ေငြေဆာင္ကမ္းေျခ သဲျပင္မြမြေပၚသုိ႔ ေျခခ်မိေသာအခါ ေအးစိမ့္မႈႏွင့္အတူ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ သမွ်တို႔ လြင့္ျပယ္ကုန္ၿပီ ျဖစ္သည္။
ၾကည္လင္ေသာ အျပာေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ မိုးေကာင္းကင္ႏွင့္ မ်က္စိတဆံုးျမင္ေတြ႔ ေနရေသာ စိမ္းျပာေရာင္ ပင္လယ္ျပင္၊ အုန္းပင္ စိမ္းစိမ္းမ်ားက ျမင္ရသူမ်ားအား မ်က္စိေအးေစကာ ဘ၀အေမာမ်ားကိုပင္ ေမ့ေဖ်ာက္ေပး ႏိုင္စြမ္းရွိသည္ဟု ဆိုရမည္။
ေခ်ာင္းသာကမ္းေျခတြင္ လိႈင္းစီးေနသူမ်ား၊ အပမ္းေျဖေနသူမ်ားကို ငါး၊ ပုစြန္၊ ကဏန္းမ်ား လိုက္လံ ေရာင္းခ်ေနစဥ္ (ဓာတ္ပံု - ကိုခုိင္)
ၿမိဳ႕ျပ၏ ေန႔ေန႔ညည ဆူညံေနေသာ မီးစက္သံမ်ား၊ ကားဟြန္းသံမ်ား၊ မီးစက္ႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ားမွ ထြက္လာေသာ မီးခိုးေငြ႕မ်ား စသည့္ အသံေပါင္းစံု၊ အနံ႔ေပါင္းစံုတို႔ျဖင့္ ကင္းေ၀းရာ၊ ပူပင္္ရျခင္း ေသာကမ်ား၊ မေက်နပ္ ျခင္းမ်ား၊ ရန္လို တိုက္ခိုက္ ျခင္းမ်ားမွ လြတ္ကင္းရာ ထို ပင္လယ္ ကမ္းေျခ ေဒသသုိ႔ ေရာက္ရသူတိုင္း အားလံုး ခ်မ္းေျမ့ ၾကည္ႏူးၾကရသည္။ခရီးသြား ရာသီေရာက္တုိင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပင္လယ္ကမ္းေျခ ေဒသမ်ားျဖစ္ေသာ ဧရာ၀တီတို္င္း၊ ပုသိမ္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္တြင္းမွ ေခ်ာင္းသာ ကမ္းေျခႏွင့္ ေငြေဆာင္ ကမ္းေျခ ေဒသမ်ားသို႔ လာေရာက္ အနားယူ အပန္းေျဖၾကေသာ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ခရီးသြား ဧည့္သည္မ်ား အလြန္ မ်ားလာသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရသည္။
ဒီဇင္ဘာလမွ စတင္ၿပီး ဧၿပီလအထိ ေငြေဆာင္အပန္းေျဖ ကမ္းေျခရွိ ဟိုတယ္ ၁၈ လံုး၊ ေခ်ာင္းသာ အပန္းေျဖကမ္းေျခရွိ ဟိုတယ္ ၁၃ လံုးႏွင့္ ဘန္ဂလို ၂၅ လံုးတုိ႔တြင္ လူျပည့္လ်က္ရွိၿပီး လာေရာက္အပန္းေျဖေနသည့္ ခရီးသြား ဧည့္သည္မ်ားမွာလည္း ျပည္ပ ခရီးသြားမ်ားက အမ်ားစု ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
သို႔ေသာ္ ေနေလာင္ထားေသာ ပါးျပင္တြင္ ပါးကြက္ထူထူ ကြက္၍ ငါးကင္၊ ပုစြန္ကင္ ပါေသာ ေစ်းဗန္းေခါင္းရြက္ကာ ကမ္းေျခတြင္ ခိုးေၾကာင္ခိုး၀ွက္ ေစ်းေရာင္းေနရေသာ မျမျမကဲ့သို႔ ေဒသခံေစ်းသည္မ်ား အတြက္ကေတာ့ ကမ္းေျခသည္ ေလာကနိဗၺာန္ဟု ဆိုႏုိင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။
ခပ္ႏြမ္းႏြမ္း ဦးထုပ္တလံုးကိုေဆာင္းထားၿပီး အေရာင္မပီျပင္ေတာ့ေသာ ရွပ္အက်ႌအစုတ္၊ လြယ္အိတ္အစုတ္ တလံုးကို စလြယ္သိုင္း လြယ္ထားေသာ ေငြေဆာင္သူူ မျမျမသည္ မ်က္စိတဆံုး ျမင္ေနရေသာ ကမ္းေျခတေလွ်ာက္ မိႈင္းေ၀ေသာ မ်က္၀န္းတုိ႔ျဖင့္ ေငးၾကည့္ကာ “ဒီေနရာေတြက ဟိုတုန္းက က်မတုိ႔ပိုင္ခဲ့တဲ့ အုန္းၿခံေတြေေပါ့” ဟု ေျပာျပသည္။
သူတို႔ အဘိုး အဘြားမ်ား လက္ထက္ကတည္းက ပိုင္ဆိုင္ခဲ့ေသာ အုန္းၿခံကို ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေငြေဆာင္ကမ္းေျခ တည္ေဆာက္ ရန္အတြက္ အစိုးရက သိမ္းခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ေျမဖိုးျပန္မေပးဘဲ အုန္းပင္တပင္လွ်င္ က်ပ္ ၁၅၀၀ ျဖင့္ ေစ်းျဖတ္ေပးခဲ့ေသာ္လည္္း စုစုေပါင္း အပင္ ၅၀ အတြက္သာ ရခဲ့ၿပီး က်န္အုန္းပင္ ၃၀ အတြက္ မရရွိေသာေၾကာင့္ သူမတုိ႔မွာလည္း အေျခပ်က္ကာ သူ႔ ဖခင္သည္လည္း ထိုစိတ္ျဖင့္ပင္ ေသဆံုး ခဲ့ရေၾကာင္း ေျပာသည္။
“အေဖက သူ႔အုန္းၿခံေတြ အသိမ္းခံလိုက္ရတဲ့ ေန႔ကစၿပီး ေန႔တုိင္းငိုခဲ့တယ္၊ အေဖ့လိုပဲ အသိမ္းခံရတဲ့သူေတြ အမ်ားႀကီးပါ၊ တရြာလံုး အသိမ္းမခံရတဲ့သူဆိုတာ မရွိဘူး၊ အားလံုးပဲ ဘ၀ပ်က္ၾကတာ၊ ဒါေပမယ့္ ဘာတတ္ႏို္င္မွာလဲ၊ ဒီလိုပဲ ရရာ အလုပ္ လုပ္စားရတာပဲ” ဟု အသက္ ၃၇ ႏွစ္အရြယ္မျမျမက ေျပာသည္။
မျမျမသည္ ကေလး၃ ေယာက္ မိခင္ျဖစ္ၿပီး ေငြေဆာင္ကမ္းေျခတြင္ ေစ်းေရာင္းစား ေနသူျဖစ္သည္။ သူ၏ ၁၄ ႏွစ္ အရြယ္ သားႀကီးႏွင့္ ခင္ပြန္းျဖစ္သူမွာ ေငြေဆာင္၊ ဖုန္းေမာင္ႀကိဳင္ရြာ၊ ယုဇနပုစြန္ ေမြးျမဴေရးစခန္းတြင္ အလုပ္၀င္လ်က္ရွိေသာ္လည္း မိသားစု စားမေလာက္ေသာေၾကာင့္ အသက္ ၁၀ ႏွစ္အရြယ္ သားအလတ္ကို အေဖာ္အျဖစ္ ေခၚကာ ကမ္းေျခတြင္ ေစ်း လာေရာင္းျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
အစိုးရသည္ ၁၉၉၇၊ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္ခန္႔တြင္ ေခ်ာင္းသာ ကမ္းေျခ အပန္းေျဖစခန္းကို တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ ေဒသခံမ်ားထံမွ အုန္းၿခံႏွင့္ ေျမကြက္အမ်ားအျပားကို သိမ္းယူခဲ့ၿပီး စစ္အစိုးရႏွင့္ နီးစပ္သူ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက သိမ္းယူထားေသာ ေျမေနရာမ်ားတြင္ ဟိုတယ္မ်ား တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္။
ထို႔ျပင္ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေငြေဆာင္ကမ္းေျခ အပန္းေျဖစခန္း တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ ေငြေဆာင္ ေက်းရြာေဒသခံ ၃၀၀ ေက်ာ္ ပိုင္ဆိုင္ေသာ အုန္းၿခံမ်ားႏွင့္ ေျမအမ်ားအျပားကို ထပ္မံ သိမ္းယူခဲ့သည္။
ေငြေဆာင္ကမ္းေျခကဲ့သုိ႔ပင္ ေခ်ာင္းသာကမ္းေျခတြင္ ေစ်းေရာင္းၾကသူ အမ်ားစုမွာ ေဒသခံမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး တခ်ိန္က အုန္းၿခံမ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ခဲ့ၾက သူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
“တသက္လံုး ဘိုးဘြား လက္ထက္ကတည္းက အုန္းၿခံပဲစိုက္လာေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး တျခားလုပ္ငန္း လုပ္ႏိုင္ေတာ့မွာလဲ။ အဲဒီလိုပဲ ဧည့္သည္လာခ်ိန္ဆို ကမ္းေျခလာၿပီး ငါးကင္ ခိုးေရာင္းတယ္။ ဧည့္ပါးတဲ့အခ်ိန္မွာ ထင္းခုတ္စားတဲ့သူနဲ႔၊ မီးေသြးဖို အငွားလိုက္တဲ့သူနဲ႔၊ ပုသိမ္ဘက္လာၿပီး လုပ္စားတဲ့သူလည္း ရွိတယ္” ဟု ေခ်ာင္းသာ ကမ္းေျခတြင္ ေစ်းေရာင္းေသာ မေရႊ၀ါက ေျပာျပသည္။
အုန္းၿခံႏွင့္ေျမ အသိမ္းခံရသူ ေဒသခံမ်ား အေနျဖင့္ တျခားစီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား ထူေထာင္ လုပ္ကိုင္ရန္အတြက္ ေငြေၾကး အရင္းအႏွီး အခက္အခဲ၊ ေျမေနရာအခက္အခဲမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳရေသာေၾကာင့္ ယခင္ကကဲ့သို႔ ျပန္လည္ နာလန္ မထူႏိုင္ေတာ့ဘဲ တခ်ိဳ႕ကလည္း က်န္ေသာ ေငြေၾကး အနည္းငယ္ျဖင့္ ရြာထဲတြင္ လက္ေဆာင္ပစၥည္း အေရာင္းဆိုင္ ဖြင့္ၾကရသည္ဟု သိရသည္။
ေငြေၾကး အရင္းအႏွီး မတတ္ႏိုင္သူမ်ားက ကမ္းေျခဟိုတယ္မ်ားတြင္ အလုပ္သမားမ်ား အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ရြာႏွင့္အနီးတ၀ိုက္ရွိ မီးေသြးဖိုမ်ားတြင္ ေန႔စားအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ အနီးတ၀ိုက္ရွိ ငါးကန္ ပုစြန္ကန္မ်ားတြင္ အလုပ္ၾကမ္းသမားမ်ား အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ေရာ္ဘာစိုက္ခင္းမ်ားတြင္ ေန႔စားမ်ားအျဖစ္လည္းေကာင္း ရရာအလုပ္လုပ္ၾကရင္း ခ်ိဳ႕တဲ့စြာ ျဖတ္သန္း ေနၾကရေၾကာင္း ေခ်ာင္းသာႏွင့္ေငြေဆာင္ ေဒသခံမ်ားကေျပာၾကသည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ၁၀ ႏွစ္ခန္႔က သူပိုင္ဆိုင္ခဲ့ေသာ ေျမေနရာေပၚတြင္ ယခုအခါ ခိုးေၾကာင္ခိုး၀ွက္ ေစ်းေရာင္းေနရေၾကာင္း အသက္၆၀ ေက်ာ္အရြယ္ ေဒၚေသးက ကမ္းေျခရဲမ်ား ရွိမရွိ မ်က္လံုးေ၀့ၾကည့္ရင္း ေျပာသည္။
ေဒၚေသးသည္ အုန္းၿခံပိုင္ရွင္ ျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခါ အသက္ ၁၀ ႏွစ္အရြယ္ ေျမးတဦး၊ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္အရြယ္ သမီးတေယာက္ႏွင့္အတူ ေနထိုင္ကာ ႀကံဳရာအလုပ္ကို ျဖစ္သလို လုပ္စားေနရသူ ျဖစ္သည္။
သမီးျဖစ္သူမွာ ေရႊ၀ါေျမ ကုမၸဏီပိုင္ ေရာ္ဘာစုိက္ခင္းတြင္ အလုပ္၀င္လ်က္ရွိၿပီး ဧည့္သည္ရွိလွ်င္ ေဒၚေသးက ဟင္းခ်က္ေပး၍ ေျမးျဖစ္သူက လိုက္လံေရာင္းခ်သည္ဟု ဆိုသည္။
“ကမ္းေျခမွာ ေစ်းမေရာင္းရဘူး ဆိုေတာ့ ခိုးေၾကာင္ခိုး၀ွက္နဲ႔ ေရာင္းရတာပါေတာ္။ ေျမးက ဧည့္သည္မွာမယ့္ ဟင္းကိုကမ္းေျခမွာ တေနကုန္ေေစာင့္ရတာ၊ သူက ဟုိတယ္နားထိေတာင္ မသြားရဲပါဘူး” ဟု ေငြေဆာင္ကမ္းေျခတြင္ ကဏန္းဟင္း ခ်က္ေရာင္းေသာ ေဒၚေသးက ေျပာျပသည္။
ကမ္းေျခလာ ဧည့္သည္မ်ား ကဏန္းဟင္း မွာလွ်င္ ကဏန္း၀ယ္ကာ အိမ္တြင္ ခ်က္ေပးရေၾကာင္း၊ တပြဲလွ်င္ က်ပ္ ၂၅၀၀ ေစ်းမွ ၄၀၀၀ ေစ်းအထိ ရွိေၾကာင္း၊ တပြဲခ်က္ရလွ်င္ ခ်က္ခအေနျဖင့္ က်ပ္ ၅၀၀ ရရွိေၾကာင္း ေျပာျပသည္။
ကမ္းေျခ အပန္းေျဖစခန္းမ်ားတြင္ ေစ်းမေရာင္းရဟု ပိတ္ပင္ထားၿပီး ေစ်းေရာင္းေနသည္ကို ေတြ႔လွ်င္ ကမ္းေျခရဲကဖမ္းဆီးၿပီး ခ်ဳပ္ရက္ႏွင့္ ဒဏ္ေငြ က်ပ္ ၁ ေသာင္းခန္႔အထိ ရုိက္ေၾကာင္း သိရသည္။
“ေစ်းသည္ေတြက ဧည့္သည္ေတြကို အတင္းလိုက္ၿပီး ငါးကင္၊ ပုစြန္ကင္ေတြ ေရာင္းေတာ့ ဧည့္သည္ေတြ အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္တာေပါ့၊ ကုိယ့္တိုင္းျပည္လည္း သိကၡာ က်တယ္ေလ၊ အဲဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔ကို ေစ်းေပးမေရာင္းတာ” ဟု ကမ္းေျခဟိုတယ္တခုမွ တာ၀န္ခံ မန္ေနဂ်ာက ေျပာသည္။
ကမ္းေျခမွ အစားအေသာက္ ေရာင္းသူမ်ားအား ရဲႏွင့္ဟုိတယ္၀န္ထမ္းမ်ား ပူေပါင္းကာ လိုက္လံ ဖမ္းဆီးပါက အလြယ္တကူပင္ ဖမ္းမိသြားေလ့ရွိေေၾကာင္း ေခ်ာင္းသာကမ္းေျခမွာ ပုစြန္ကင္ ေရာင္းသူ မေရႊ၀ါက ေျပာသည္။
“တဘက္မွာက ပင္လယ္ရွိတယ္၊ တဘက္ကလည္း ဟုိတယ္ဆုိေတာ့ သူတုိ႔ လိုက္ဖမ္းၿပီဆိုရင္ မိတာပါပဲ။ က်မတို႔မွာ ေျပးစရာ ေျမမွမရွိတာ” ဟု သူက ဆုိသည္။
ဟုိတယ္စာမ်ားကို ဧည့္သည္မ်ားက ၀ယ္မစားၾကဘဲ ေစ်းသက္သာေသာ ကမ္းေျခေစ်းသည္မ်ားထံမွ ၀ယ္စားၾကေသာေၾကာင့္ ဟုိတယ္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ရဲမ်ားႏွင့္ေပါင္းကာ ေစ်းသည္မ်ားကို ဖမ္းဆီးျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေစ်းသည္မ်ားက ေျပာသည္။
ကမ္းေျခ ဟိုတယ္ႏွင့္ စားေသာက္ဆိုင္မ်ားတြင္ ကဏန္းဟင္းတပြဲ မွာယူပါက က်ပ္ ၇ ေထာင္မွ က်ပ္ ၁ ေသာင္းခြဲ အထိ ေပါက္ေစ်းရွိျပီး ပုစြန္ကင္ဆိုလွ်င္ အနည္းဆံုး က်ပ္ ၅ ေထာင္မွ က်ပ္ ၁ ေသာင္း၊ ငါးကင္ တပြဲလွ်င္ က်ပ္ ၅ ေထာင္ ေစ်းရွိေၾကာင္း သိရသည္။
“ငါးကင္ ၁ ကင္ကို ၁ ေထာင္ ေရာင္းရင္ အျမတ္ေငြ ၂၀၀ ပဲ က်န္တယ္၊ က်ပ္ ၄ ေထာင္ဖိုး ကဏန္းဟင္းေရာင္းရရင္ အျမတ္ေငြ ၅၀၀ က်ပ္ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရဲဖမ္းခံရရင္ေတာ့ စုေဆာင္းထားတာေလးေတြ ကုန္တာပဲ” ဟု ေဒၚေသးက ေျပာသည္။
ခရီးသြား ရာသီျဖစ္ေသာ ဒီဇင္ဘာမွ ဧၿပီလအထိ ၅ လခန္႔တြင္ ေခ်ာင္းသာကမ္းေျခႏွင့္ ေငြေဆာင္ကမ္းေျခေစ်းသည္ မ်ားမွာ ေစ်းေရာင္းရေသာ္လည္း တျခားလမ်ားတြင္ ဧည့္သည္အ၀င္မရွိဘဲ အလုပ္ ရွားပါးသည့္အတြက္ စား၀တ္ေနေရး ခက္ခဲလွေၾကာင္း သိရသည္။
“အရင္တုန္းက အုန္းၿခံလုပ္ငန္းနဲ႔ဆိုေတာ့ မရွိမရွား စားဖို႔ အပူအပင္မရွိဘူး၊ ေရႊနဲ႔ေငြနဲ႔ပါ။ ခုေတာ့ ထမင္းနပ္မွန္ဖို႔ေတာင္ အႏိုင္ႏိုင္ျဖစ္ေနတယ္” ဟု ေဒၚေသးက ေျပာသည္။
ကမ္းေျခေဒသတေလွ်ာက္ ျပည္တြင္းျပည္ပမွ ဧည့္သည္အ၀င္ရွိလာၿပီး လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး ေကာင္းမြန္လာေသာ္လည္း ေဒသခံမ်ား၏ ဘ၀မွာမူ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၀ ႏွစ္က အေျခအေနထက္ ပိုမိုဆိုးရြား နိမ့္က်သြားသည္ကို ေတြ႔ရေၾကာင္း ထူး ကုမၸဏီ ၀န္ထမ္းတဦးက ေျပာသည္။
အုန္းၿခံ လုပ္ငန္းရွိစဥ္က သူ႔အရြယ္အလုိက္ ပညာသင္ ေက်ာင္းတက္ေနႏိုင္ေသာ ကေလးမ်ားမွာ ယခုအခါ အေျခအေနမဲ့ ျဖစ္သြားၾကေသာေၾကာင့္ ေက်ာင္းမထားႏုိင္ ၾကေတာ့ဘဲ ငါးကန္ပုစြန္ကန္ မ်ားႏွင့္ ေရာ္ဘာၿခံမ်ားတြင္ ႀကံဳရာ လုပ္ငန္း ၀င္လုပ္ေနၾကရသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရေသာေၾကာင့္ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္မိေၾကာင္း သူကဆိုသည္။
“အရင္တုန္းကေတာ့ အဆင္ေျပၾကတယ္။ အခုေတာ့ ဘယ္သူ႔ေမးေမး ၁၀ ဦးမွာ ၈ ဦးက အဆင္မေျပၾကဘူး။ လက္ရွိကေန လက္မဲ့ေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကတယ္။ ကေလးေတြလည္း စာသင္ခန္းနဲ႔ ေ၀းကုန္တယ္” ဟု သူက ေျပာျပသည္။ ။
