ျမန္မာ့ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာမ်ား၏ အခန္းက႑

နိဒါန္း

(၂၀၁၁) ခုႏွစ္သည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအတြက္ ထူးျခားေသာ ႏွစ္တႏွစ္ ျဖစ္ပါသည္။ လက္ရွိ အခ်ိန္ကာလသည္လည္း နအဖ စစ္အုပ္စုက က်င္းပေသာ (၂၀၁၀) အတုအေယာင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္အျဖစ္ စစ္အုပ္စုၾကိဳးဆြဲ ရုပ္ေသးအစိုးရ ေပၚထြက္လာေစရန္ လႊတ္ေတာ္ေခၚယူေနဆဲ ကာလျဖစ္ပါသည္။ တျပိဳင္နက္တည္းမွာပင္ နအဖစစ္၀ါဒီစနစ္ကို ေထာက္ခံ အားေပးေနၾကသည့္ ပညာရွင္ဆိုသူမ်ားကလဲ (၂၀၁၁) သည္ ေတာ္လွန္ေရး အင္အားစုမ်ား အတြက္ လမ္းဆံုးျဖစ္ေတာ့ မေယာင္ အသံလႊင့္ေနၾကပါသည္။

လက္ေတြ႔တြင္ကား (၂၀၁၁) သည္ ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုမ်ားအတြက္ လမ္းဆံုတခုသာ ျဖစ္သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ တရား၀င္တက္လာသည့္ အစိုးရျဖစ္ျဖစ္၊ လက္နက္အင္အားသံုး၍ တရားမ၀င္ တက္လာသည့္ အာဏာသိမ္း စစ္အုပ္စုျဖစ္ျဖစ္ ျပည္သူ႔အာဏာကို ဖယ္ရွား၍ မရပါ။ အာဏာသည္ ျပည္သူ႔ထံမွသာ သက္ဆင္းပါသည္။ ေသနတ္ေျပာင္း၀မွ ဆင္းသက္သည္ မဟုတ္။ ေသနတ္ခ်ိန္၍ က်င္းပသည့္ အာဏာရွင္ေရြးေကာက္ပြဲမွ ဆင္းသက္သည္ မဟုတ္။ သို႔ျဖစ္၍ ျပည္သူ႔အာဏာကို ျပည္သူဆီမွ ဆင္းသက္ရန္ ၾကိဳးပမ္းေသာ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားအတြက္ လမ္းဆံုးျဖစ္လာမည္ မဟုတ္။ လမ္းဆံုးျဖစ္လာမည္ မဟုတ္ေသာ္လဲ လမ္းဆံုမွသည္ ပန္းတိုင္သို႔ ေရာက္ေအာင္ကား ေရွ႕ဆက္ ခ်ီတက္ၾကရေပမည္။

ယင္းသို႔ ခ်ီတက္ၾကရာတြင္ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳ အဆင့္မ်ားကို စနစ္တက် အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၾကရန္ လိုအပ္လွသည္ျဖစ္ရာ ျမန္မာ့စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ဆန္႔က်င္ေရးတြင္ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာမ်ားမွ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည့္ စည္းရံုးေရးႏွင့္ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၊ ေထာက္ပံ့ေရးႏွင့္ သတင္းရယူေရး လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ား၊ ကြန္ယက္ခ်ိတ္ဆက္ လွဳပ္ရွားေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရး လုပ္ငန္းတာ၀န္ စသည္မ်ားကို ေတာ္လွန္ေရးေအာင္ျမင္မွဳ ေသာ့ခ်က္ ေျခာက္ခ်က္ေပၚတြင္ အေျချပဳ၍ ဤစာတမ္းအား ေရးသားပါသည္။

(၁) လူထုေထာက္ခံမွဳ ရယူျခင္း

(၁.၁) ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္း

ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတြင္ လူဦးေရ သိန္းခ်ီ ပါ၀င္၍၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ ျဖစ္တည္မွဳသ႑ာန္တြင္ ေဒါင္လိုက္စုဖြဲ႔မႈႏွင့္ အလ်ားလိုက္ စုဖြဲ႔မႈ သ႑ာန္ ႏွစ္မ်ိဳး ကြဲျပားျခားနားသည္။ ေဒါင္လိုက္စုဖြဲ႔မႈတြင္ လူမ်ိဳးစုႏွင့္ ဘာသာေရး ကြဲျပားမႈမ်ား ပါ၀င္ျပီး၊ အလ်ားလိုက္စုဖြဲ႔မႈတြင္ လူတန္းစားအလႊာ ကြဲျပားမႈမ်ား ပါ၀င္သည္။

ေဒါင္လိုက္စုဖြဲ႔မႈဆိုင္ရာ ကြဲျပားမွဳသ႑ာန္အရ
(၁) လူမ်ိဳးစု အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္ေသာ ကရင္အဖြဲ႔၊ ခ်င္းအဖြဲ႔၊ မြန္အဖြဲ႔၊ ရွမ္းအဖြဲ႔၊ ကခ်င္အဖြဲ႔၊ ကယန္းအဖြဲ႔၊ ရခိုင္အဖြဲ႔ စသည့္ အစုအဖြဲ႔မ်ား ႏွင့္
(၂) ဘာသာေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားျဖစ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာအဖြဲ႔၊ ခရစ္ယာန္အဖြဲ႔၊ မြတ္စလင္အဖြဲ႔ စသည့္ အစုအဖြဲ႔မ်ားသည္ နယ္ေျမေဒသႏွင့္ လူဦးေရေပၚတြင္ မူတည္၍ တည္ရွိေနျပီး၊ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအၾကား ဆက္သြယ္မွဳမ်ားႏွင့္ လူမွဳေရး၊ ဘာသာေရးက႑ ပူးေပါင္းလွဳပ္ရွားမွဳမ်ား ရွိေနသည္။

အလ်ားလိုက္စုဖြဲ႔မႈဆိုင္ရာ ကြဲျပားမွဳသ႑ာန္အရ
(၁) ႏိုင္ငံေရးခိုလွံဳခြင့္ ရရွိျပီး ႏိုင္ငံေရးရာတြင္ စိတ္ပါ၀င္စားေသာ အစုအဖြဲ႔မ်ား
(၂) ႏိုင္ငံေရး ခိုလွံဳခြင့္ ရရွိျပီး ႏိုင္ငံေရးရာမ်ားတြင္ ပါ၀င္မွဳမရွိေသာ အစုအဖြဲ႔မ်ား
(၃) ျပည္ပတြင္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေပၚမူတည္၍ အေျခစိုက္ ေနထိုင္သူမ်ား ပါ၀င္ေသာ အစုအဖြဲ႔မ်ား
(၄) ေက်ာင္းသား အစုအဖြဲ႔မ်ား
စသည့္ အစုအဖြဲ႔မ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရး၊ ပညာေရး၊ လူမွဳေရး၊ ဘာသာေရး က႑အသီးသီးတြင္ ပူးေပါင္းခ်ိတ္ဆက္ ပါ၀င္မွဳမ်ားရွိေနသည္။

(၁.၂) လက္ရွိႏိုင္ငံေရး လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား

ျပည္ပေရာက္ျမန္မာမ်ား၏ လက္ရွိႏိုင္ငံေရး လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးတက္ၾကြလွဳပ္ရွားမွဳ (Political activism) အေကာင္အထည္ေဖာ္မွဳမ်ားတြင္ အေျခခံသည္။ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္း ရာေပါင္းမ်ားစြာမွာ ႏိုင္ငံ အႏွံ႔အျပားတြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနျပီး၊ တက္ၾကြလွဳပ္ရွားသူ အေရအတြက္ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ၍ ရွိသည္။ ယင္း တက္ၾကြလွဳပ္ရွားသူမ်ားမွ ႏိုင္ငံအလိုက္၊ အဖြဲ႔အစည္းအလိုက္ ႏိုင္ငံေရးလွဳပ္ရွားမွဳမ်ားကို ျပဳလုပ္ၾကသည္။

လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္

(၁) ဆႏၵျပပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း
(၂) အထိမ္းအမွတ္ေန႔မ်ားတြင္ အခမ္းအနားမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း
(၃) သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံအလိုက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားသို႔ ကင္ပိန္းမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း
(၄) အစည္းအေ၀းမ်ား၊ ကြန္ဖရင့္မ်ားႏွင့္ ဖိုရမ္မ်ား က်င္းပျခင္း
စသည္တို႔ ပါ၀င္သည္။

(၁.၃) လူထုေထာက္ခံမွဳ အေျခအေန သံုးသပ္ခ်က္

လူထုေထာက္ခံမွဳအပိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံေရးလွဳပ္ရွားမွဳမ်ားကို တက္ၾကြစြာ ျပဳလုပ္ေနသူမ်ားအား လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွ တိုက္ရိုက္ ေထာက္ခံမွဳႏွင့္ သြယ္၀ိုက္ေထာက္ခံမွဳ အေျခအေန ႏွစ္ပိုင္းရွိရာ တိုက္ရိုက္ ေထာက္ခံမွဳသ႑ာန္ျဖစ္ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ေပးပို႔မွဳ၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္မွဳ က႑မ်ားတြင္ အားနည္းခ်က္မ်ား ရိွေနသက့ဲသို႔၊ သြယ္၀ိုက္ေထာက္ခံမွဳ သ႑ာန္ျဖစ္ေသာ အာဏာရွင္ႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွဳကို ျငင္းဆန္ျခင္းမ်ားတြင္လဲ အားနည္းခ်က္မ်ား ရွိေနသည္။

အဓိက အားနည္းခ်က္ အရွိဆံုးက႑မွာ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းၾကားမွ ကြင္းဆက္ျပတ္မွဳ မ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားသည္ လူထုႏွင့္ တသားတည္းမရွိပဲ မိမိကိုယ္ကို ေတာ္လွန္ေရးသမား ျဖစ္ရျခင္းကို ဂုဏ္ေဖာ္ၾကြား၀ါေနျခင္း၊ လူထု၏ အျမင္ႏွင့္ တန္ဖိုးထားမွုမ်ားကို မေဖာ္ထုတ္ပဲ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ပူးေပါင္းပါ၀င္လာျခင္း မရွိေသးသူမ်ားကို စြပ္စြဲေျပာဆိုမွုမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္း၊ လူတဦးခ်င္းစီ၏ ႏိုင္ငံေရး ေရခ်ိန္ႏွင့္ အသိကုိ တိုင္းတာျခင္း မျပဳပဲ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္း အတြင္းသို႔ ၀င္ရန္ အတင္းအၾကပ္ သိမ္းသြင္းျခင္း၊ အစည္းအေ၀းမ်ားကို မဟာဗ်ဴဟာ အစည္းအေ၀း၊ လုပ္ငန္းေဖာ္ေဆာင္ေရး အစည္းအေ၀း စသည္ျဖင့္ က႑ခြဲျခား ျပဳလုပ္ျခင္း မရိွပဲ ေရာေႏွာ ျပဳလုပ္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ မဟာဗ်ဴဟာေရး၊ မူ၀ါဒေရးရာ အစည္းအေ၀းမ်ား၏ သေဘာသဘာ၀အရ ျငင္းခံုေ၀ဖန္ ေဆြးေႏြးမွဳမ်ားျဖင့္ လူသစ္မ်ား၏ အေတြးအျမင္ကို ရွဳပ္ေထြးေစျခင္း၊ အေတြ႔အၾကံဳႏွင့္ ရာထူး အဆင့္အတန္းအေပၚ မာန္တက္၍ ပမာမခန္႔ ေျပာဆိုျပဳမူျခင္းမ်ား ရွိေနျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရးလွဳပ္ရွားမွုမ်ားမွာ လူထုသို႕ empowerment လုပ္ျခင္းျဖင့္ လက္တြဲေခၚယူျခင္း မရွိပဲ ႏိုင္ငံေရးတက္ၾကြသူမ်ားအၾကားတြင္ပင္ ျပန္၍ လည္ပတ္ေနျခင္း စသည့္ အားနည္းခ်က္မ်ားႏွင့္ လူထုႏွင့္ ကြင္းဆက္ျပတ္မွဳမ်ား ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသည္။

(၁.၄) လူထုေထာက္ခံမွုရယူျခင္း

မည္သည့္ ေတာ္လွန္ေရးမဆို လူထုႏွင့္ ကြင္းဆက္ျပတ္သည္ႏွင့္ ေအာင္ျမင္မွဳ ေႏွာင့္ေႏွးမည္မွာ ေသခ်ာလွေပသည္။ ျပည္ပႏိုင္ငံတြင္ အေျခစိုက္ေနေသာ လူထု၏ အင္အားကို ထည့္သြင္း မတြက္ခ်က္၍ မရပါ။ ျပည္ပတြင္ အေျခစိုက္ထားေသာ သိန္းႏွင့္ခ်ီေနသည့္ ျမန္မာလူအဖြဲ႔အစည္းသည္ ျပည္တြင္းတြင္ ေနထိုင္ေနေသာ သန္းႏွင့္ ခ်ီသည့္ ျမန္မာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ တိုက္ရိုက္ဆက္သြယ္မွု ရွိေနသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ျပည္ပအေျခစိုက္ ျမန္မာလူ႕အဖြဲ႕အစည္း၏ အေတြးအျမင္၊ သံုးသပ္ခ်က္ႏွင့္ သေဘာထားမ်ားသည္ ျပည္တြင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းသို႔ တစံုတရာေသာ အတိုင္းအတာတခုအထိ သက္ေရာက္မွဳ ရွိႏိုင္ေပသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာလူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ အင္အားကို ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ အသံုးျပဳႏိုင္ပါက ျပည္တြင္း ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားတြင္ တိုးတက္မွဳမ်ား ရရွိလာမည္မွာ မလြဲဧကန္ျဖစ္သည္။ သို႔ဆိုလွ်င္ ေထာက္ခံမွဳကို မည္သို႔ ရယူမည္နည္း။

(၁) Charismatic attraction

ျပည္ပအေျခစိုက္ ျမန္မာ့ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္ အရည္အခ်င္းရွိေသာ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္း ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ပါ၀င္မွဳရွိေနသည္။ ယင္းေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး၊ အသိပညာ၊ အတတ္ပညာမ်ားကို အသံုးျပဳျပီး လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတြင္ အမ်ားလက္ခံႏိုင္မည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေမြးထုတ္ရန္ လုိအပ္သည္။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အတြင္းရွိ လူမ်ိဳးစု အစုအဖြဲ႔မ်ား၊ ဘာသာေရးအစုအဖြဲ႔မ်ား၊ လူထု လူတန္းစား အလႊာမ်ားသို႔ ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္ရန္ လိုအပ္သည္။ လူထုအား ေလွကားခ် စည္းရံုးရန္ လိုအပ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္အေနျဖင့္ အသာစီးယူ၍ သြားေရာက္ေဟာေျပာဆရာလုပ္ျခင္း မဟုတ္ပဲ တသားတည္းဆက္ဆံေရး လုပ္ႏိုင္သည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွသာ ဤနည္းလမ္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္သင့္သည္။ “မင္းဘာလဲ၊ ငါဘာလဲ” လုပ္တတ္သည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွ ဤတာ၀န္ကို မယူသင့္ပါ။

(၂) Esoteric appeals

ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ပညာတတ္ လူ႔အလႊာ တရပ္ သီးျခားရပ္တည္ေနလ်က္ရွိၾကသည္။ ယင္းတို႕သည္ လူအမ်ားႏွင့္ ေရာေႏွာေနထိုင္ျခင္း မရွိပဲ မိမိတို႕၏ က်ြမ္းက်င္ရာ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ပညာရပ္မ်ားကို လက္ေတြ႕အသံုးခ်ေနသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ပညာတတ္လူတန္းစားတို႔၏ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိေသာ အားနည္းခ်က္ ဥာဥ္တခုမွာ ေတာ္ရံုတန္ရံုႏွင့္ တဘက္သားကို အထင္မၾကီးတတ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ တခါတရံတြင္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ရင့္က်က္မွဳ မျပည့္သူျဖစ္ပါက တဘက္သားကို အထင္ေသးတတ္သည္။

သို႔ရာတြင္ အဆိုပါ ပညာတတ္တို႔သည္ အယူအဆ၊ အေတြးအေခၚ၊ ရပ္တည္ခ်က္တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းႏွင့္ တိတိက်က် ေျပာဆိုစည္းရံုးႏိုင္သူမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုရပါက အမွန္တရားကို ပညာဥာဏ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ျပီး ေတာ္လွန္ေရး၏ အမာခံအင္အားစုမ်ား အထိ ျဖစ္လာတတ္ေပသည္။ ဘ႑ာေရးအရ ကူညီပံ့ပိုးေပးသည့္ တက္ၾကြစြာ ေထာက္ခံသူမ်ားလည္း ျဖစ္လာတတ္ေပသည္။ ယင္းတို႔ကို စည္းရံုးမည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ အျပန္အလွန္ေလးစားမွဳႏွင့္ တန္ဖိုးထားမွဳကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္သူ ျဖစ္ရမည္။ အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါႏွင့္အညီ ဆံုးျဖတ္လုပ္ကိုင္တတ္သူ ျဖစ္ရန္ လိုအပ္သည္။ တဦးခ်င္းစီအလိုက္၊ လိုက္ေလ်ာညီေထြရွိမည့္ တာ၀န္မ်ားကို ခြဲေ၀ ေပးႏိုင္သူ ျဖစ္ရမည္။ ထိုသူမ်ားကို လူအင္အား မ်ားလာေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ တခုတည္းႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအတြင္းသို႕ သြတ္သြင္းရန္ ၾကိဳးပမ္းမွဳမ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ သင့္သည္။ ႏိုင္ငံတကာ အစည္းအေ၀းေပါင္းမ်ားစြာကို တက္ဖူး၊ လုပ္ဖူးေနသူ တေယာက္ကို အေရမရ၊ အဖတ္မရ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုေနၾကမည့္ အစည္းအေ၀း တခုသို႕ ေခၚသြားမိပါက တၾကိမ္တည္းႏွင့္ လွည့္ေျပးသြားေပလိမ့္မည္။ ထိုသူတို႔၏ ေတာ္လွန္ေရးအေပၚ အျမင္ႏွင့္ ႏွုတ္ထြက္စကားတို႕သည္ လူအမ်ားအေပၚတြင္ သက္ေရာက္မွဳမ်ားစြာ ရွိႏိုင္သည္ျဖစ္ရာ Esoteric appeals ကို လုပ္ငန္းစဥ္ တရပ္အေနျဖင့္ သီးျခား အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ လိုအပ္သည္။

(၃) Exoteric appeals

ဤလုပ္ငန္းစဥ္မွာ လူထုထဲတြင္ အမွန္တကယ္ ခံစားေနရေသာ အေျခအေနကို ေဖာ္ထုတ္၍ လူထုႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရး နီးကပ္လာေစရန္ စည္းရံုးလွံဳ႕ေဆာ္ျခင္းျဖစ္ရာ အေရးၾကီးသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္တရပ္ျဖစ္သည္။ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ေရေပၚဆီ လူတန္းစား လက္တဆုပ္စာမွ လြဲလွ်င္ လူအမ်ားစုမွာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဆိုး၏ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ လူမွဳေရး ယုတ္ေလ်ာ့မွဳမ်ားေၾကာင့္ ျပည္တြင္းတြင္ မေနႏိုင္ပဲ ျပည္ပသို႔ ထြက္ခြာလာၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္။ စိတ္ထဲတြင္ အာဏာရွင္စနစ္၏ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကိုကား အနည္းႏွင့္အမ်ား သိေနၾကျပီး ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ထိုသူမ်ားသည္ အဘယ္ေၾကာင့္ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ား၊ ေတာ္လွန္ေရးကို ေထာက္ခံသူမ်ား မျဖစ္လာေသးသနည္း။ ေတာ္လွန္ေရး သမားမ်ား၏ ၀ါဒျဖန္႕ခ်ိေရးႏွင့္ စည္းရံုးေရးယႏၱရားမ်ား အားနည္းေနမွုေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သက့ဲသို႔၊ တက္ၾကြလြန္သူမ်ား၏ အတင္းအၾကပ္ စည္းရံုးမွဳမ်ားေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။ စည္းရံုးေရးပထမ အဆင့္တြင္ စနစ္၏ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို မီးေမာင္းထိုးျပျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရသည္ ျဖစ္ေလရာ ျပည္ပအေျခစိုက္ ျမန္မာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း စနစ္၏ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို လူအမ်ားက သိရွိလက္ခံလာေစေရးကို ဦးတည္ လုပ္ေဆာင္သင့္ေပသည္။ ယင္းမွတဆင့္ ေထာက္ခံသူျဖစ္လာေစရန္ ဒုတိယအဆင့္ကို တက္ေရာက္စည္းရံုးရေပမည္။ ေထာက္ခံသူမွ တက္ၾကြလွဳပ္ရွားသူ ျဖစ္လာေစရန္မူ စည္းေက်ာ္ႏိုင္မည့္ အေျခအေနႏွင့္ အခ်ိန္အခါကို ခ်ိန္ကိုက္ေဖာ္ေဆာင္ေပးရန္ လိုအပ္ပါသည္။

လူတေယာက္အေနျဖင့္ ၾကီးျပင္းအရြယ္ေရာက္ေနသည့္ အခ်ိန္တခုတြင္ ၾကီးမားေသာ လူထုတိုက္ပြဲမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရး လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားကို မၾကံဳရပါက (သို႔မဟုတ္) ေတာ္လွန္ေရးမိသားစု အသိုင္းအ၀ိုင္းႏွင့္ မနီးစပ္သူ ျဖစ္ပါက ေကာက္ခါငင္ခါ ေတာ္လွန္ေရးသမား တေယာက္ျဖစ္လာႏိုင္ေခ် အလြန္ရွားပါးပါသည္။ လူထုလွဳပ္ရွားမွဳ အေျချပဳ ဒီမိုကေရစီ ေျပာင္းလဲမွဳျဖစ္စဥ္တြင္ လူထုတိုက္ပြဲမ်ား စဥ္ဆက္မျပတ္ေဖာ္ေဆာင္မွဳ လိုအပ္ခ်က္ကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားခ်က္မွာ အဆိုပါ လူထုတိုက္ပြဲမ်ားသည္ အဆံုးသတ္ေအာင္ပြဲကို မေဆာင္က်ဥ္းႏိုင္ေစကာမူ ေတာ္လွန္ေရးမ်ိဳးဆက္မ်ားကို ေမြးဖြားေပးႏိုင္ေစ၍ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ စည္းေက်ာ္ရမည့္ အေျခအေန၊ အခင္းအက်င္း မရွိေသး၍ ျငိမ္ေနသူမ်ားကို ေၾကာက္ရြံ႕သူမ်ားဟူ၍ သံုးသပ္၊ စြပ္စြဲမွဳမ်ား မျပဳမိေစရန္ လိုအပ္ပါသည္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း၏ သေဘာသဘာ၀၊ အျမင္ႏွင့္ တန္ဖိုးမ်ားကို ေလ့လာျပီးမွသာ Exoteric appeals လုပ္ငန္းစဥ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္သင့္သည္။

(၄) လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း

လူအမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္မည့္ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ေပးရန္ လိုအပ္သည္။ လွဳပ္ရွားမွဳသ႑ာန္မ်ားမွာလဲ အမ်ိဳးအစား အမ်ိဳးမိ်ဳး ရွိရန္ လိုအပ္သည္။ လူတေယာက္၏ လွဳပ္ရွားႏိုင္မွဳ အေျခအေနကို မကန္႕သတ္ရ။ ေတာ္လွန္ေရးလွဳပ္ရွားမွဳမ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာ၌ ျပည္ပေတာ္လွန္ေရးသမားအမ်ားစုသည္ မိမိက ေခါင္းေဆာင္လုပ္ျပီး တိုက္ပြဲေခၚျခင္းမ်ားကို အလြန္အားသန္ၾကသည္။ ေဖာ္ေဆာင္ထားသည့္ လွဳပ္ရွားမွဳတြင္ လာေရာက္ပူးေပါင္းရန္ကိုသာ လွံဳ႕ေဆာ္ျခင္း၊ ဆြဲေခၚျခင္းမ်ား လုပ္ေလ့ရွိၾကသည္။ မိမိ၏ လွဳပ္ရွားမွဳကိုသာ ဗဟိုျပဳ စဥ္းစားေလ့ရွိရာ မပါ၀င္လာသူမ်ားကို အျပစ္တင္ေလ့ရွိၾကသည္။ သို႕ရာတြင္ ေအာင္ပြဲ၏ အသက္ေသြးေၾကာမွာ လူထုျဖစ္ရာ လူထုဗဟိုျပဳ စဥ္းစားမွုကိုလဲ သီးျခား ျပဳလုပ္သင့္ေပသည္။ ယင္းသို႔ မလုပ္လွ်င္ လူထုႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရး ကြင္းဆက္ျပတ္၍ ေတာ္လွန္ေရး ခါးဆက္ျပတ္မည္မွာ မလြဲဧကန္ပင္ျဖစ္သည္။

ျပည္ပတြင္ လက္ရွိအေကာင္အထည္ေဖာ္ေနေသာ လွဳပ္ရွားမွုမ်ားတြင္ အေျခအေနအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မပါ၀င္ႏိုင္သူမ်ားကို မည္သည့္ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ား ေပးအပ္မည္နည္း။ ထိုသူတို႕ ပါ၀င္ႏိုင္သည့္ မည္သို႕ေသာ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားကိုပါ တြဲဖက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မည္နည္း။ ယင္းအခ်က္မွာ အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားတြင္ လူအမ်ား ပူးေပါင္းပါ၀င္လာႏိုင္ေရးအတြက္ အေျခခံက်ေသာ ေမးခြန္းမ်ားပင္ျဖစ္သည္။

(၅) Demonstration of potency

ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားတြင္ တိုင္းျပည္အနာဂတ္ကို ပံုေဖာ္ဖန္တီးႏိုင္ေသာ အရည္အခ်င္းႏွင့္ အလားအလာမ်ား ရွိသည္ကိုလည္း လူထုကို ျပသရန္ လိုအပ္ေပသည္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းတြင္ “အာဏာရွင္ကိုလဲ မၾကိဳက္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေတာ္လွန္ေရးသမားဆိုတ့ဲ လူေတြကိုလဲ အယုံအၾကည္မရိွဘူး” ဆိုေသာ အေတြးအေခၚ တရပ္ ျပန္႕ႏံွ႕သြားမွဳသည္ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္အတြက္ မည္မွ် အႏၱရာယ္ၾကီးမားသည္ကို ေတာ္လွန္ေရးသမားတိုင္း သတိျပဳရန္ လိုအပ္သည္။ လူထုႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရး တသားတည္းျဖစ္ရန္ ၾကိဳးပမ္းေနခ်ိန္တြင္ လူထုၾကီးမွ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားကို အကဲျဖတ္ ေလ့လာေနသည္ကို စြဲျမဲစြာ မွတ္သားထားရန္ လိုအပ္သည္။ မိမိ၏ အရည္အခ်င္းႏွင့္ အရည္အေသြးကို ေတာက္ေျပာင္ေနေစရန္ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ လူအမ်ားအထင္လြဲေစမည့္၊ အထင္ေသးေစမည့္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းတို႔ကို လူထုေထာက္ခံမႈ ရယူေရး နည္းလမ္းအျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္သည္။



(၂) ပတ္၀န္းက်င္အေနအထား

(၂.၁) Physical aspect

ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ ကိုးဆယ္ရာခိုင္ႏွုန္းခန္႕သည္ အီးေမးလ္ႏွင့္ တယ္လီဖုန္း ဆက္သြယ္ေရး စနစ္ကို အသံုးျပဳႏိုင္ၾကသည္။ ဆက္သြယ္ေရး စနစ္မ်ား ေကာင္းမြန္သည္။ ျပည္ပမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေခၚဆိုေသာ ဖုန္းမ်ား၊ ျမန္မာျပည္သို႔ ေပးပို႔ေသာ အီးေမးလ္ႏွင့္ စာမ်ားမွာ ေန႔စဥ္ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ၍ ရွိႏိုင္သည္။

(၂.၂) Human Dimension

စီးပြားေရး အေျခအေနမွာ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေပၚ မူတည္၍ ကြဲျပားျခားနားမွဳမ်ား ရွိသည္။ ျမန္မာျပည္တြင္းမွ သိန္းႏွင့္ခ်ီေသာ လူဦးေရ၏ စား၀တ္ေနေရးကို ေထာက္ပံ့ေပးေနေသာ အလုပ္သမားအင္အားစု တခုအျဖစ္ ယူဆ၍ ရသည္။ အနာဂတ္ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မည့္ အသိပညာရွင္၊ အတတ္ပညာရွင္ မ်ားစြာလည္း ပါ၀င္သည္။ ျမန္မာ့ပညာေရး အဆင့္ျမင့္ျမင့္ ရွင္သန္ရပ္တည္ႏိုင္ေရးကို ေပါင္းကူးေပးမည့္ ေက်ာင္းသားအင္အားစုမ်ားလဲ ပါ၀င္သည္။ ဤ အလုပ္သမား၊ ေက်ာင္းသား အင္အားစုၾကီးသည္ တည္ျငိမ္ေနေသာ အင္အားစုၾကီး မဟုတ္။ ေရြ႕လ်ားေနေသာ အင္အားစုၾကီးျဖစ္သည္။ အ၀င္အထြက္၊ အသြားအျပန္မ်ား ရွိေနသည္။

(၂.၃) ေတာ္လွန္ေရး အခြင့္အလမ္းမ်ား

ေတာ္လွန္ေရးတခု၏ အေရးၾကီး လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားျဖစ္ေသာ ေျမေအာက္လွဳပ္ရွား ခ်ိတ္ဆက္ေရး၊ ျပန္ၾကားေရးႏွင့္ သတင္းျဖန္႕ျဖဴးေရး၊ ေထာက္ပံ့ေရးႏွင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး၊ ဘ႑ာေရး၊ တည္ေဆာက္စည္းရံုးေရး၊ ဆက္သားတာ၀န္ စသည္မ်ားကို ဤအင္အားစုၾကီးေပၚတြင္ မူတည္ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္သည့္ အေျခအေနမ်ား ရွိသည္။

(၃) အဖြဲ႔အစည္း

(၃.၁) လက္ရွိအဖြဲ႕အစည္းမ်ား အေျခအေန

ျပည္ပမွ ျမန္မာ့အေရး လွဳပ္ရွားမွဳ စစ္မ်က္ႏွာတြင္ အဖြဲ႕အစည္း ရာေပါင္းမ်ားစြာ ပါ၀င္ေနသည္။ အဆိုပါအဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ႏိုင္ငံအလိုက္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ တပ္ေပါင္းစုမ်ားတြင္ ထပ္မံ ပါ၀င္ေနၾကျပီး၊ တကမၻာလံုးကို ကိုယ္စားျပဳခ်ိတ္ဆက္ေနေသာ ကြန္ယက္ အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ဖိုရမ္အဖြဲ႕မ်ားလည္း ရွိသည္။ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ ပင္မလွဳပ္ရွားမွဳမ်ားမွာ ဆႏၵျပပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း၊ အခမ္းအနားမ်ား က်င္းပျခင္း၊ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားအား ကင္ပိန္းမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း တို႔ျဖစ္သည္။

(၃.၂) အားနည္းခ်က္မ်ား

မ်ားျပားလွေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအၾကားတြင္ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း အားျပိဳင္မွဳမ်ား ရွိေနသည္။ တပ္ေပါင္းစု ခ်ိတ္ဆက္ကြန္ယက္ လွဳပ္ရွားမွဳေပၚတြင္ အေျခမခံပဲ အဖြဲ႔မ်ား ေပါင္းစည္းလိုက္၊ တဖြဲ႔ထပ္ေပၚလာလိုက္၊ ေကာ္မတီမ်ား ဖြဲ႔စည္းျပီး သက္၀င္လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား ေလ်ာ့နည္းလိုက္၊ ေခါင္းေဆာင္ေနရာႏွင့္ တာ၀န္ယူမွဳေပၚ မူတည္၍ သေဘာထား ကြဲလဲျပီး ျပိဳကြဲလိုက္၊ အသစ္ေပၚလာလိုက္ စသည္မ်ားျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သံသရာ လည္ေနသည္။

အဖြဲ႕အစည္းေရးရာက႑တြင္ scope ႏွင့္ structure ႏွစ္မ်ိဳးရွိရာ structure ထဲတြင္ ပါ၀င္မည့္ ေခါင္းေဆာင္ေနရာမ်ားကို ဦးစားေပးမွဳ လြန္ကဲသြားျခင္းေၾကာင့္၊ scope တြင္ အားနည္းသြားသည္။ လူအမ်ား စုေပါင္းျပဳလုပ္ျခင္းမွ ထြက္ေပၚလာသည့္ synergy ကို ထုတ္ေဖာ္ႏိုင္ျခင္း မရွိ ျဖစ္လာသည္။ တည္ေဆာက္စည္းရံုးေရးႏွင့္ ၀ါဒျဖန္႕ခ်ိေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ ကင္းကြာလာသည္။ လူတဦးတေယာက္က “ႏိုင္ငံေရး လုပ္ခ်င္တယ္၊ ဘာလုပ္ရမလဲ” ဟု ေမးလာခ်ိန္တြင္ ဆႏၵျပပြဲႏွင့္ အခမ္းအနားမ်ား လာခိုင္းရံုမွ လြဲ၍ ဘာတာ၀န္ေပးရမည္ မသိ ျဖစ္ေနတတ္ၾကသည္။

အဖြဲ႔အစည္းအမ်ားစုတြင္ လက္ဆင့္ကမ္း ပညာေပးမွဳ မရွိသေလာက္ နည္းပါးသည္။ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းႏွင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ား အၾကား ေပါင္းကူးတံတားမ်ား မရွိ။ လက္ဆင့္ကမ္းေခါင္းေဆာင္မွဳစနစ္ကို ေနရာလုမွဳဟု တလြဲေတြးထင္ေနသူမ်ား ရွိသည္။ ေတာ္လွန္ေရး၏ လည္ပတ္မွဳ ယႏၱရားကို အသက္ဆက္ေစမည့္ ေလ့က်င့္ပညာေပးေရးႏွင့္ ေကဒါေကာင္းတေယာက္ ျဖစ္ေစရန္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးေရး စီမံခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္မွဳ အလြန္နည္းသည္။ ေဆြးေႏြးလိုက္၊ ဆံုးျဖတ္လိုက္၊ ျပန္ေဆြးေႏြးလိုက္၊ ဆံုးျဖတ္လိုက္ျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မွဳအဆင့္သို႕ လံုး၀မတက္ေတာ့သည့္ မူမ်ား ထြက္ေပၚလ်က္ရွိသည္။

(၃.၃) လိုအပ္ခ်က္မ်ားအား ျဖည့္ဆည္း ျခင္း

အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းတြင္ ပါ၀င္လာသူမ်ား၏ တဦးခ်င္း ကိုယ္ေရးမွတ္တမ္းမ်ားကို ေလ့လာဆန္းစစ္ျပီး မည္သို႕ေသာ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ားႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္မည္ကို ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွ ဆံုးျဖတ္ တာ၀န္ေပးျခင္း ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ လူႏွင့္ တာ၀န္ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ျဖစ္လာေစႏိုင္သည္။

စုေပါင္းေခါင္းေဆာင္မွဳႏွင့္ အလွည့္က်ေခါင္းေဆာင္မွဳစနစ္မ်ား က်င့္သံုးျခင္းျဖင့္ ထိေရာက္မွဳ မရွိေသာ ေခါင္းေဆာင္မွဳကို အစားထိုးႏိုင္သည္။ ရာထူးႏွင့္ တာ၀န္ယူမွဳကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္ ေ၀ဖန္ခ်က္ ျပဳျခင္း၊ စီမံခ်က္မ်ား၏ ထိေရာက္မွဳကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္ျခင္း တို႕ျဖင့္ အရည္အေသြး ထိန္းခ်ဳပ္မွဳ လုပ္ႏိုင္သည္။

အစည္းအေ၀းတိုင္းတြင္ ယခင္အစည္းအေ၀းမ်ားက ခ်မွတ္ခဲ့ေသာ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို မည္မွ်အထိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ျပီးစီးခဲ့သနည္း၊ မည္သူက တာ၀န္ယူခ့ဲျပီး မည္မွ်အတိုင္းအတာအထိ တာ၀န္ယူျပီးေျမာက္ခ့ဲသနည္း ဆိုသည္ကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္ျပီး မွသာ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ဆက္လက္ခ်မွတ္သင့္သည္။ လုပ္ငန္းစဥ္တခု ခ်မွတ္ျပီးပါက အလုပ္အဖြဲ႕တခုကို ထိုလုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ တြဲဖက္၍ ခ်မွတ္သင့္သည္။ ထိုအလုပ္အဖြဲ႕၏ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားကို စဥ္ဆက္မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမွဳမ်ား ျပဳလုပ္၍ တိုးတက္မွဳမရွိပါက အစားထိုးသင့္သည္။

ႏိုင္ငံေရးအစည္းအေ၀းမ်ားကို အလုပ္အဖြဲ႕အစည္းအေ၀းမ်ားႏွင့္ ေလ့လာေဆြးေႏြးေရး အစည္းအေ၀းမ်ား အေနျဖင့္ သီးျခားခြဲက်င္းပသင့္သည္။ ႏိုင္ငံေရး ေရခ်ိန္ မတူသည့္လူမ်ားကို လုပ္ငန္းစဥ္ခ်မွတ္ေရး အစည္းအေ၀းမ်ားသို႕ ေခၚေဆာင္သြားပါက အစည္းအေ၀းမ်ားတြင္ ၾကန္႕ၾကာမွဳမ်ား ျဖစ္ျခင္း၊ အေရမရ အဖတ္မရ ျငင္းခံုေနရျခင္းမ်ားျဖင့္သာ အခ်ိန္ကုန္လိမ့္မည္ျဖစ္ရာ မည္သည့္ေန႕တြင္၊ မည္မွ် လူအင္အားျဖင့္ မည္သို႕ေသာ အစည္းအေ၀းကို လုပ္လိုက္သည္ဟူ၍ မီဒီယာမ်ားေပၚတြင္ ၾကြား၀ါရန္ မဟုတ္ပဲ ထိေရာက္စြာ အမွန္တကယ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ာ ခ်မွတ္ရေသာ အစည္းအေ၀းျဖစ္ပါက သီးျခားခြဲ က်င္းပသင့္သည္။

သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံအလိုက္ ႏိုင္ငံေရးသင္တန္းမ်ား၊ ေခါင္းေဆာင္သင္တန္းမ်ား၊ စီမံခန္႕ခြဲေရးသင္တန္းမ်ားႏွင့္ capacity building သင္တန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္၍ ေတာ္လွန္ေရး ခါးဆက္မျပတ္ေစရန္ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္သင့္သည္။

(၄) ကြင္းဆက္ျပတ္မွဳ

(၄.၁) ကြင္းဆက္ျပတ္မွဳမ်ား

ျပည္ပ အေျခစိုက္ ႏိုင္ငံေရး လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားတြင္ ကြင္းဆက္ျပတ္မွဳ သ႑ာန္သံုးမ်ိဳး ျဖစ္ပြားတတ္သည္။

(၁) ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အဖြဲ႔၀င္မ်ား အၾကားမွ ကြင္းဆက္ျပတ္မွဳ

ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ အဖြဲ႔၀င္မ်ား အၾကားမွ ကြင္းဆက္ျပတ္မွဳသည္ စဥ္ဆက္မျပတ္ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားကို ျပတ္ေတာင္းျပတ္ေတာင္း လွဳပ္ရွားမွဳအျဖစ္သို႔ က်ဆင္းသြားေစႏိုင္သည္။ ေခါင္းေဆာင္မွဳဆိုသည္မွာ အခမ္းအနားမ်ား၊ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား ရွိမွ ေခါင္းေဆာင္ေရာက္ လာျခင္းကို ဆိုလိုသည္မဟုတ္။ အတူတကြ နီးနီးစပ္စပ္ ေနထိုင္ေနျခင္းကို ဆိုလိုသည္မဟုတ္။ ရံုးခန္း တခန္းတြင္ ထိုင္ေနျပီး တကမၻာလံုးမွ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ဦးေဆာင္ေနသည့္ စီးပြားေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ကြန္ပ်ဴတာတလံုးေရွ႕တြင္ ထိုင္ေနျပီး မိုင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေ၀းကြာေနေသာ ေနရာမွ ျဖစ္ရပ္မ်ားကို အပ္က်တာကအစ သိရွိဆံုးျဖတ္ ေပးေနရေသာ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား ယေန႕ကမၻာတြင္ မ်ားစြာရွိသည္။ အေရးၾကီးသည္က ဆက္သြယ္ေရး စနစ္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္း ျဖစ္သည္။ အဖြဲ႕၀င္တေယာက္၏ ဆက္သြယ္မွဳတြင္ အေၾကာင္းအရာ၊ အခ်က္အလက္ အေရးၾကီးမွဳေပၚတြင္ အေျခခံ၍ လိုအပ္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ေပးၾကရမည္ျဖစ္သည္။

(၂) ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားအၾကားမွ ကြင္းဆက္ျပတ္မွဳ

ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား အၾကားတြင္ ကြင္းဆက္ျပတ္လွ်င္ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား ဟန္ခ်က္ မညီပဲ ျဖစ္တတ္သည္။ ယင္းထက္ ပိုဆိုးပါက လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား ထပ္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ လွဳပ္ရွားမွဳအတြက္ အေရးပါေသာ ေငြအင္အား၊ လူအင္အားမ်ားကို အလဟႆ ျဖဳန္းပစ္လိုက္သကဲ့သို႕ ျဖစ္တတ္သည္။ ေရတြင္းတူးရာတြင္ မည္မွ်ပင္ အားစိုက္စိုက္၊ ေရေၾကာမရိွသည့္ ေနရာတြင္သာ ထပ္တလဲလဲ ၀ိုင္းတူးေနပါက တြင္းၾကီးသာ ပိုနက္သြားမည္။ ေရေတာ့ ထြက္လာမည္ မဟုတ္။ ကြင္းဆက္ျပတ္မွဳ မရွိမွသာ ခ်ိတ္ဆက္လွဳပ္ရွားမွဳ ျပဳႏိုင္ျပီး၊ အင္အားကို စနစ္တက် သံုးႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။

(၃) ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအၾကားမွ ကြင္းဆက္ျပတ္မွဳ

ဤသည္မွာ ေတာ္လွန္ေရးကို ေရွ႕တိုးမရေအာင္ ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္ဆိုက္မွဳ ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ အဓိက အခ်က္ျဖစ္သည္။ အလြန္အေရးၾကီးရံုမက အႏၱရာယ္ အလြန္ၾကီးမားသည့္ ကြင္းဆက္ျပတ္မွဳ ျပႆနာျဖစ္သည္။

(၄.၂) ကြင္းဆက္လိုအပ္ခ်က္မ်ားအား ျဖည့္ဆည္းျခင္း

သက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္း၊ သက္ဆိုင္ရာ တပ္ေပါင္းစု၊ သက္ဆိုင္ရာ ဖိုရမ္မ်ား အလိုက္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး စနစ္၊ ဆက္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းမ်ားကို ျပန္လည္သံုးသပ္၍၊ ကြက္လပ္မ်ား ရွိပါက ျဖည့္ဆည္းရန္ လိုအပ္သည္။ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကားတြင္ ကြင္းဆက္မျပတ္ေစရန္ တပ္ေပါင္းစုသ႑ာန္ ခ်ိတ္ဆက္လွဳပ္ရွားမွဳႏွင့္ စုေပါင္းေခါင္းေဆာင္မွဳ လိုအပ္သည္။ တပ္ေပါင္းစုတြင္ စုေပါင္းေခါင္းေဆာင္မွဳ သ႑ာန္မပါလွ်င္ အလုပ္မ်ား ေရွ႕ဆက္မတိုးပဲ ေခါင္းေဆာင္ေစာင့္ျခင္း၊ေမွ်ာ္ျခင္းမ်ားျဖင့္ အခ်ိန္ကုန္မည္ ျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္း လူထုတိုက္ပြဲေဖာ္ေဆာင္ေရး ဆိုသည္ကို အၾကိမ္မ်ားစြာ ေရရြတ္ျပီး၊ ထိုလူထုတိုက္ပြဲေဖာ္ေဆာင္ေရးကို တြန္းအားေပးရန္ အနီးတြင္ ရွိေနသည့္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အင္အားကို ေမ့မက်န္ခဲ့ေစရန္ သတိျပဳသင့္သည္။ ထို လူ႕အဖြဲ႕အစည္း၏ အင္အားသည္ ျပည္တြင္း လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားကို တစံုတရာ သက္ေရာက္မွဳရွိေနေသာ အင္အားျဖစ္ေၾကာင္းကို အမွန္အတိုင္း သိျမင္ရန္ လိုအပ္သည္။

(၅) ျပည္ပေထာက္ခံမွဳ

(၅.၁) ေထာက္ခံမွဳေလးရပ္

ျပည္ပေထာက္ခံမွဳဆိုရာတြင္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေထာက္ခံမွဳ (Moral Support) ၊ ႏိုင္ငံေရးေထာက္ခံမွဳ (Political Support)၊ ရုပ္၀တၳဳပစၥည္းေထာက္ပံ့မွဳ (Material Support) နဲ႕ နယ္ေျမေဒသ၊ အေျခစိုက္ စခန္း ပံ့ပိုးေပးမွဳ (Sanctuary Support) မ်ား ပါ၀င္သည္ျဖစ္ရာ မိမိတို႕ လုပ္ေနသည့္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားက မည္သည့္ ေထာက္ခံမွဳကို ဦးတည္ေဆာင္ရြက္ေနသနည္း ဆိုသည္ကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္ရန္ လိုအပ္သည္။ Moral support ဆိုရာတြင္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ(သို႕မဟုတ္) ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ေတာ္လွန္ေရးကို ေထာက္ခံမွဳအား စတိတ္မင့္မ်ားႏွင့္ ေၾကျငာခ်က္မ်ား တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ေၾကျငာျခင္း ျဖစ္သည္။

Political support ဆိုရာတြင္ ႏိုင္ငံရပ္ျခား အစိုးရမ်ားမွ ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုမ်ား၏ ႏိုင္ငံတကာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို ျပည့္မွီလာေအာင္ အကူအညီ ေပးျခင္းျဖစ္သည္။ Material support ဆိုရာတြင္ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ ေငြေၾကး၊ လက္နက္ပစၥည္းနဲ႕ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးမွုေတြကို ပံ့ပိုးေပးျခင္းကို ဆိုလိုျပီး၊ Sanctuaries ဆိုသည္မွာ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားအား ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးေရး၊ လက္နက္မ်ား သိုေလွာင္သိမ္းဆည္းေရး၊ ေအာ္ပေရးရွင္းမ်ား စီမံေရးဆြဲေရးနဲ႕ ေခတၱဆုတ္ခြာလာႏိုင္မွဳမ်ားအတြက္ လိုအပ္သည့္ နယ္ေျမေဒသ ပံ့ပိုးေပးထားျခင္းကို ဆိုလိုသည္။

(၅.၂) သံုးသပ္ခ်က္

ျပည္ပအေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး လွဳပ္ရွားမွုမွ အဖြဲ႕အစည္းအားလံုးနီးပါးသည္ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံ အစိုးရမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းတို႔၏ ေထာက္ခံမွဳမ်ား ရရွိေစရန္ တစိုက္မတ္မတ္ လွဳပ္ရွားေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိၾကသည္။ ယင္းသို႔ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းတို႔မွ ၄င္းတို႔၏ ႏိုင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒမ်ားႏွင့္အညီ ေထာက္ခံႏိုင္မွဳ မည္မွ် အဆင့္အထိရွိသည္၊ မည္မွ်အဆင့္အထိ ေထာက္ခံေပးထားျပီဆိုသည္ကို သံုးသပ္ဆန္းစစ္ဖို႔ လိုသည္။ ၅၀ သာ တတ္ႏိုင္သူထံမွ ၁၀၀ တိုးေတာင္းလဲ ထူးမည္ မဟုတ္။ ေတာင္းဆိုေနရင္း အခ်ိန္သာ ကုန္သြားမည္။ ၅၀ တတ္ႏိုင္ျပီး ၁၀ ပဲ ထုတ္ေပးထားလွ်င္ကား ေတာင္းဆိုျခင္းသည္ အက်ိဳး ရွိႏိုင္ေပသည္။ ထုတ္ေပးႏိုင္သမွ် အကုန္ထုတ္ေပးထားျပီး၊ မုန္႔သြား၀ယ္စားခိုင္းသည္ကို မုန္႔စားဖို႔ အားမထုတ္ပဲ ၁၀၀ ရေအာင္ ေတာင္းေနလွ်င္ေတာ့ မေပးႏိုင္သည့္သူက စိတ္ရွဳပ္လာျပီး ေပးထားေသာ ၅၀ ကိုပါ ျပန္သိမ္းသြားသည့္ အေျခအေန ဆိုက္လိမ့္မည္။



(၆) အာဏာရွင္တို႔၏ ေျခလွမ္းမ်ား

(၆.၁) စိန္ေခၚမွဳမ်ား

စစ္ပြဲတခုတြင္ တိုက္စစ္ကိုသာ အာရံုစိုက္ပါက အရွံဳးႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရတတ္သည္။ ရန္သူ႔ေျခလွမ္းမ်ား မိမိတို႔ ထိန္းခ်ဳပ္ရာ နယ္ေျမမ်ားအတြင္းသို႔ မည္မွ်အထိ ၀င္ေရာက္ေနသည္ကို သတိျပဳၾကည့္မိရန္ လိုအပ္သည္။ လူအမ်ားက ရန္သူ႕သတင္းေပးမ်ားကို ေၾကာက္ေလ့ရွိၾကသည္။ ျပည္ပႏိုင္ငံေရး လွဳပ္ရွားမွဳသ႑ာန္တြင္မူ ေျမေအာက္ လွဳပ္ရွားမွဳႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ လူမ်ားမွ အပ က်န္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ သတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ လွဳပ္ရွားမွုမ်ားမွာ လူအမ်ား မသိမွာ စိုး၍ မီဒီယာမ်ား၊ အင္တာနက္မ်ားေပၚသို႔ ဓာတ္ပံုမ်ား၊ သတင္းမ်ား တြန္းတင္ေနရသည့္ အေျခအေနျဖစ္ေနသည္။ ဆႏၵျပပြဲ အခ်ိန္၊ ေနရာဆိုသည္ကလဲ မည္သည့္ေန႔ရက္တြင္ မည္သည့္ အခ်ိန္မ်ိဳး၌ မည္သည့္ေနရာမ်ိဳးတြင္ ဆႏၵျပပြဲရွိႏိုင္သည္ကို မသိသိေအာင္ ေၾကျငာေနၾကရသည္။ အခမ္းအနား ဆိုသည္မွာလဲ ထိုနည္း၄င္း။ ဓာတ္ပံုမ်ား အင္တာနက္ေပၚ မပါလာျခင္းမ်ား၊ လွဳပ္ရွားမွဳသတင္းမ်ား မီဒီယာမ်ားေပၚတြင္ မပါလာျခင္းမ်ားကိုပင္ ျပန္စိုးရိမ္ၾကရမည့္ ႏိုင္ငံေရးအသြင္သ႑ာန္မွာ ရွိေနသည္။

သို႔ျဖစ္ရာ ရန္သူ႔ သတင္းေပးမ်ား၏ အႏၱရာယ္ကား သိပ္မၾကီးလွ။ အမွန္တကယ္ အႏၱရာယ္ ၾကီးသည္က ေတာ္လွန္ေရး၏ ေအာင္ျမင္ေရး ေသာ့ခ်က္တခုျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံတကာ ေထာက္ခံမွဳကို ပံုေျပာင္းသြားေစရန္ ၾကိဳးပမ္းလွဳပ္ရွားမွဳမ်ား ျဖစ္သည္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွ ေတာ္လွန္ေရးအေပၚ အျမင္မွားမ်ား ျဖစ္လာေစရန္ ေဖာ္ေဆာင္သည့္ ၾကိဳးပမ္းမွဳမ်ား ျဖစ္သည္။ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္သူ ႏွစ္မ်ိဳး ရွိသည္။ ပထမ တမ်ိဳးမွာ အားနည္းခ်က္မ်ားကို ေထာက္ျပေ၀ဖန္၍ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားကို မည္သို႕ တိုးတက္ေဆာင္ရြက္သင့္သည္ကို အၾကံေပးသူမ်ား ျဖစ္ျပီး၊ ဒုတိယ တမ်ိဳးမ်ား အားနည္းခ်က္မ်ားကို ရွံဳ႕ခ်ေ၀ဖန္၍ “အာဏာရွင္လဲ မေကာင္း၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားလဲ ထိုနည္းလည္းေကာင္း” ဆိုေသာ အျမင္မွားကို ျဖန္႕ေ၀သူမ်ားျဖစ္သည္။ ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားမွ ဤလူႏွစ္မ်ိဳးကို ကြဲကြဲျပားျပား ျမင္တတ္ဖို႕ လိုသည္။ အျပဳလားမသိ၊ အဖ်က္လား မကြဲျပားလွ်င္ တုန္႕ျပန္မွဳမ်ား မွားတတ္သည္။ မလိုလားအပ္ေသာ ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာမ်ား ျဖစ္သြားတတ္သည္။ သတိျပဳရန္ လိုအပ္သည္။

မည္သို႔ဆိုေစ ျပည္ပအေျခစိုက္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး မ်က္ႏွာစာတြင္ ဤစိန္ေခၚမွဳ ႏွစ္ရပ္မွာ အလြန္ပင္ အေရးၾကီးပါသည္။ တိုက္ပြဲခ်ိန္ခြင္လွ်ာ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါသည္။ သို႕ျဖစ္ရာ ရန္သူ႕လူမ်ားမွ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ားႏွင့္ အဖြဲ႔အစည္းကို ခ်ဥ္းကပ္လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား၊ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို သက္ဆိုးရွည္ေစမည့္ အယူအဆမ်ားအား လူ႔အဖြဲ႕အစည္းသို႔ ျဖန္႔ျဖဴးျခင္းမ်ားကို သတိျပဳ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ၾကရန္ႏွင့္ ကန္႔ကြက္မွဳမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္လွေပသည္။ လူႏွင့္ စနစ္ကို ခြဲျခားျပီး စည္းရံုးေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေဖာ္ေဆာင္သင့္ျပီျဖစ္သည္။

နိဂံုး

ယခု တင္ျပထားေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားတြင္ ေရတိုလုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား ပါ၀င္သကဲ့သို႔ ေရရွည္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားလဲ ပါ၀င္ပါသည္။ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းသ႑ာန္၊ တည္ေနရာအေနအထား၊ ႏိုင္ငံတကာေထာက္ခံမွဳ ရရွိႏိုင္မွဳ အခြင့္အလမ္း စသည္မ်ားသည္ (၂၀၁၀) အလြန္ကာလ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားအတြက္ အတိုင္းအတာ တခုအထိ အေရးၾကီးပါသည္။

ေရရွည္လုပ္ငန္းမ်ားကိုပဲ ဖိေနစဥ္ ေရတိုတြင္ ေပၚလာေသာ အခြင့္အလမ္းမ်ားကို မဆုပ္ကိုင္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ အမွားအယြင္းမ်ား ျဖစ္ျခင္း၊ ေရတိုအိပ္မက္မ်ားျဖင့္ စိတ္ကူးယဥ္မွဳမ်ား မျပည့္၀ေသာအခါ ေရရွည္ တည္ေဆာက္ျပင္ဆင္မွဳမ်ား မရိွထားခဲ့ေသာေၾကာင့္ ခါးဆက္ျပတ္သြားျခင္း စသည့္ အစြန္း ႏွစ္ဘက္ကို ေရွာင္က်ဥ္ႏိုင္ရန္ ေရတိုလုပ္ငန္းစဥ္၊ ေရရွည္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား တျပိဳင္တည္း ခ်မွတ္ ေဖာ္ေဆာင္သင့္ပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါသည္။


ခင္မမမ်ိဳး (ျမန္မာျပည္ လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္)