္မ်က္ႏွာအားလံုးကို ေပါင္းစပ္တိုက္ပြဲ၀င္မွဳမွာလည္း အလြန္အေရးၾကီးလွသည္။ ျပည္သူ႕ေတာ္လွန္ေရး ဆင္ႏႊဲရာတြင္ စစ္မ်က္ႏွာ တခုတည္းကိုသာ အာရံုစိုက္၍ မရပါ။ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမွဳေရး၊ စစ္ေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေရးရာ စစ္မ်က္ႏွာအားလံုးတြင္ ဘက္ေပါင္းစံုမွ ျပင္ဆင္တည္ေဆာက္ တိုက္ပြဲ၀င္ႏိုင္မွသာ ေအာင္ျမင္ႏိုင္သည့္ ရာခိုင္ႏွဳန္း ျမင့္မားပါသည္။
ေတာ္လွန္ေရး အလားအလာ
လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ စီးပြားေရးအေျခအေန ယိုယြင္းလာသည့္ အခ်ိန္အခါ (သို႔မဟုတ္) အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားမ်ား ေလ်ာ့ရဲေနသည့္ အခ်ိန္အခါ (သို႔မဟုတ္) အစိုးရအေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ပြားေနသည့္ အခ်ိန္အခါမ်ားတြင္ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ ေပၚထြက္လာႏိုင္သည့္ အခြင့္အခါေကာင္းႏွင့္ အလားအလာမ်ား ရွိလာတတ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အဆိုပါ ေတာ္လွန္ေရးအလားအလာမ်ား တည္ရွိေနပါသည္။ စီးပြားေရးအေျခအေန ပ်က္စီးမွဳ၊ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳ၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမွဳ၊ လူလတ္တန္းစား အေရအတြက္ ေလ်ာ့နည္းမွဳ၊ ရာဇ၀တ္မွဳမ်ား ထူေျပာမွဳ၊ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ားအား ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပမ္းမွဳ စသည္တို႔အျပင္ အာဏာရွင္ ေရြးေကာက္ပြဲမွ ေပၚထြက္လာေသာ အတုအေယာင္လႊတ္ေတာ္ျဖင့္ ေရႊရည္စိမ္ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳကို ျပဳလုပ္ေနခ်ိန္ ျဖစ္ရာ အာဏာရွင္အစိုးရအတြင္း အာဏာလုပြဲ အခင္းအက်င္းမ်ားျဖင့္ ေဒါက္တိုင္ယႏၱရားမ်ား ေလ်ာ့ရဲေနသည့္ အခ်ိန္အခါ ျဖစ္ပါသည္။
ယင္းသို႔ ေတာ္လွန္ေရး အလားအလာမ်ား တည္ရွိပါက ေတာ္လွန္ေရးအေျခအေနမ်ား ေပၚထြက္လာရန္ လိုအပ္ပါသည္။
ေတာ္လွန္ေရး အေျခအေန
ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ ေပၚထြက္လာႏိုင္သည့္ အေျခအေနမ်ားမွာ
လူမွဳအသင္းအပင္း အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ေပၚထြက္လာျခင္း၊
မိမိတို႔ ဘ၀ရပ္တည္ေရးႏွင့္ တိုးတက္ေရးကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္က ဟန္႔တားေနေၾကာင္း သိျမင္သူ မ်ားျပား လာျခင္း၊
စနစ္ကို ေျပာင္းလဲရမည္ဟူေသာ အသိတရားမ်ား ျပန္႔ပြားလာျခင္း၊
အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားမ်ား ဖရိုဖရဲ ျဖစ္ျခင္း၊
အစိုးရေဒါက္တိုက္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအတြင္း ေျပာင္းလဲမွဳလိုလားသူႏွင့္ မလိုလားသူမ်ား အုပ္စုကြဲေနျခင္း၊
ရဲ၊ စစ္တပ္၊ ေထာက္လွမ္းေရး စသည္တို႔တြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္သူမ်ားမွ ေတာ္လွန္ေရး အင္အားစုမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ ေပါင္းစည္းလာျခင္း၊
စသည္တို႔ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာျပည္သူလူထုသည္ မိမိတို႔၏ ဘ၀ ရပ္တည္ေရးႏွင့္ ဘ၀တိုးတက္ေရးကို စစ္အာဏာရွင္စနစ္က ခ်ဳပ္ခ်ယ္ကန္႔သတ္ထားေၾကာင္း သိျမင္ျပီး၊ အာဏာရွင္စနစ္ကို တိုက္ဖ်က္ႏိုင္မွသာ ျပည္သူတရပ္လံုး၏ ဘ၀တိုးတက္သာယာ ေအးခ်မ္းလာမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလဲ နားလည္ယံုၾကည္ထားၾကပါသည္။ စစ္အုပ္စုဘက္တြက္လည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားမ်ား ဖရိုဖရဲျဖစ္ျခင္း၊ အာဏာရွင္အသိုင္းအ၀ိုင္းအတြင္း အုပ္စုမ်ား ကြဲေနျခင္း၊ မေက်မနပ္ျဖစ္မွဳမ်ား တိုးပြားေနျခင္း စသည္မ်ား ျဖစ္ပြားေနျပီး ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ ေပၚထြက္လာရန္ အေျခအေနမ်ားက ေတာင္းဆိုလ်က္ရွိပါသည္။
ဦးေဆာင္မွဳႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္း
ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ကို အေျခအေနက ေတာင္းဆိုလာခ်ိန္တြင္ ေတာ္လွန္ေရးဦးေဆာင္မွဳႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ အခန္းက႑မွာ အေရးၾကီးလာပါသည္။ ေတာ္လွန္ေရးဦးေဆာင္မွဳ ဆိုရာတြင္ ဦးေဆာင္မွဳ သေဘာသဘာ၀ကို သိရွိနားလည္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ေတာ္လွန္ေရးတိုင္းတြင္ တိုက္ပြဲမ်ားစြာ ပါ၀င္ေလ့ရွိျပီး၊ တိုက္ပြဲမ်ားစြာတြင္းမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားစြာ ေပၚထြက္လာေလ့ ရွိပါသည္။ ယင္းသို႔ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေျမာက္အျမား ေပၚထြက္လာျခင္းမွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေကာင္းမြန္ေသာ္လည္း ေရွ႕ပိုင္းတိုက္ပြဲ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေနာက္ပိုင္းမ်ိဳးဆက္မ်ားက အလြန္အကၽြံ မွီခိုအားထားျခင္း၊ ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိုးကြယ္ျခင္း ၊ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ကြဲျပားမွဳေပၚမူတည္၍ ဂိုဏ္းဂဏ ကြဲျပားျခင္း စသည့္ ဆိုးက်ိဳးမ်ားလည္း ျဖစ္ပြားေစတတ္ပါသည္။ ပို၍ ဆိုးသည္မွာ ေရွ႕ပိုင္းတြင္ ေပၚထြက္ခဲ့ေသာ တိုက္ပြဲအစဥ္အဆက္မွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကသာ တိုက္ပြဲမ်ားကို ဆက္လက္ဦးေဆာင္ေဖာ္ထုတ္ရန္ ေနာက္ပိုင္းမ်ိဳးဆက္မ်ားမွ အားကိုးတၾကီး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ထားရွိျခင္း ျဖစ္ျပီး၊ တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ ေပၚထြက္ေရးသည္ လက္ရွိတိုက္ပြဲ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ တာ၀န္ဟုသာ မွတ္ယူသြားျခင္း ျဖစ္ေလသည္။ အဆိုပါအေျခအေနတြင္ ေတာ္လွန္ေရး မ်ိဳးဆက္ေပါင္းကူးတံတား က်ိဳးပ်က္သြားသည္ျဖစ္ရာ အာဏာရွင္စနစ္ ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးကို ေထာက္ကူေပး လိုက္သကဲ့သို႔ ျဖစ္သြားတတ္ပါသည္။
သို႔ျဖစ္ရာ တိုက္ပြဲမ်ားကသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေမြးဖြားေလ့ရွိသည္ ဟူေသာ ေတာ္လွန္ေရးဦးေဆာင္မွဳ သေဘာသဘာ၀ ႏွင့္အညီ တိုက္ပြဲမ်ား စဥ္ဆက္မျပတ္ ေပၚထြက္လာေစေရးကိုသာ ဦးတည္ၾကိဳးပမ္းၾကရန္ လိုအပ္ပါသည္။ အဆိုပါ သေဘာသဘာ၀ကို လက္ေတြ႔မက်င့္သံုးႏိုင္ပါက ရွိျပီးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေပၚတြင္ ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိုးကြယ္ျခင္း၊ ဂိုဏ္းဂဏ ခြဲျခားျခင္း၊ ေခါင္းေဆာင္ရွာျခင္း၊ ေခါင္းေဆာင္ေမွ်ာ္ျခင္း၊ ေမွ်ာ္လင့္ထားသလို ေခါင္းေဆာင္က မျပဳလုပ္ႏိုင္သည့္အခါ အျပစ္ဖို႔ ေ၀ဖန္ျခင္း၊ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္း၊ ေရွ႕ပိုင္းမ်ိဳးဆက္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကလဲ မိမိတို႔က တိုက္ပြဲမ်ားကို ဦးေဆာင္ဖန္တီးရမည္ဟု ထင္ျမင္ေနျခင္း စသည့္ စိတ္ၾကြ၊ စိတ္က် သံသရာတြင္ လည္ေနျပီး၊ ေတာ္လွန္ေရးမွာလဲ က်ည္ဆန္ရွိလ်က္ႏွင့္ ပစ္၍မရေသာ ေသနတ္စုတ္ၾကီးကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနတတ္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ တိုက္ပြဲမ်ား စဥ္ဆက္မျပတ္ေပၚထြက္ေရးသည္သာ ေတာ္လွန္ေရး၏ ပကတိ လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိနားလည္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။
ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးၾကိဳးပမ္းမွဳ သမိုင္းတြင္လဲ ဤအခ်က္မွာ ထင္ရွားေနပါသည္။ ေတာင္သူလယ္သမား အေရးေတာ္ပံုကို ဆရာစံက ဦးေဆာင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းအခ်ိန္က ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ ခြဲေရး၊ တြဲေရး အျငင္းပြား၍ တကြဲတျပား ျဖစ္ေနၾကပါသည္။ ဆရာစံကလဲ အဆိုပါ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ တိုက္ပြဲေခၚသံကို မေစာင့္ခဲ့ပါ။ ဒုတိယေက်ာင္းသား သပိတ္ကိုလဲ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဦးေဆာင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အျခားႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္မွဳမ်ား၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွဳမ်ား ရွိေသာ္လည္း ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားကသာ တိုက္ပြဲေခၚခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ေထာင့္သံုးရာျပည့္ အေရးေတာ္ပံုကိုလဲ အလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဦးေဆာင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ နယ္ခ်ဲ႕ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားမရွိ၍၊ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ကြဲျပားေန၍၊ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက တိုက္ပြဲေခၚသံ မေပး၍ စေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားျဖင့္ သခင္ေအာင္ဆန္းတို႔ လက္မွိဳင္ခ် ထိုင္ေနခဲ့ျခင္း မရွိပါ။ ေရွ႕မွ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ားက တမတ္သားအာဏာရရ၊ တပဲသားအာဏာရရ၊ ရရင္ျပီးေရာ သေဘာျဖင့္ လက္၀ါးေလးေတြ ကိုယ္စီျဖန္႕ကာ နယ္ခ်ဲ႕တို႕ထံ ေတာင္းရမ္းေနၾကခ်ိန္တြင္ လြတ္လပ္ေရးကို ေတာင္းယူ၍ မရ၊ တိုက္ယူမွ ရမည္ကိို သိနားလည္ေသာ မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားက နယ္ခ်ဲ႕ေတာ္လွန္ေရးကို ဦးေဆာင္သြားခဲ့ၾကပါသည္။
ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္း၏ သေဘာသဘာ၀မွာလည္း ေတာ္လွန္ေရးဦးေဆာင္မွဳ သေဘာသဘာ၀ ကဲ့သို႔ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ကို ေတာ္လွန္ေရးလမ္းစဥ္ကို ကိုင္စြဲေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ဦးေဆာင္မွသာ ေတာ္လွန္ေရးအရွိန္ ျမင့္မားလာမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ရာတြင္ နည္းပရိယာယ္မ်ိဳးစံု အသံုးျပဳရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း အခ်ိဳ႕က ဆိုတတ္ၾကပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ျပတ္သားေသာ လမ္းစဥ္တခုတည္းကိုသာ ေတာင္းဆိုလာသည့္ အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါမ်ားလဲ ရွိေနတတ္ပါသည္။
မိမိ၀ယ္ယူလိုက္ေသာ ျခံထဲတြင္ ယိုယြင္းေနေသာ အိမ္တလံုး ရွိေနပါက ယင္းအိမ္ကို ျဖိဳခ်ျပီး အသစ္ေဆာက္မည္ (သို႔မဟုတ္) ျပဳျပင္မြမ္းမံမည္ ဆိုသည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တခုတည္းကိုသာ မျဖစ္မေန ခ်မွတ္ရပါသည္။ ျဖိဳခ်ရာတြင္ အသံုးျပဳရမည့္ ကိရိယာတန္ဆာပလာမ်ားႏွင့္ ျပဳျပင္မြမ္းမံရာတြင္ အသံုးျပဳရမည့္ ကိရိယာတန္ဆာပလာမ်ား တူညီျခင္း မရွိပါ။ နံရံျဖိဳလိုက္၊ ျပတင္းေပါက္ ေဆးသုတ္လိုက္ လုပ္ေနလို႕ မရပါ။ ယင္းသို႕ လုပ္ေနပါက အခ်ိန္၊ လုပ္အား ႏွင့္ ေပးဆပ္ရင္းႏွီးမွဳမ်ား အလဟႆ ျဖစ္ရံုသာ ရွိပါလိမ့္မည္။ အိမ္အသစ္လဲ မရ၊ အိမ္အေဟာင္းလဲ မျပိဳပဲ အိမ္ရာစီမံကိန္းမ်ားမွာလဲ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာေနေပလိမ့္မည္။ ႏိုင္ငံတခုတြင္ တည္ရွိေနေသာ ႏိုင္ငံေရးအေဆာက္အအံုသည္ ျဖိဳခ်ျပီးမွ အသစ္ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရန္ လိုအပ္ပါက ေတာ္လွန္ေရးလမ္းစဥ္ကို ကိုင္စြဲျပီး ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ မလြဲမေသြ ဆင္ႏႊဲၾကရမည္ပင္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကီးစိုးလာခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေရးအေဆာက္အအံုမွာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ဘီလူးအသြင္ဖန္တီးလိုက္၊ မင္းသားအသြင္ဖန္ဆင္းလိုက္ျဖင့္ ေဆးေရာင္မ်ိဳးစံုျခယ္သကာ အသက္သြင္းထားေသာ ႏိုင္ငံေရး အေဆာက္အအံုျဖစ္ပါသည္။ ဤအေဆာက္အအံု၏ အေျခခံအုတ္ျမစ္တြင္ ေစ့စပ္ညွိႏွိဳင္းေဆြးေႏြးေရး အုတ္ျမစ္မရွိ၊ ဗိုလ္က်အႏိုင္ယူေရးသာ ရွိပါသည္။ ေတာင္းဆိုမွဳမ်ားကို လိုက္ေလ်ာေပးေရး ဟူေသာ အုတ္ျမစ္မရွိ၊ အာဏာတည္ျမဲေရး အုတ္ျမစ္ သာရွိပါသည္။ သင့္ျမတ္ေရးဟူေသာ အုတ္ျမစ္မရွိ၊ ဖယ္ရွားေရး ဟူေသာ အုတ္ျမစ္ သာရွိပါသည္။ ညီညြတ္ေရး ဟူေသာ အုတ္ျမစ္မရွိ၊ အဆံုးသတ္ေခ်မွဳန္းေရး ဟူေသာ အုတ္ျမစ္သာ ရွိပါသည္။
ယင္းသို႔ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးေရး၊ သင့္ျမတ္ေရး၊ ညီညြတ္ေရးတို႔အေပၚတြင္ အေျခခံထားျခင္းမရွိေသာ ႏိုင္ငံေရးအေဆာက္အအံုကို ေဆးသုတ္ျပီး မြမ္းမံျပင္ဆင္၍ မရပါ။ ျဖိဳခ်ျပီး အုတ္ျမစ္အသစ္ ျပန္ခ်မွသာ ရႏိုင္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးေရး၊ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး၊ အမ်ိဳးသားေသြးစည္းညီညြတ္ေရး ဟူေသာ အုတ္ျမစ္မ်ား ခ်ႏိုင္ရန္ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံေရးအေဆာက္အအံုကို ကနဦးျဖိဳခ်ၾကရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ တနည္းဆိုေသာ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ပန္းတိုင္ကို ဦးတည္ေသာ ေတာ္လွန္ေရးလမ္းစဥ္ကို ျပတ္ျပတ္သားသား ကိုင္စြဲရန္ ေတာ္လွန္ေရးအလားအလာႏွင့္ အေျခအေနက ျပဌာန္းေတာင္းဆိုထားျပီး ျဖစ္ပါသည္။
ယင္းေတာ္လွန္ေရးလမ္းစဥ္ကို ကိုင္စြဲေသာ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ဦးေဆာင္မွသာ ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ျမင္ႏိုင္သည့္ ရာခိုင္ႏွဳန္း မ်ားျပားသည္ ျဖစ္ရာ အဆိုပါ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား အသြင္သ႑ာန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေပၚထြက္လာရန္ လိုအပ္လွပါသည္။ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ဖြဲ႕စည္းရာတြင္ လူထု၊ လူတန္းစား အလႊာအသီးသီးအၾကားတြင္ စိမ့္၀င္ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနေသာ Grass – root infrastructure လိုအပ္ပါသည္။ ေတာ္လွန္ေရးဟူသည္ ပိုစတာကပ္ျခင္း၊ စာရြက္စာတမ္း ျဖန္႕ေ၀ျခင္း၊ အခမ္းအနားမ်ား က်င္းပျခင္း စသည္တို႕ကိုပင္ ဆိုလိုျခင္း မဟုတ္ပါ။ ဤသည္တို႔မွာ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ စတင္ရန္ စည္းရံုးလွံဳ႕ေဆာ္မွဳ၏ အစိတ္အပိုင္းတရပ္သာ ျဖစ္ပါသည္။
လူထုလူတန္းစား အလႊာအသီးသီးၾကားတြင္ စိမ့္၀င္ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနေသာ Grass- root infrastructure မရွိပါက အာဏာရွင္တို႕ဘက္က ေတာ္လွန္ေရးတိုက္ပြဲမ်ားကို အခ်ိန္အနည္းငယ္အတြင္း ထိန္းခ်ဳပ္သြားႏိုင္သည္ျဖစ္ရာ လွဳပ္ရွားမွဳတခုကိုပင္ ဦးစားေပးေဖာ္ေဆာင္၍ မရ၊ ေရရွည္ျမွဳပ္ႏွံ- ျပင္ဆင္တည္ေဆာက္မွဳကို မလြဲမေသြ ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္သည္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း၏ အလႊာစံု၊ က႑စံုတြင္ ေတာ္လွန္ေရး၏ ေျခတံ၊ လက္တံမ်ား စိမ့္၀င္ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနေစရန္ လွဳပ္ရွားအဖြဲ႔ငယ္မ်ားအား ေျမေအာက္ယူဂ်ီ သ႑ာန္၊ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မွဳ ေကာ္မတီမ်ားအား ေဒါင္လိုက္သ႑ာန္၊ မဟာမိတ္ဆက္ဆံေရးႏွင့္ ပူးတြဲလွဳပ္ရွားမွဳမ်ားတြင္ အလ်ားလိုက္ ကြန္ယက္ ခ်ိတ္ဆက္မွဳသ႑ာန္မ်ားႏွင့္ သတင္းအခ်က္မ်ား ရွာေဖြစုေဆာင္းေရးအတြက္ circuit သ႑ာန္တို႕ကို အသံုးျပဳရန္ လိုအပ္သည္။
ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား ခ်ိတ္ဆက္တည္ေဆာက္မွဳတြင္ centralization စနစ္ကို အသံုးျပဳျခင္းမွာ ကြဲျပားျခားနားမွဳ နည္းေသာ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနမ်ားအတြက္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ္လည္း၊ ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ား အမ်ားအျပားရွိေနေသာ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနမ်ားတြင္မူ အခက္အခဲမ်ားစြာ ေပၚလာ တတ္ပါသည္။ ေလး-ငါးဖြဲ႔ ေပါင္းလိုက္၊ တဖြဲ႔ တည္ေထာင္လိုက္၊ ဆယ္ဖြဲ႔ ကြဲလိုက္၊ ျပန္စုစည္းလိုက္ သံသရာတြင္ ညီညြတ္ေရး တည္ေဆာက္မွဳဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ တလည္လည္ ျဖစ္ေနတတ္ပါသည္။ ယင္းသို႔ မျဖစ္ေစရန္ Decentralization စနစ္ကို တိုက္ပြဲၾကားတြင္ အသံုးျပဳ၍ ညီညြတ္ေရး တည္ေဆာက္ရမည္ျဖစ္သည္။
ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ လမ္းစဥ္တူညီေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကားတြင္ ညီညြတ္ေရးတည္ေဆာက္ျပီးမွ ေတာ္လွန္ေရး ဆင္ႏႊဲရန္ ၾကိဳးပမ္းျခင္းထက္ ဘံုရန္သူကို ၀ိုင္း၀န္းေခ်မွဳန္းသည့္ တိုက္ပြဲၾကားတြင္ ညီညြတ္ေရး တည္ေဆာက္ရန္ ၾကိဳးပမ္းျခင္းက ပိုမိုထိေရာက္မည္ျဖစ္သည္။ မိတ္ေဆြစစ္ကို အခက္အခဲၾကားတြင္သာ ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။ တိုက္ပြဲမရွိပဲ တည္ေဆာက္ထားေသာ ညီညြတ္ေရးသည္ တိုက္ပြဲၾကားတြင္ ခိုင္ခံ့ေနမည္ဟု မည္သူတပ္အပ္ ေျပာႏိုင္ပါအံ့နည္း။
ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားအတြက္ အျခားလိုအပ္ခ်က္တရပ္မွာ ေတာ္လွန္ေရးမီဒီယာ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ေတာ္လွန္ေရးမီဒီယာသည္ ရွင္းလင္းျပတ္သားေသာ ေတာ္လွန္ေရးအျမင္ႏွင့္ သေဘာတရားမ်ားကို လူထုအၾကားသို႔ ပို႔ေဆာင္ေပးႏိုင္မည့္ မီဒီယာျဖစ္ရမည္။ လူထုႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုမ်ားအၾကား ေပါင္းကူးေပးႏိုင္မည့္ မီဒီယာ ျဖစ္ရန္ လိုအပ္သည္။ အခ်ိဳ႕က မီဒီယာသည္ ဘက္မလိုက္ရ ဟု ဆိုၾကသည္။ ေတာ္လွန္ေရးအလားအလာ၊ အေျခအေနမ်ား မရွိပဲ လူထုႏွင့္ အစိုးရ တသားတည္းက်ေနေသာ ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ေတာ့ ဤအဆိုမွာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း၊ က်င့္၀တ္၊ သေဘာတရားအရ မွန္ကန္လွပါသည္။ သို႔ရာတြင္ လူထုက အဖိႏွိပ္ခံ၊ အစိုးရက ဖိႏွိပ္သူ ျဖစ္ေနရသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ေတာ့ ဤအဆိုမွာ ေရနစ္သူ၊ ၀ါးကူထိုးသကဲ့သို႔ပင္ျဖစ္သည္။ တိုင္းျပည္၏ မီဒီယာကို ဖိႏွိပ္သူ အစိုးရက ထိန္းခ်ဳပ္ထားခ်ိန္တြင္ အဖိႏွိပ္ခံျပည္သူတို႕ဘက္မွ ဘက္လိုက္ရပ္တည္ေသာ၊ ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုမ်ားဘက္မွ ဘက္လိုက္ ရပ္တည္ေသာ ေတာ္လွန္ေရးမီဒီယာမ်ား မရွိပါက ျပည္သူ႕အသံကို မည္သူက ကိုယ္စားျပဳမည္နည္း။
အထက္ပါ လိုအပ္ခ်က္မ်ားအျပင္ အေရးၾကီးေသာ လိုအပ္ခ်က္တရပ္မွာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ လူထုလွဳပ္ရွားမွဳမ်ား အရွိန္ျမင့္ေနခ်ိန္တြင္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ ေပါင္းစပ္တိုက္ပြဲ၀င္ျခင္း မရွိပါက လူထုလွဳပ္ရွားမွဳမ်ားသည္ အာဏာရွင္တို႔၏ ပစ္မွတ္အလယ္ဗဟို တည့္တည့္သို႔ ေရာက္သြားတတ္သည္။ ထိုပစ္မွတ္မ်ား ပ်ံ႕က်ဲလာေစရန္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ ေပါင္းစပ္ျဖည့္ဆည္း ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ အာဏာရွင္တို႔က လာတိုက္မွသာ ခုခံကာကြယ္ေရးကို ဆိုလိုျခင္း မဟုတ္။ လူထုတိုက္ပြဲ အရွိန္တက္ေနခ်ိန္တြင္ ထိုးစစ္မ်ားဆင္ႏႊဲ၍ အားျဖည့္ျခင္းကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။ အဓိကရည္မွန္းခ်က္မွာ စစ္ေရးအရ ေအာင္ပြဲမဟုတ္။ ေတာ္လွန္ေရး အရွိန္ျမွင့္တင္ေရး ျဖစ္သည္။
လူထုေထာက္ခံအားေပးမွဳ
ေတာ္လွန္ေရးတရပ္တြင္ လိုအပ္ခ်က္ အမ်ားအျပားရွိသည္ မွန္ေသာ္လည္း၊ အရွံဳးအႏိုင္ကို အဆံုးအျဖတ္ ေပးသည္မွာ လူထုပင္ ျဖစ္သည္။ လူထုေထာက္ခံအားေပးမွဳ မရွိေသာ၊ လူထုႏွင့္ ကြင္းဆက္ျပတ္ေနေသာ မည္သည့္ေတာ္လွန္ေရးမဆို က်ဆံုးေရးသို႔ ဦးတည္ေပလိမ့္မည္။ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ စည္းရံုး လွံဳ႕ေဆာ္သူ မ်ားသည္ လူထု၏ ယဥ္ေက်းမွဳဆိုင္ရာ၊ လူမွဳေရးရာ၊ စီးပြားေရးရာ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို အာရံုစိုက္ရန္ လိုအပ္သည္။ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုမ်ားႏွင့္ လူထုက တသားတည္း ဟန္ခ်က္ညီမွသာ ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ျမင္ေပလိမ့္မည္။
ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုမ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထု တရပ္လံုးတြင္ clear vision of revolution မရွိလာသည့္ ကာလတေလွ်ာက္လံုး မည္သုိ႔ေသာ ေတာ္လွန္ေရးမွ ေအာင္ျမင္မည္မဟုတ္။ ဤ အခ်က္ကို အင္အားစုမ်ား သတိျပဳရန္လိုသည္။ ေတာ္လွန္ရမည္ ေျပာလိုက္၊ ေတာင္းဆိုရမည္ ေျပာလိုက္၊ တိုက္ရမည္ ေျပာလိုက္၊ ေခါင္းငံု႔ခံ၍ အာဏာရွင္တို႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရမည္ ေျပာလိုက္ႏွင့္ အေတြးအေခၚမ်ား ရွဳပ္ေထြးေနေသာ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္တြင္ မည္သုိ႔ေသာ လူထုက အျပည့္အ၀ ေထာက္ခံအားေပးမွဳႏွင့္ အျပည့္အ၀ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မွဳ (Full support and collaboration) ကို ေပးမည္နည္း။
ေတာ္လွန္ေရးစစ္မ်က္ႏွာမ်ား
ဆဲလ္ဖြံ႕ျဖိဳးမွဳ ျဖစ္စဥ္တြင္ central core မွာ nucleus ျဖစ္ျပီး၊ cytoplasm region တြင္ nucleus ကို ၀န္းရံထားေသာ segments မ်ား ရွိပါသည္။ ေတာ္လွန္ေရး စစ္မ်က္ႏွာမ်ားတြင္ nucleus မွာ ႏိုင္ငံေရးစစ္မ်က္ႏွာ (political battlefront) ျဖစ္ျပီး၊ ျပင္ပ segments မ်ားတြင္ အေတြးအေခၚစစ္မ်က္ႏွာ၊ လူမွဳ-စီးပြား စစ္မ်က္ႏွာ၊ စစ္ေရး စစ္မ်က္ႏွာႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ စစ္မ်က္ႏွာမ်ား ပါ၀င္ပါသည္။ အဆိုပါ စစ္မ်က္ႏွာမ်ားတြင္ လူ၏ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ တန္ဖိုးထားမွဳမ်ား၊ ယံုၾကည္ခ်က္မ်ား၊ ခံယူခ်က္မ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အေတြးအေခၚ စစ္မ်က္ႏွာသည္ ေတာ္လွန္ေရး၏ အေျခခံအုတ္ျမစ္ ျဖစ္ပါသည္။
လူမွဳ-စီးပြား စစ္မ်က္ႏွာမွာ လူ၏ ႏွလံုးသားႏွင့္ သက္ဆိုင္သည္ျဖစ္ရာ ႏိုင္ငံေရးစစ္မ်က္ႏွာမွတဆင့္ အေတြးအေခၚစစ္မ်က္ႏွာႏွင့္ လူမွဳ-စီးပြားစစ္မ်က္ႏွာမ်ားကို အသံုးျပဳ၍ ေတာ္လွန္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားသို႔ ဦးတည္ရမည္ ျဖစ္သည္။ စစ္ေရး စစ္မ်က္ႏွာမွာ အဆံုးသတ္စစ္ေရးေအာင္ပြဲကို ဦးတည္ႏိုင္ျခင္း မရွိေစကာမူ အျခားေသာ စစ္မ်က္ႏွာမ်ားကို ပံ့ပိုးရန္အတြက္ မျဖစ္မေန ရွိသင့္သည့္ စစ္မ်က္ႏွာျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာ စစ္မ်က္ႏွာမွာ အာဏာရွင္အစုိးရႏွင့္ အာဏာရွင္ရုတ္ေသးအစိုးရမ်ားကို ျပင္ပမွ ဖိအားေပးရန္ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ စစ္မ်က္ႏွာအားလံုးတြင္ ဘက္ေပါင္းစံုမွ ျပင္ဆင္တည္ေဆာက္ တိုက္ပြဲ၀င္ႏိုင္မွသာ ေအာင္ျမင္ႏိုင္သည့္ ရာခိုင္ႏွဳန္း ျမင့္မားပါမည္။
နိဂံုး
ေတာ္လွန္ေရး အလားအလာမ်ား တည္ရွိပါက ေတာ္လွန္ေရး အေျခအေနမ်ား ေပၚထြက္လာရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ကို ေတာ္လွန္ေရး အေျခအေနမ်ားက ေတာင္းဆိုေနခ်ိန္တြင္လည္း ေတာ္လွန္ေရး ဦးေဆာင္မွဳႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ အခန္းက႑မွာ အေရးၾကီးလွပါသည္။
ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ လူထုတသားတည္း ျဖစ္ေစရန္လည္း လိုအပ္သကဲ့သို႔ စစ္မ်က္ႏွာ အားလံုးတြင္ ဘက္ေပါင္းစံုမွ ျပင္ဆင္တည္ေဆာက္ တိုက္ပြဲ၀င္ႏိုင္မွဳမွာလဲ ျပည္သူ႕ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ အေရးပါလွပါေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါသည္။
ခင္မမမ်ိဳး (၃၊ ၃၊ ၂၀၁၁)
