ႏွစ္ ၉၀ ျပည့္ အမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔ အခမ္းအနားကို မနက္ျဖန္ ဒီဇင္ဘာလ ၁ ရက္၊ ဗုဒၶဟူးေန႔၊ ျမန္မာသကၠရာဇ္ တန္ေဆာင္မုန္းလဆုတ္ ၁၀ ရက္ မနက္ ၁၁ နာရီမွာ ဗဟန္းမွာရွိတဲ့ NLD ႐ံုးခ်ဳပ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အဖြဲ႔၀င္ လူငယ္ေတြနဲ႔ အတူ ဧည့္ပရိသတ္ေတြ အျပင္ ျမန္မာစာေပ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ပါ ပူးေပါင္းက်င္းပဖုိ႔ စီစဥ္ထားတယ္လို႔ NLD ပါတီရဲ႕ ေျပာခြင့္ရသူ ဦးအုန္းႀကဳိင္က ေျပာပါတယ္။
“မနက္ျဖန္ မနက္ ၁၁ နာရီမွာ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္႐ုံးမွာ ႏွစ္ ၉၀ ေျမာက္ အမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနား က်င္းပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ႏွစ္ ၉၀ ေျမာက္ အမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔ အထိမ္းအမွတ္ ေၾကညာစာတမ္းတေစာင္ ထုတ္ျပန္ပါမယ္။ ၿပီးေတာ့ ႏွစ္စဥ္အတုိင္းပဲ ကဗ်ာဆရာႀကီး ကုိေလး (အင္း၀ဂုဏ္ရည္) က ျမန္မာ့စာေပေရးရာေတြ ေဟာေျပာပါလိမ့္မယ္၊ စာေပ ေဟာေျပာပြဲေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔ တျခား ႏုိင္ငံေရးပါတီ အဖြဲ႔အစည္းေတြလည္း အေၾကာင္းၾကား ထားပါတယ္။”
NLD ပါတီရဲ႕ ေျပာခြင့္ရသူ ဦးအုန္းႀကိဳင္ ေျပာျပသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခု အမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔ သတ္မွတ္ခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း ၉၀ ရွိခဲ့ေပမဲ့ ႏိုင္ငံမွာ အမ်ဳိးသားေန႔ ဆိုတာကို မ်ဳိးဆက္သစ္ လူငယ္ေတြၾကား ႏုိးၾကားမႈ နည္းလာသလို အစိုးရပိုင္းေတြမွာလည္း အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓာတ္ ပညာေပးမႈေတြ တိမ္ေကာလာတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ ကဗ်ာဆရာႀကီး ကိုေလး (အင္း၀ဂုဏ္ရည္) က သုံးသပ္ပါတယ္။
“ဒီေန႔ တိမ္ျမဳပ္ပုံကေတာ့ ကေလးေတြက ဘာမွမသိတာ။ ဒီဟာကုိ Educate လို႔ေခၚတဲ့ ပညာေပးတဲ့ေနရာမွာ ႏုိင္ငံေတာ္နဲ႔ ဆုိင္တယ္ကြ။ အမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔ ဆုိတာက တမ်ဳိးသားလုံးကို ေျပာတာ။ ဗမာေအာင္ပြဲေန႔ မဟုတ္ဘူး၊ ကခ်င္ေအာင္ပြဲေန႔ မဟုတ္ဘူး၊ ခ်င္းေအာင္ပြဲေန႔ မဟုတ္ဘူး။ အကုန္လုံးရဲ႕ ေအာင္ပြဲကို စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ ျပည္ေထာင္စုႀကီးနဲ႔ဆုိင္တာ။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၁၉၂၁ မႏၲေလးၿမိဳ႕မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ဂ်ီစီဘီေအ ကြန္ဖရင့္ကေန အမ်ဳိးသားေန႔ သတ္မွတ္ေရး ကိစၥကို စတင္ ေဆြးေႏြးလာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သမိုင္း၀င္ ေန႔ရက္ေတြထဲက ရက္တရက္ကို သတ္မွတ္ဖို႔ စဥ္းစားၾကရင္း ၁၉၂၀ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ အစိုးရရဲ႕ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အက္ဥပေဒကို ေက်ာင္းသားေတြ စတင္ သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ၾကတဲ့ တန္ေဆာင္မုန္းလဆုတ္ ၁၀ ရက္ေန႔ကို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔ အျဖစ္ သတ္မွတ္ဖုိ႔ စီစဥ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒါဟာ အဂၤလိပ္ နယ္ခ်ဲ႕တုိ႔ရဲ႕ ကၽြန္ပညာေရးစနစ္ကို တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားေတြ စတင္ေတာ္လွန္ သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ၾကတဲ့ ေန႔အစလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကစၿပီး အမ်ဳိးသားေန႔ကို ၁၉၂၂၊ ဇြန္လ ၁၇ ရက္ ရန္ကုန္ ဂ်ီစီဘီေအ အထူးကြန္ဖရင့္မွာ အတည္ျပဳခဲ့ၿပီး ႏွစ္စဥ္ က်င္းပခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လု႔ိ ကဗ်ာဆရာႀကီး ကိုေလး (အင္း၀ဂုဏ္ရည္) က ဆုိပါတယ္။
“ဗမာႏုိင္ငံမွာ အမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔ လုပ္ဖို႔ လူႀကီးေတြ ၀ုိင္းစဥ္းစားတဲ့အခါ ပါေတာ္မူေန႔ လုပ္ရေကာင္းမလား၊ အမ်ဳိးမ်ဳိး စဥ္းစားၾကတာေပါ့။ စဥ္းစားရင္း စဥ္းစားရင္းနဲ႔ ၁၉၂၀ ေကာလိပ္သပိတ္ႀကီး၊ တကၠသိုလ္သပိတ္ႀကီးေပါ့၊ အဲဒီေန႔ကို လုပ္ရေအာင္ ဆုိၿပီးေတာ့ သေဘာတူ ဆုံးျဖတ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ သပိတ္ေမွာက္တာကို ေကာင္းေကာင္း အဲဒီတုန္းက မသုံးတတ္ေသးဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဘြိဳင္းေကာ့ ဆုိၿပီးေတာ့ အဂၤလိပ္ စကားလုံးပဲ သုံးတယ္။ Boycott ကို အမီွျပဳၿပီး ျဖစ္လာတာ။”
အဲဒီမွာ ဆရာႀကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းက ဘြိဳင္းေကာ့ ဋီကာ ကဗ်ာႀကီးတခု စပ္ဆုိခဲ့ၿပီး ဒီကဗ်ာက အမ်ဳိးသားေရး လကၡဏာေတြ ပိုၿပီး ထင္ရွားလာေစခဲ့တယ္လို႔လည္း ဆရာ ဦးကိုေလးက ေျပာပါတယ္။
အမ်ဳိးသားေအာင္ပြဲေန႔ကို အစိုးရ ႐ုံးပိတ္ရက္၊ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ တခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသလို ဟိုးအရင္တုန္းကေတာ့ ပြဲလမ္းသဘင္ေတြ ဆင္ႏႊဲ၊ စာေပေဟာေျပာပြဲေတြနဲ႔ စည္စည္ကားကား က်င္းပခဲ့ေပမဲ့ ဒီလို အခမ္းအနားမ်ဳိးေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မက်င္းပႏိုင္ခဲ့တာ ႏွစ္အေတာ္ၾကာခဲ့ၿပီ လို႔လည္း သံုးသပ္ၾကပါတယ္။